Các lực lượng phối hợp chủ động chống khai thác thủy sản bất hợp pháp
Nhằm chủ động đáp ứng các khuyến cáo của Ủy ban châu Âu EC chuẩn bị tiến hành thanh tra lần thứ 5 tại Việt Nam để kiểm tra việc thực hiện chống khai thác thủy hải sản bất hợp pháp không báo cáo và không theo quy định, gọi tắt là khai thác IUU, TP Hải Phòng đã và đang đồng bộ triển khai các công tác tuyên truyền, xử phạt vi phạm, sẵn sàng cùng cả nước sớm đưa hoạt động xuất khẩu thủy sản chiếm lĩnh lại thị trường tại các nước châu Âu trong thời gian ngắn.
Theo số liệu thống kê của Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng, đến hết tháng 10/2024, thành phố có 887 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên được cập nhật trên hệ thống VnFishbase. Trong đó, tàu có chiều dài từ 6-12m là 422 tàu; 12-15m là 164 tàu và trên 15m là 301 tàu, với tổng số lao động tham gia khai thác khoảng 4.700 người.
Bên cạnh đó còn có số lượng không nhỏ các tàu từ địa phương khác thường xuyên khai thác và neo đậu tại vùng biển Hải Phòng, nhất là ngư trường Bạch Long Vỹ. Đến nay, TP Hải Phòng đã cấp phép khai thác cho toàn bộ số tàu trên, trong số này có 321 tàu dài trên 15m đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
Theo Sở NN&PTNT Hải Phòng, với sự tham gia của Công an TP Hải Phòng, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển, công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực thủy sản được nâng cao hiệu lực và đạt được nhiều tiến triển. Đáng chú ý, thông qua quy chế phối hợp trong công tác quản lý tàu cá hoạt động khai thác, đã kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những sơ hở, thiếu sót, ý thức tự giác chấp hành quy định pháp luật về khai thác thủy sản của đại bộ phận chủ tàu và ngư dân ở Hải Phòng từng bước được nâng cao.
Tại xã Lập Lễ là một trong những địa phương tập trung lượng lớn tàu đánh cá trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Để tăng cường công tác tuyên truyền, quản lý, một tháng qua, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố đã lập một tổ tuyên truyền xuống trực tiếp địa bàn phổ biến giúp bà con ngư dân nắm được thông tin. Không kể sớm muộn, điều kiện thời tiết, cứ khi có tàu về bến, tổ công tác sẽ có mặt ngay để tuyên truyền.
Ông Vũ Văn Cự, Trưởng Tập đoàn đánh cá Nam Triệu cho biết tổ công tác tăng cường đã giúp bà con nắm được các quy định về đánh bắt thủy sản, nhất là quy định mới về xử lý trách nhiệm hình sự đối với các hành vi khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản. Việc nắm bắt được quy định đã giúp bà con chấp hành nghiêm túc hơn quy định đánh bắt thủy sản, từ đó tránh phạm các lỗi.
Cùng với các biện pháp tuyên truyền, Hải Phòng đã tăng cường nhiều giải pháp quản lý nhà nước. Theo Chi cục Thủy sản Hải Phòng, thời gian qua, thành phố đã tích cực khẩn trương cùng cả nước xử lý dứt điểm hiện tượng tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép). Cả nước có hơn 7.000 tàu thuộc diện này, trong đó Hải Phòng có 143 tàu.
Tiếp tục các giải pháp nhằm gỡ "thẻ vàng" đạt hiệu quả cao hơn
Được biết, thời gian qua thành phố Hải Phòng đã có nhiều nỗ lực thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu EC và quán triệt triển khai thực hiện các nhiệm vụ thường trực của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU. Tính đến ngày 23/10/2024, Hải Phòng đã hoàn thành việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản và cập nhật trên hệ thống phần mềm Vnfishbase 143/143 tàu cá thuộc diện “3 không” được phê duyệt tại Quyết định số 2326/QĐ-UBND của Ủy ban Nhân dân thành phố, đạt 100%.
Về cấp giấy phép khai thác thủy sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân các quận, huyện trọng điểm có số lượng tàu cá lớn, tiến hành tổ chức đoàn xuống tiếp nhận thủ tục hành chính về cấp phép tàu cá tại trụ sở Ủy ban Nhân dân các xã, phường trọng điểm để đẩy nhanh tiến độ cấp Giấy phép khai thác thủy sản.
Thông tin danh sách tàu cá hết hạn giấy phép đến các địa phương, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng, Trạm kiểm soát Biên phòng, các xã, phường thông báo trên hệ thống phát thanh địa phương, nhờ đó tỷ lệ tàu được cấp, cấp lại giấy phép khai thác thủy sản tăng nhiều so với thời điểm tháng 8/2024. Đến hết tháng 10/2024 đã có 789/865 tàu đã được cấp, cấp lại giấy phép khai thác.
Cùng với đó, 100% tàu cá đã được kẻ biển, đánh dấu. Số tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình là 301/301 tàu. Tổng số tàu đã được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm còn thời hạn là 278/301 tàu.
Ông Nguyễn Quang Hùng - Cục trưởng Cục Kiểm ngư – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: “Sau 4 lần kiểm tra, Hải Phòng đã có những sự tiến bộ rõ nét so với những đợt đầu. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được cũng còn những tồn tại cần phải tập trung triển khai trong thời gian tới, trọng tâm là công tác quản lý đội tàu, cũng như kiểm soát sản lượng lên bến tại cảng và đặc biệt là công tác ghi chép sổ nhật ký khai thác”.
Song, với nhiều ngư dân, một số điều về quy định số lượng thuyền viên, trình độ của thuyền viên trong Luật Thủy sản 2017 và khuyến cáo của EC cũng đang gây nhiều khó khăn cho ngư dân vươn khơi bám biển và cả đội ngũ kiểm tra. Chính vì vậy, đòi hỏi phải có phương án hỗ trợ, khắc phục tình trạng này.
Theo Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Hải Phòng), ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các địa phương cùng các cơ quan chức năng kiểm soát tất cả các nơi mà các tàu cá tập trung vào bốc dỡ thủy sản, nhất là nơi chưa có tổ chức quản lý cảng cá. Trong thời gian qua, gần như các tàu cá của Hải Phòng cập cảng đã được kiểm soát 100%. Đặc biệt, Chi cục rà soát lại qua nhật ký khai thác, qua hệ thống giám sát hành trình để xem bà con có ghi đúng, đầy đủ hay không. Qua việc kiểm tra, gần như các tàu cá không vi phạm về vùng biển, đối tượng khai thác, cũng như đường nghề khai thác.
Bằng mọi giải pháp cần ngăn chặn tối đa tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, kiên quyết xử lý các tàu cá vi phạm, quyết tâm tháo gỡ thẻ vàng cho thủy sản Việt Nam. Tại Hải Phòng, cùng với việc xử lý vi phạm trong khai thác thủy hải sản, thành phố cũng có nhiều biện pháp để giải quyết các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu EC trong chống khai thác thủy sản trái phép.
Để các giải pháp gỡ "thẻ vàng" đạt hiệu quả cao hơn, Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng cũng đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục chỉ đạo các địa phương đồng loạt tăng cường kiểm tra giám sát, xử lý nghiêm tất cả các trường hợp vi phạm, tránh tình trạng địa phương này kiểm soát chặt thì tàu cá vi phạm lại di chuyển sang địa phương khác.
Bên cạnh đó, chỉ đạo các cơ quan liên quan thanh tra, kiểm tra các đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình tàu cá, yêu cầu bổ sung, nâng cấp tính năng thiết bị để dễ sử dụng, theo dõi cảnh báo; xử lý trách nhiệm nếu để xảy ra lỗi mất tín hiệu thiết bị do nhà cung cấp.
Cùng với đó, sớm hoàn thiện, trình ban hành một số chính sách hỗ trợ phát triển thủy sản như Nghị định số 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ, Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; ban hành chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề khai thác hải sản xâm hại đến nguồn lợi, sử dụng nhiều nhiên liệu sang các nghề khai thác có tính chọn lọc cao, sử dụng ít nhiên liệu, thân thiện với môi trường sinh thái biển./.
