Hệ thống thoát nước quá tải, biển Đà Nẵng ô nhiễm

Dù đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào các dự án thu gom và xử lý nước thải, tình trạng nước thải và rác sinh hoạt tràn ra biển sau những cơn mưa lớn vẫn là bài toán nan giải đối với Đà Nẵng. Ngày 26/7 vừa qua, bãi biển Mỹ Khê - vốn được mệnh danh là một trong những bãi biển đẹp nhất hành tinh lại tiếp tục chứng kiến hiện tượng nước thải kèm rác từ hệ thống cống đổ thẳng ra biển, làm dấy lên nhiều lo ngại từ người dân và du khách.

Tại khu vực đối diện phố An Thượng, phường Ngũ Hành Sơn, những vũng nước xanh đen, bốc mùi hôi thối vẫn còn tồn tại sau mưa. Theo phản ánh từ cư dân địa phương, chỉ một trận mưa nhỏ vào sáng sớm cũng đủ khiến hệ thống thoát nước đô thị bị quá tải, kéo theo nước thải sinh hoạt tràn ra biển.

Điều đáng nói là tình trạng này không còn mới mẻ. Từ năm 2018, chính quyền thành phố đã khởi động nhiều dự án nhằm tách riêng nước thải khỏi nước mưa tại các khu vực ven biển trọng điểm, song hiệu quả đến nay vẫn chưa như kỳ vọng.

Không chỉ ảnh hưởng đến môi trường và mỹ quan đô thị, việc xả thải thẳng ra biển còn đặt ngành du lịch Đà Nẵng, vốn phụ thuộc nhiều vào tài nguyên biển vào tình thế rủi ro. Người dân bức xúc cho rằng, sau nhiều năm đầu tư lớn vào hệ thống thoát nước, việc để tình trạng này tiếp diễn là khó có thể chấp nhận.

Không riêng khu vực Mỹ Khê - Mỹ An, nước thải đen, nồng mùi hôi cũng xuất hiện tại cửa cống giao giữa đường Nguyễn Tất Thành và Lý Thái Tông, ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày cũng như hoạt động đánh bắt của ngư dân địa phương.

Thực tế cho thấy, hệ thống thoát nước tại khu vực ven biển đang phải vận hành đồng thời cả hệ thống cũ và mới. Hệ thống cũ, được đưa vào sử dụng từ năm 2007, gồm hai trạm bơm SPS3 (Mỹ Khê) và SPS4 (Mỹ An), vốn chỉ hoạt động hiệu quả vào mùa khô. Khi mưa lớn kéo dài, lượng nước vượt ngưỡng sẽ tràn ra môi trường qua giếng tách và cửa xả.

Trong khi đó, hệ thống thoát nước riêng được xây dựng tại khu vực Mỹ An - Mỹ Khê với kỳ vọng tách hoàn toàn nước thải để xử lý, vẫn đang gặp trở ngại trong việc kết nối đồng bộ với các hộ dân và cơ sở kinh doanh, khiến áp lực dồn trở lại hệ thống cũ.

Điển hình, vào ngày 26/7, lượng mưa 23,6 mm trong hai giờ tại khu vực Hòa Hải khiến toàn bộ hệ thống thoát nước tại lưu vực cửa xả SPS3 (rộng đến 172 ha) bị quá tải. Công suất của trạm bơm không đủ để ứng phó, dẫn đến việc phá vỡ các đập cát và nước thải lẫn mưa tràn ra biển qua hệ thống van. Trong những tình huống như vậy, việc mở cửa xả được cho là bắt buộc để tránh ngập úng cho khu dân cư phía trong.

Ngay sau sự cố, Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải Đà Nẵng đã tiến hành các biện pháp khẩn cấp như thu gom rác, vệ sinh cửa xả, phun chế phẩm khử mùi và san lấp các vệt nước thải. Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là những giải pháp mang tính tạm thời, từng được lặp lại nhiều lần trong quá khứ.

Trong gần một thập kỷ qua, thành phố đã chi hơn 3.400 tỷ đồng cho các dự án trọng điểm như Cải thiện môi trường nước phía Đông quận Sơn Trà, thu gom nước thải riêng cho lưu vực Mỹ Khê - Mỹ An và chuyển nước mưa về sông Hàn. Dù vậy, bài toán ngăn chặn triệt để nước thải tràn ra biển, đặc biệt trong các trận mưa đầu mùa vẫn còn bỏ ngỏ.