Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đi qua 19 xã, phường trên địa bàn Thanh Hóa với chiều dài hơn 95 km, ảnh hưởng đến hơn 2.100 hộ dân cùng nhiều công trình hạ tầng. Trên tuyến có 1 nhà ga và 3 trạm bảo dưỡng. Ngay khi có chủ trương, các địa phương đã khẩn trương bắt tay vào công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).
Tại xã Hoằng Giang, tuyến đi qua khoảng 2,4 km, bố trí một trạm bảo dưỡng. Diện tích bị ảnh hưởng gần 30 ha, trong đó có cả đất ở, đất nông nghiệp, trường học, nghĩa trang và đất công trình khác. Tổng cộng có hơn 500 hộ dân bị tác động, riêng đất ở chiếm của 103 hộ. Khối lượng công việc lớn, lại liên quan đến nhiều loại đất và công trình, vì vậy nhiệm vụ GPMB ở đây được xác định là rất nặng nề.
Để triển khai, xã Hoằng Giang đã thành lập Ban chỉ đạo GPMB, Hội đồng bồi thường và tái định cư. Chính quyền địa phương thường xuyên tổ chức họp dân để thông tin về dự án, giải thích ý nghĩa và tầm quan trọng, qua đó tạo sự đồng thuận. Đến nay, xã đã cắm mốc ngoài thực địa, thống kê các hộ và công trình bị ảnh hưởng, đồng thời tổ chức đối thoại tại các thôn. Phần lớn hộ dân đều ủng hộ, mong dự án sớm được triển khai để tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội.
Ông Bùi Đình Khánh, một hộ dân ở thôn Nhân Hòa, chia sẻ: “Gia đình tôi có cả đất ở và đất nông nghiệp nằm trong diện thu hồi. Chúng tôi đồng ý bàn giao đất để phục vụ dự án quan trọng này. Điều bà con mong muốn là các khu tái định cư phải được đầu tư hạ tầng đồng bộ, có sinh kế ổn định để yên tâm khi chuyển đến nơi ở mới.”
Xã Hoằng Giang hiện đã lựa chọn được hai vị trí làm khu tái định cư, đều nằm trong thôn Nhân Hòa với hạ tầng giao thông thuận lợi. Hồ sơ đề xuất đã được hoàn tất, chờ phê duyệt để triển khai xây dựng.
Tại phường Đông Tiến, tuyến đi qua khoảng 3 km, diện tích bị ảnh hưởng hơn 17 ha, trong đó có gần 5 ha đất ở. Khoảng 290 hộ dân phải di dời, bố trí tái định cư. Phường đã tổ chức họp lấy ý kiến, thống nhất đề xuất ba vị trí xây dựng khu tái định cư, trong đó hai vị trí đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Đáng chú ý, nhiều hộ dân mong muốn được bồi thường bằng đất ở tại khu tái định cư thay vì bằng tiền, để tiếp tục ổn định cuộc sống.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là công trình trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa to lớn trong phát triển kinh tế – xã hội và rút ngắn khoảng cách vùng miền. Việc triển khai trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới, nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn trong bồi thường, GPMB và thu hồi đất. Vì vậy, các ngành, địa phương đang nỗ lực thực hiện quyết liệt, phấn đấu hoàn thành xây dựng các khu tái định cư vào tháng 9/2026, cơ bản bàn giao mặt bằng trước tháng 12/2026 và hoàn tất toàn bộ công tác GPMB trong quý I/2027 theo đúng kế hoạch./.
