Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia sẽ là 'ngọn cờ tiên phong' đưa Việt Nam trở thành quốc gia số

Sáng nay (22/3), tại Hà Nội, Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia đã chính thức ra mắt và tổ chức thành công Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ nhất, nhiệm kỳ I (2025-2030). Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu chỉ đạo tại đại hội, cùng dự có Thủ tướng Phạm Minh Chính và 200 đại biểu chính thức, đại diện cho gần 400 hội viên là tổ chức và cá nhân tham gia hiệp hội.

Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia được thành lập theo Quyết định số 10/QĐ-BNV ngày 10/1/2025 của Bộ Nội vụ, với sứ mệnh kết nối các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực dữ liệu. Hiệp hội hướng tới xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu vững mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số và gia tăng giá trị dữ liệu trong nền kinh tế quốc dân.

Đại hội lần này có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước kiện toàn tổ chức, định hướng hoạt động trong 5 năm tới, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của Hiệp hội trong triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Tại Đại hội, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, được tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia.

Đại tướng Lương Tam Quang nhấn mạnh, Hiệp hội sẽ là cầu nối giữa các doanh nghiệp, xây dựng hệ sinh thái dữ liệu đa dạng và ổn định, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số bền vững trên mọi lĩnh vực, tạo tiền đề đưa đất nước bước vào kỷ nguyên số mới.

Trong nhiệm kỳ I, Hiệp hội sẽ tập trung vào các hoạt động trọng tâm gồm: phối hợp với các cơ quan chức năng, hiệp hội và tổ chức liên quan nhằm tuyên truyền, phổ biến chính sách và pháp luật quốc gia về dữ liệu; tham gia đóng góp ý kiến vào các văn bản quy phạm pháp luật liên quan; kiến nghị, tham vấn cơ quan nhà nước có thẩm quyền các vấn đề liên quan đến sự phát triển của ngành dữ liệu; hỗ trợ các cơ quan chức năng khi được yêu cầu.

Với sứ mệnh, mục tiêu và định hướng rõ ràng, Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia hứa hẹn sẽ trở thành "ngôi nhà chung", tập hợp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên; thúc đẩy chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực dữ liệu; đóng góp tích cực vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển thị trường và nền kinh tế dữ liệu, vì một Việt Nam số bền vững và thịnh vượng.

Phát biểu chỉ đạo tại đại hội, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi dữ liệu đã trở thành tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng, là một loại “dầu mỏ” mới, thậm chí là "máu" của nền kinh tế số. Thực tế cũng cho thấy chuyển đổi số, với dữ liệu là trung tâm, đang làm thay đổi căn bản cách chúng ta sống, làm việc, và phát triển.

Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của dữ liệu, và mới đây nhất Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57 xác định rõ dữ liệu là trung tâm của chuyển đổi số, là động lực quan trọng cho sự phát triển.

Nghị quyết cũng đã đề ra các chính sách thí điểm, tạo hành lang pháp lý ban đầu cho việc thúc đẩy phát triển và khai thác dữ liệu. Tuy nhiên, theo Tổng Bí thư, cần thẳng thắn nhìn nhận việc quản trị và khai thác dữ liệu ở Việt Nam còn nhiều bất cập. Trong bối cảnh đó, sự ra đời của Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia có ý nghĩa hết sức quan trọng, sẽ là "cánh tay nối dài" của Đảng, Nhà nước, là "ngọn cờ tiên phong" trong việc thực hiện Nghị quyết 57, đưa Việt Nam trở thành quốc gia số, phát triển dựa trên dữ liệu.

Trên tinh thần này, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị, thời gian tới hiệp hội cần tập trung đề xuất hoàn thiện hành lang pháp lý về dữ liệu, tạo điều kiện cho dữ liệu lưu chuyển, kết nối, chia sẻ và được khai thác tối đa, nhưng vẫn bảo đảm an ninh, an toàn và chủ quyền dữ liệu, phát huy vai trò nòng cốt trong việc xây dựng, phát triển, khai thác và làm giàu dữ liệu quốc gia, tập trung vào bốn trụ cột chính: con người, vị trí, hoạt động và vật phẩm.

"Chủ động, tích cực ứng dụng, làm chủ, tiến tới tự chủ các công nghệ dữ liệu cốt lõi, đặc biệt là công nghệ trí tuệ nhân tạo (ΑΙ), dữ liệu lớn (big data), chuỗi khối (blockchain), và điện toán đám mây. Tôi đặc biệt nhấn mạnh vai trò của hiệp hội trong một số chương trình, sáng kiến trọng điểm, phải phát triển thị trường dữ liệu cho phát triển bền vững, phải xây dựng thị trường dữ liệu quốc gia, triển khai Sàn dữ liệu để phục vụ nghiên cứu, phát triển khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội", Tổng Bí thư cho biết.

Theo Tổng Bí thư, cần xây dựng nền tảng AI mở quốc gia giúp cho các doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận ứng dụng AI và phổ cập hiểu biết về dữ liệu cho mọi người người dân, nâng cao nhận thức, kiến thức và kỹ năng về dữ liệu cho toàn xã hội, nhất là về tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, cũng như việc tuân thủ các quy định pháp lý.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu, nhiệm kỳ này hiệp hội phải có giải pháp tăng cường năng lực tự chủ về công nghệ dữ liệu, ưu tiên, khuyến khích, tạo cơ chế để các sản phẩm công nghệ dữ liệu "Make in Viet Nam" có thể cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường. Bên cạnh đó cũng cần hỗ trợ đẩy mạnh xây dựng hạ tầng dữ liệu tiên tiến, bao gồm cả các trung tâm dữ liệu do Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân đầu tư.

“Đẩy mạnh tăng cường hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm, thu hút nguồn lực và tham gia vào các sáng kiến toàn cầu về dữ liệu. Xây dựng cơ chế thực thi và giám sát hiệu quả, các cơ quan nhà nước với vai trò đầu tàu của Bộ Công an, Bộ KHCN và một số bộ ngành liên quan cần có hệ thống giám sát chặt chẽ và đồng bộ hơn trên nền tảng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số để bảo đảm các quy định pháp luật được tuân thủ đầy đủ", Tổng Bí thư cho biết./.