Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có công văn gửi ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, đề nghị đánh giá tình hình thi hành Luật Đất đai 2024 và xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.
Thi hành luật phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đánh giá tình hình thi hành Luật Đất đai 2024 và xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.
Trước đó, ngày 2/5, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 3801/VPCP-NN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai và các Nghị định quy định chi tiết thi hành luật phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, theo đó số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh sau sắp xếp còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc trung ương (gọi tắt là Đề án).
Cụ thể, Luật Đất đai 2024 có 20 nội dung giao UBND cấp tỉnh quy định chi tiết thi hành; Nghị định 71/2024/NĐ-CP quy định về giá đất giao 4 nội dung; Nghị định số 88/2024/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất giao 10 nội dung; Nghị định số 101/2024/NĐ-CP quy định về điều tra cơ bản đất đai; đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và Hệ thống thông tin đất đai giao 1 nội dung; Nghị định số 102/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai giao 10 nội dung; Nghị định số 103/NĐ-CP quy định về thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất 4 nội dung; Nghị định số 104/2024/NĐ-CP quy định về Quỹ phát triển đất giao 3 nội dung; Nghị định số 112/2024/NĐ-CP quy định chi tiết về đất trồng lúa giao 2 nội dung; Nghị định số 123/2024/NĐ-CP quy định về hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai giao 1 nội dung.
Đối với công tác quản lý nhà nước về đất đai: Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/8/2024; Luật và các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật có nhiều nội dung giao Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành để áp dụng cho phù hợp với điều kiện cụ thể tại từng địa phương.
Trong thời gian qua, các địa phương đã tập trung mọi nguồn lực để xây dựng, ban hành các văn bản theo yêu cầu đề ra. Sau khi sáp nhập các tỉnh, thành phố theo Đề án, sẽ xuất hiện tình trạng trong phạm vi của tỉnh, thành phố sau thực hiện sáp nhập có sự không thống nhất đối với một số quy định cụ thể (ví dụ: thời gian thực hiện giải quyết thủ tục hành chính, mức bồi thường vật nuôi cây trồng, mức hỗ trợ ổn định đời sống, sản xuất, suất tái định cư tối thiểu, đơn giá bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất; hạn mức giao đất, công nhận quyền sử dụng đất; điều kiện và diện tích tối thiểu của việc tách thửa đất, hợp thửa đất đối với từng loại đất; tiêu chí để quyết định thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất, chính sách giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số; thu nghĩa vụ tài chính về đất đai, ...) dẫn đến tình trạng suy bì thiệt - hơn giữa các xã, phường, giữa các đối tượng sử dụng đất, từ đó gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai tại địa phương.
Đánh giá theo các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai với 3 nội dung
Để có cơ sở đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đánh giá theo các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai, trong đó đánh giá về 3 nội dung trọng tâm.
Thứ nhất, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đánh giá về tình hình ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về đất đai theo thẩm quyền được giao trong Luật Đất đai và các văn bản quy định chi tiết thi hành. Trong đó, đánh giá về phân cấp thẩm quyền ban hành văn bản, về việc tuân thủ các quy định của văn bản cấp trên, về tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, về vướng mắc, khó khăn nếu có.
Tiếp đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các địa phương đánh giá về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai; về hình thức tổ chức, đối tượng, số lượng các khóa tập huấn, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai, vướng mắc, khó khăn (nếu có).
Thứ ba, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tập trung đánh giá về tình hình tổ chức thực hiện quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, sử dụng đất thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất.
Cùng với đó là đánh giá về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai, tài chính đất đai, chế độ sử dụng các loại đất, thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, về thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá quản lý, sử dụng đất, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm.
Đặc biệt, các địa phương cần tập trung làm rõ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai và các văn bản quy định chi tiết thi hành; kiến nghị, đề xuất nội dung cần sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai để đáp ứng yêu cầu của chính quyền địa phương 2 cấp.
Các địa phương đề xuất các giải pháp khác để tổ chức thi hành Luật Đất đai, các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, cũng như tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tiếp tục phát huy nguồn lực đất đai cho phát triển.
Trên cơ sở đó, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố gửi báo cáo đánh giá việc thi hành Luật Đất đai 2024 và xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, về Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trước ngày 20/5/2025, để tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ./.
