Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng lộ trình cụ thể để thực hiện việc đo, kiểm soát lượng khí thải từ xe máy. Cụ thể:
Năm 2023, Hà Nội sẽ xây dựng khung pháp lý và ban hành kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy theo các giải pháp đề xuất; nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy; xây dựng và ban hành tiêu chuẩn khí thải xe máy đang lưu hành và các tiêu chuẩn, quy định liên quan đến quản lý khí thải xe máy, bao gồm cả đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ kiểm định khí thải xe máy. Đồng thời, thực hiện các hoạt động tuyên truyền, vận động sâu rộng trên địa bàn toàn thành phố về kiểm soát khí thải xe máy.
Giai đoạn 2024 - 2025, Hà Nội tổ chức thí điểm kiểm định hằng năm với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên, có thể nghiên cứu dán tem để phân biệt. Giai đoạn này cũng bắt đầu áp dụng phân vùng khu vực theo tiêu chuẩn khí thải.
Sau thí điểm, từ năm 2026, Hà Nội sẽ "thực thi toàn phần" việc kiểm soát khí thải xe máy. Theo đó, với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên hoặc 3 năm sử dụng trở lên sẽ phải kiểm định khí thải định kỳ. Đồng thời, hạn chế các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải tại khu vực đã phân vùng. Thành phố sẽ nghiên cứu áp dụng thu phí khí thải cho các khu vực theo phân vùng bảo vệ.
Để hiện thực hóa lộ trình trên, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hà Nội cho biết, sẽ xây dựng hệ thống kiểm soát khí thải xe máy bao gồm 170 trạm kiểm định cố định và lưu động; đầu tư hệ thống camera giao thông để phát hiện xe xả khói đen (có thể sử dụng chung với camera giao thông hiện có).
Tùy theo từng giai đoạn, Hà Nội sẽ điều chỉnh kịch bản cho phù hợp với tình hình thực tế. Trong giai đoạn đầu, khi người dân chưa làm quen với kiểm định khí thải xe máy định kỳ, có thể chỉ kiểm soát theo đối tượng; sau một thời gian sẽ kết hợp kiểm soát theo cả đối tượng và khu vực; khi các điều kiện về hạ tầng, giao thông công cộng đảm bảo sẽ nghiên cứu kết hợp cả thu phí khí thải xe máy.
Với những xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, đã cũ nát... thành phố có chính sách hỗ trợ chủ xe phải thu hồi từ các nguồn ngân sách, xã hội hóa, hỗ trợ của doanh nghiệp để chuyển đổi phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc chuyển đổi sinh kế.
Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường mời Tổng cục môi trường, Cục đăng kiểm Việt Nam, Công an Thành phố, các Sở, ngành liên quan, UBND các quận: Cầu Giấy, Hoàn Kiếm, Hà Đông, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Thanh Xuân, Đông Anh và các chuyên gia tham dự cuộc họp tham vấn về kết quả thực hiện “Chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên địa bàn thành phố Hà Nội và thí điểm các giải pháp giao thông gắn kết với môi trường”.
Theo báo cáo, kết quả kiểm tra ngẫu nhiên khí thải của 5.240 xe có tuổi đời trên 5 năm chỉ ra các xe máy đã qua 5 năm sử dụng có xu hướng phát thải vượt giới hạn cho phép hiện nay (tỉ lệ xe không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 là 54,2% và không đạt mức 2 là 60,65%). Đồng thời việc bảo dưỡng đã được chứng minh có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát khí thải xe máy, cụ thể tỷ lệ xe không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 sau bảo dưỡng giảm mạnh còn 9,54%.
Từ ngày 12/11/2021 đến tháng 03/2022 chỉ có 4 xe máy được người dân tự nguyện đồng ý thải bỏ và nhận hỗ trợ đổi xe máy mới theo quy định của chương trình.
Khảo sát trực tiếp 3.867 chủ phương tiện xe máy ở Hà Nội cho thấy đa số người dân (86%) ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải xe máy. Mức phí kiểm tra khí thải được đa số người dân chấp thuận trong khoảng 30.000 - 50.000 đồng/lần với tần suất 1 lần/năm. Có khoảng 29% người dân cho biết sẽ đưa xe máy cũ, thải bỏ tới các điểm thu hồi theo quy định.
Theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải, đến tháng 07/2022 Hà Nội có hơn 7,6 triệu phương tiện, trong đó hơn một triệu ôtô, gần 6,5 triệu môtô các loại, khoảng 180.000 xe máy điện. Con số này chưa bao gồm phương tiện của các tỉnh khác lưu thông trên thành phố.
