Ngày 25/9 tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chính thức phát động dự án “Giám sát số về mức độ tuân thủ VietGAP trong chuỗi giá trị cây ăn quả của các nông hộ nhỏ ở Tây Bắc”. Đây là sáng kiến hợp tác giữa Việt Nam và Australia, với nguồn vốn hỗ trợ 2,1 triệu đô la Australia (tương đương khoảng 35 tỷ đồng), do Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI) phối hợp cùng Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc, Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Viện Nghiên cứu Ứng dụng cây trồng của Australia (AHR) triển khai.
Trong nhiều năm qua, Sơn La và khu vực Tây Bắc đã khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất cây ăn quả lớn của cả nước. Riêng năm 2020, diện tích cây ăn quả của Sơn La đạt gần 79.000 ha, chiếm tới 60% diện tích toàn vùng, với các sản phẩm đặc trưng như xoài, nhãn, mận, chuối và nhiều loại quả bản địa khác.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng kéo theo không ít thách thức: sản lượng tăng mạnh nhưng đầu ra bấp bênh, giá nhiều loại quả có thời điểm giảm tới 50%, trong khi chất lượng sản phẩm thiếu đồng đều. Đặc biệt, tỷ lệ sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP hay có mã số vùng trồng vẫn còn hạn chế, khiến nông sản khó đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường trong nước lẫn quốc tế.
Dự án giám sát số được khởi động trong bối cảnh đó, nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển trồng trọt đến 2030, tầm nhìn 2050, cũng như Đề án phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030. Theo ông Phạm Ngọc Mậu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), mục tiêu chính là nâng cao chất lượng nông sản, giảm thất thoát sau thu hoạch, tăng khả năng truy xuất nguồn gốc và đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường cao cấp. Điều này không chỉ mở rộng cơ hội xuất khẩu mà còn giúp nông dân tăng thu nhập, cải thiện sinh kế lâu dài.
Phía Australia đánh giá cao ý nghĩa của dự án. Bà Monica Finlayson, Tham tán Nông nghiệp, Đại sứ quán Australia, nhấn mạnh việc hỗ trợ nông dân Việt Nam tiếp cận công nghệ số, sản xuất theo chuẩn VietGAP và hướng tới xuất khẩu chính là ưu tiên hợp tác giữa hai nước. Tuy nhiên, để thành công, dự án đòi hỏi sự tham gia đồng bộ từ chính quyền trung ương, địa phương cho tới từng nông hộ.
Không chỉ dừng ở việc nâng cao chất lượng trái cây, dự án còn mở ra cơ hội cho doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp. Với công nghệ giám sát hiện đại và sự hỗ trợ quốc tế, Tây Bắc có thêm điều kiện cải thiện quy trình sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vùng. Đây được xem là một bước đi quan trọng hướng tới nông nghiệp bền vững, đáp ứng xu thế toàn cầu về an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.
Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ nông sản chất lượng cao ngày càng lớn, dự án “Giám sát số về mức độ tuân thủ VietGAP” trở thành động lực quan trọng cho ngành trồng trọt Việt Nam. Không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho người nông dân, sáng kiến này còn tạo dựng mô hình hợp tác hiệu quả giữa Chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng sản xuất. Chính sự gắn kết đó được kỳ vọng sẽ nâng cao giá trị nông sản Việt trên bản đồ quốc tế, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững cho đất nước.
