Thủ đô mỗi ngày phát sinh khoảng 7.000 tấn rác thải sinh hoạt
Theo thống kê, Thủ đô mỗi ngày phát sinh khoảng 7.000 tấn rác thải sinh hoạt, thuộc tốp đầu cả nước. Từ năm 2006, một số phường ở Hà Nội đã thí điểm phân loại rác nhưng khó duy trì do thiếu đồng bộ về mặt hạ tầng thu gom và các quy định của pháp luật.
Nhằm phát huy hiệu quả trong công tác phân loại rác thải, bắt đầu từ tháng 6/2024, 5 quận nội thành của Hà Nội sẽ lần lượt tổ chức thí điểm phân loại chất thải rắn tại nguồn. Hoạt động này nằm trong lộ trình thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, dự kiến triển khai đồng bộ vào 1/1/2026.
Trong đó, 5 quận nội thành đi đầu trong công tác thí điểm gồm: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Nam Từ Liêm. Mỗi quận có ít nhất một phường triển khai điểm thu gom rác thải cồng kềnh.
Quận Hai Bà Trưng thí điểm tại phường Phạm Đình Hổ; quận Ba Đình thí điểm tại phường Nguyễn Trung Trực; quận Nam Từ Liêm thí điểm tại phường Phú Đô, Cầu Diễn và quận Đống Đa áp dụng tại phường Nam Đồng. Riêng quận Hoàn Kiếm, do đã có nền tảng từ trước nên sẽ thí điểm ở tất cả 18 phường trực thuộc.
Trước đây, các loại rác thải cồng kềnh bao gồm bàn, ghế, giường tủ hư hỏng, các thiết bị gia dụng kích cỡ lớn được người dân đem đến các bãi tập kết xe rác trong khu vực sinh sống. Điều này gây nên thách thức lớn đối với lực lượng công nhân vệ sinh môi trường.
Tại Khu xử lý chất thải Cầu Diễn, từ nhiều tháng nay, ngoài việc thu gom vận chuyển rác thải sinh hoạt, giờ có thêm hệ thống phân loại và xử lý rác thải cồng kềnh. Đủ loại rác có kích thước lớn được thải bỏ từ quá trình sinh hoạt của các hộ dân như: giường, tủ, cửa gỗ, đệm, ghế sofa… đã được thu gom về đây.
Được biết, Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Hà Nội đã thí điểm mô hình thu gom, xử lý rác cồng kềnh bằng phương tiện chuyên dụng và đưa về khu xử lý chất thải Cầu Diễn xử lý để tái sử dụng.
Giải pháp xử lý các loại rác cồng kềnh để tiếp tục tái sử dụng
Hiện chưa có con số thống kê đầy đủ về lượng rác cồng kềnh phát sinh trên địa bàn thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, theo báo cáo của Công ty Urenco 7, trung bình mỗi tháng, chỉ riêng địa bàn quận Nam Từ Liêm đã phát sinh khoảng 30 tấn rác thải cồng kềnh từ các khu dân cư. Khối lượng không nhỏ, nếu không được thu gom xử lý sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan đô thị.
Hiện đơn vị này đã tiến hành phân loại và thu gom đối với rác cồng kềnh tại tất cả các phường trên địa bàn quận.
Thay vì dùng phương án truyền thống thu gom rồi phá dỡ, cuốn ép rác nhằm giảm diện tích để chôn lấp như trước đây, từ đầu năm 2024, Công ty Urenco 7 đã tiến hành đưa vào vận hành dây chuyền xử lý các loại rác cồng kềnh để tiếp tục tái sử dụng. Với cỗ máy nghiền có công suất lớn, các tấm gỗ, giường tủ… đều bị nghiền nát trong tích tắc. Do có nhiệt trị cao, chất thải thành phẩm có thể được sử dụng làm nhiên liệu đốt cho các lò hơi.
Trước đây thành phố Hà Nội chưa có quy định về việc phân loại, thu gom, xử lý rác thải cồng kềnh nên loại rác này không nằm trong hợp đồng đấu thầu rác thải sinh hoạt ở các quận, huyện. Việc xử lý rác thải cồng kềnh được kỳ vọng sẽ tìm đầu ra cho loại rác thải này, vốn là vấn đề lâu nay các phường vẫn loay hoay trong việc tìm phương án xử lý.
Là đô thị có lượng rác thải sinh hoạt lớn, rác cồng kềnh chiếm tỷ lệ cao hơn so với nhiều địa phương, tuy nhiên đến nay, Hà Nội vẫn chưa ban hành quy trình, định mức và đơn giá áp dụng đối với chất thải rắn cồng kềnh nên các đơn vị vệ sinh môi trường trên địa bàn rất vất vả trong việc thu gom, vận chuyển đi xử lý, vì không được thanh toán chi phí vận chuyển.
Trong thời gian thí điểm, người dân có thể phân loại rác thải cồng kềnh theo hai hình thức: đem rác tới điểm tập kết theo quy định hoặc gọi điện theo số hotline, đơn vị sẽ đến tận nhà thu gom miễn phí.
Nhiều người dân chia sẻ, khi chưa có điểm thu gom rác thải cồng kềnh, loại rác thải này thường được nhiều gia đình bỏ lại trên vệ đường, vỉa hè hoặc trước các cửa hàng kinh doanh chờ xe rác đi qua vận chuyển. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới đời sống của các hộ dân tại mặt đường mà còn gây mất mỹ quan đô thị.
Hiện tại, theo kế hoạch tại phường Nguyễn Trung Trực, người dân sẽ tập kết chất thải cồng kềnh từ 16h30 thứ sáu đến hết 16h30 ngày chủ nhật. Ngoài thời gian này, nếu người dân muốn tập kết chất thải cồng kềnh sẽ phải liên hệ với số hotline của Công ty Môi trường đô thị chi nhánh quận Ba Đình để có phương án tiếp nhận, xử lý rác thải.
Theo hướng dẫn kỹ thuật về phân loại rác tại nguồn của Bộ Tài nguyên và Môi trường, rác cồng kềnh cũng là một trong những loại rác bắt buộc phải được phân loại từ ngày 1/1/2025./.
