Một trong những ứng dụng của lâm nghiệp hiện đại là tái trồng rừng, trong đó cây được trồng và chăm sóc trong một khu vực nhất định. Cây cung cấp nhiều lợi ích môi trường, xã hội và kinh tế cho người dân. Ở nhiều khu vực, ngành lâm nghiệp có tầm quan trọng về sinh thái, kinh tế và xã hội. Các hệ thống chứng nhận của bên thứ ba cung cấp việc xác minh độc lập về quản lý rừng bền vững và lâm nghiệp bền vững đã trở nên phổ biến ở nhiều khu vực kể từ những năm 1990.
Các hệ thống chứng nhận này đã được phát triển để đáp ứng những chỉ trích về một số hoạt động lâm nghiệp, đặc biệt là nạn phá rừng ở các khu vực kém phát triển hơn cùng với những quan ngại về quản lý tài nguyên ở các nước phát triển. Một số hệ thống chứng nhận bị chỉ trích vì chủ yếu hoạt động như các công cụ tiếp thị và thiếu tính độc lập. Trong địa hình rừng khắc nghiệt về mặt địa hình, lâm nghiệp thích hợp là rất quan trọng để ngăn ngừa hoặc giảm thiểu xói mòn đất nghiêm trọng hoặc thậm chí là lở đất.
Ở những vùng có khả năng lở đất cao, rừng có thể ổn định đất và ngăn ngừa thiệt hại về tài sản, tổn thương con người, hoặc mất mạng sống. Nhận thức của công chúng về quản lý rừng đã trở nên gây tranh cãi, với sự quan tâm của công chúng đối với việc quản lý rừng kém và nhu cầu ngày càng tăng về quản lý rừng cho các mục đích khác ngoài sản xuất gỗ nguyên chất, ví dụ như quyền tự do bản địa, giải trí, quản lý rừng đầu nguồn và bảo tồn hoang dã , đường thủy và môi trường sống động vật hoang dã. Sự bất đồng ý kiến về vai trò của lửa rừng, khai thác gỗ, động lực giải trí và các vấn đề khác gây tranh cãi trong khi nhu cầu của công chúng đối với các sản phẩm gỗ tiếp tục gia tăng…
- Lâm nghiệp là gì?
Theo khoản 1 Điều 2 Luật Lâm nghiệp 2017, lâm nghiệp là ngành kinh tế - kỹ thuật bao gồm quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng rừng; chế biến và thương mại lâm sản. Trong đó: - Lâm sản là sản phẩm khai thác từ rừng bao gồm thực vật rừng, động vật rừng và các sinh vật rừng khác gồm cả gỗ, lâm sản ngoài gỗ, sản phẩm gỗ, song, mây, tre, nứa đã chế biến. (Khoản 16 Điều 2 Luật Lâm nghiệp 2017).
- Rừng là một hệ sinh thái bao gồm các loài thực vật rừng, động vật rừng, nấm, vi sinh vật, đất rừng và các yếu tố môi trường khác, trong đó thành phần chính là một hoặc một số loài cây thân gỗ, tre, nứa, cây họ cau có chiều cao được xác định theo hệ thực vật trên núi đất, núi đá, đất ngập nước, đất cát hoặc hệ thực vật đặc trưng khác; diện tích liên vùng từ 0,3 ha trở lên; độ tàn che từ 0,1 trở lên. (Khoản 3 Điều 2 Luật Lâm nghiệp 2017).
- Các nguyên tắc trong hoạt động lâm nghiệp
Các nguyên tắc hoạt động lâm nghiệp được quy định tại Điều 3 Luật Lâm nghiệp 2017, bao gồm: - Rừng được quản lý bền vững về diện tích và chất lượng, bảo đảm hài hòa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo tồn đa dạng sinh học, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng, giá trị dịch vụ môi trường rừng và ứng phó với biến đổi khí hậu;
- Xã hội hóa hoạt động lâm nghiệp; bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước với lợi ích của chủ rừng, tổ chức, cá nhân hoạt động lâm nghiệp; - Bảo đảm tổ chức liên kết theo chuỗi từ bảo vệ rừng, phát triển rừng, sử dụng rừng đến chế biến và thương mại lâm sản để nâng cao giá trị rừng;
- Bảo đảm công khai, minh bạch, sự tham gia của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư liên quan trong hoạt động lâm nghiệp;
- Tuân thủ điều ước quốc tế liên quan đến lâm nghiệp mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;
Trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác với quy định Luật Lâm nghiệp 2017 hoặc văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam chưa có quy định thì thực hiện theo quy định của điều ước quốc tế đó.
- Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động lâm nghiệp
(Theo Điều 9 Luật Lâm nghiệp 2017) Cá nhân, tổ chức khi thực hiện hoạt động trong lâm nghiệp tuyệt đối không được thực hiện các hành vi bị cấm sau đây:
- Chặt, phá, khai thác, lấn, chiếm rừng trái quy định của pháp luật.
- Đưa chất thải, hóa chất độc, chất nổ, chất cháy, chất dễ cháy, công cụ, phương tiện vào rừng trái quy định của pháp luật; chăn, dắt, thả gia súc, vật nuôi vào phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng, rừng mới trồng.
- Săn, bắt, nuôi, nhốt, giết, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán động vật rừng, thu thập mẫu vật các loài thực vật rừng, động vật rừng trái quy định của pháp luật.
- Hủy hoại tài nguyên rừng, hệ sinh thái rừng, công trình bảo vệ và phát triển rừng.
- Vi phạm quy định về phòng cháy và chữa cháy rừng; phòng, trừ sinh vật gây hại rừng; quản lý các loài ngoại lai xâm hại; dịch vụ môi trường rừng.
- Tàng trữ, mua bán, vận chuyển, chế biến, quảng cáo, trưng bày, xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, quá cảnh lâm sản trái quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
- Khai thác tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên khoáng sản, môi trường rừng trái quy định của pháp luật; xây dựng, đào, bới, đắp đập, ngăn dòng chảy tự nhiên và các hoạt động khác trái quy định của pháp luật làm thay đổi cấu trúc cảnh quan tự nhiên của hệ sinh thái rừng.
- Giao rừng, cho thuê rừng, thu hồi rừng, chuyển loại rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng trái quy định của pháp luật; cho phép khai thác, vận chuyển lâm sản trái quy định của pháp luật.
Ngoài ra thực hiện việc chuyển đổi diện tích rừng, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng rừng, quyền sở hữu rừng sản xuất là rừng trồng trái quy định của pháp luật; phân biệt đối xử về tôn giáo, tín ngưỡng và giới trong giao rừng, cho thuê rừng.
- Sử dụng nguyên liệu trong chế biến lâm sản trái quy định của pháp luật.
- Chính sách của Nhà nước về lâm nghiệp
Theo Điều 4 Luật Lâm nghiệp 2017, Nhà nước có các chính sách trong hoạt động lâm nghiệp cụ thể như sau:
- Nhà nước có chính sách đầu tư và huy động nguồn lực xã hội cho hoạt động lâm nghiệp gắn liền, đồng bộ với chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh.
- Nhà nước bảo đảm nguồn lực cho hoạt động quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ.
- Nhà nước bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư hoạt động lâm nghiệp.
- Nhà nước tổ chức, hỗ trợ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng sản xuất; giống cây trồng lâm nghiệp, phục hồi rừng, trồng rừng mới; nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ mới;...
- Nhà nước khuyến khích sản xuất lâm, nông, ngư nghiệp kết hợp; sản xuất lâm nghiệp hữu cơ; bảo hiểm rừng sản xuất là rừng trồng.
- Nhà nước bảo đảm cho đồng bào dân tộc thiểu số, cộng đồng dân cư sinh sống phụ thuộc vào rừng được giao rừng gắn với giao đất để sản xuất lâm, nông, ngư nghiệp kết hợp.
- Được hợp tác, liên kết bảo vệ và phát triển rừng với chủ rừng, chia sẻ lợi ích từ rừng; được thực hành văn hóa, tín ngưỡng gắn với rừng theo quy định của Chính phủ./.
