Nông dân biến phụ phẩm nông nghiệp thành nguyên liệu
Từ năm 2022, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang được cấp kinh phí thực hiện mô hình “Chuỗi sản xuất nông nghiệp tuần hoàn” giúp nông dân phát triển sinh kế bền vững về kinh tế và môi trường. Địa bàn triển khai gồm 7 đơn vị là huyện Vị Thủy, Châu Thành, Long Mỹ, Phụng Hiệp, Châu Thành A, thị xã Long Mỹ và TP Vị Thanh.
Kỹ sư Nguyễn Hoàng Chiến, cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang phụ trách mô hình cho biết: “Chuỗi sản xuất nông nghiệp tuần hoàn” gồm nhiều đối tượng cây trồng, vật nuôi như bò, dê, heo, cá, lươn, ếch, gà, vịt, trùn quế, cỏ voi, cây ăn trái, rau màu, cây kiểng… Tùy vào điều kiện, hộ dân tham gia có thể chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp nhưng phải đảm bảo quy trình tuần hoàn, tận dụng tối đa phế, phụ phẩm để làm nguyên liệu đầu vào cho đối tượng tiếp theo.
Theo đó, nông dân tận dụng phân heo, bò, dê để nuôi trùn quế, ủ biogas, ủ phân hữu cơ; thu hoạch trùn quế làm thức ăn cho thủy sản, chăn nuôi gia cầm, phân hữu cơ bón cho cây trồng; tận dụng trái cây không đạt chuẩn (mít bị đen xơ) cho dê, cá ăn… Nhờ đó, giúp nông dân tiết kiệm chi phí đầu vào, hạ giá thành sản xuất.
Là một trong số những hộ nông dân triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn từ rất sớm, gia đình ông Lương Hùng Khanh, ở xã Trường Long Tây, huyện Châu Thành A đã lựa chọn chuỗi tuần hoàn gồm bò, cá thát lát và trùn quế để phát triển kinh tế. Theo đó, ông tận dụng chất thải của bò để làm thức ăn cho trùn quế. Sau hơn 2 tháng nuôi, ông thu hoạch trùn quế làm thức ăn cho cá thát lát. Phân trùn quế bón cho cỏ nuôi bò, trong mô hình này không có phụ phẩm nào bỏ đi.
Hay như anh Huỳnh Văn Tấn, ở xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy cũng áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với ốc bươu đen, dê, sầu riêng và mít. Mô hình của anh gồm 10 công sầu riêng và mít xen kẽ nhau, lấy ngắn nuôi dài. Dê hiện tại có 10 con cái và 1 con dê đực. Còn ốc bươu đen thì nuôi chủ yếu là cung cấp ốc giống cho các hộ có nhu cầu. Phân dê sẽ đưa vào bồn ủ lại làm phân hữu cơ bón cho sầu riêng và mít. Còn nước thải của dê sẽ đưa xuống ao nuôi bèo cám làm thức ăn cho ốc bươu đen.
Đây là hai trong số nhiều hộ nông dân tại Hậu Giang đã lựa chọn kinh tế tuần để làm mô hình phát triển. Hiệu quả rõ rệt nhất có thể nhận thấy từ mô hình này là tận dụng được phụ phẩm của cây trồng, vật nuôi này để làm đầu vào cho cây trồng, vật nuôi khác, giúp giảm chi phí đầu vào, tăng lợi nhuận. Còn về lâu dài, mô hình này cũng giúp giảm nhẹ chi phí đầu tư cho các hộ nông dân cũng như giảm ô nhiễm môi trường đáng kể.
Nhân rộng kinh tế tuần hoàn gia tăng giá trị nông nghiệp
Từ thành công tại các mô hình kinh tế tuần hoàn đã triển khai, trong thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh Hậu Giang sẽ tăng cường hướng dẫn, khuyến khích nông dân chuyển đổi sản xuất theo hướng tuần hoàn.
“Kinh tế tuần hoàn hướng đi đúng đắn nhằm hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững, quan trọng là giúp tận dụng được nguồn nguyên vật liệu đã qua sử dụng, thay vì tiêu tốn chi phí xử lý, giảm thiểu khai thác tài nguyên thiên nhiên, tận dụng tối đa giá trị tài nguyên, hạn chế tối đa chất thải, khí thải ra môi trường, đặc biệt là tăng thêm hiệu quả kinh tế trên cùng đơn vị đất canh tác…”, ông Võ Xuân Tân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang cho biết.
Theo đánh giá, mô hình “Chuỗi sản xuất nông nghiệp tuần hoàn” có tính bền vững, với sự kết hợp giữa đầu vào và đầu ra, tận dụng chất thải làm nguyên liệu đầu vào nhằm làm giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành, tăng lợi nhuận.
Cụ thể, tỷ suất lợi nhuận trên đối tượng chính là bò đạt 16%, dê gần 29% và heo trên 42%. Tuy nhiên, do bò là gia súc lớn, thời gian sinh sản tương đối dài, lợi nhuận sẽ đạt hiệu suất cao từ lứa thứ 3 trở đi.
Không chỉ mang lại hiệu quả về kinh tế, mô hình sản xuất nông nghiệp tuần hoàn còn giảm ô nhiễm, bảo vệ môi trường tốt hơn, sản phẩm làm ra đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang Ngô Minh Long, chuỗi sản xuất nông nghiệp tuần hoàn là hình thức sản xuất đa canh, đa giá trị, là mô hình đầy triển vọng cho việc gia tăng giá trị sản xuất trong nông nghiệp và rất phù hợp với định hướng chỉ đạo của tỉnh, sự phát triển của ngành trong thời gian tới.
“Thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ xây dựng 3 mô hình theo tinh thần Nghị quyết 28 của Hội đồng nhân dân tỉnh Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 26/2020/NQ-HÐND ngày 4/12/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh về việc thông qua Ðề án phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu tỉnh Hậu Giang giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030.
Thông qua chương trình khuyến nông, hằng năm tỉnh sẽ ưu tiên nguồn kinh phí để hỗ trợ xây dựng và nhân rộng các mô hình đạt hiệu quả mang lại kinh tế cao cho người dân. Ðồng thời, ngành tiếp tục mời gọi các doanh nghiệp lớn đầu tư vào nông nghiệp nông thôn theo hướng phát triển mô hình nông nghiệp tuần hoàn, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh” - ông Long cho biết./.
