Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất nổi tiếng là vùng trồng cam đặc sản, chanh… tại Hà Tĩnh. Sau khi tốt nghiệp THPT, anh Phan Đăng Vượng học nghề và có công việc ở một số thành phố lớn nhưng anh đã quyết định nghỉ việc về quê phát triển kinh té vườn đồi với cây ba kích tím.
Với lợi thế có quỹ đất của gia đình và mong muốn được làm giàu trên chính quê hương mình, anh Vượng đã mày mò tìm tòi các loại cây trồng phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng để trồng và phát triển hàng hóa. Qua tìm hiểu nghiên cứu và tham quan các mô hình tại các tỉnh phía Bắc anh đã biết đến cây ba kích tím và vào cuối năm 2022 anh đã mạnh dạn chặt bỏ cây cam và cây chanh hiện có của gia đình, đầu tư gần 600 triệu đồng để thuê máy san ủi mặt bằng, mua cây giống về trồng thử nghiệm trên diện tích gần 2ha vườn đồi của gia đình.
Ban đầu anh Vượng khá lo lắng vì đây là mô hình mới, chưa có ai trồng trên địa bàn xã nói riêng và trên toàn tỉnh nói chung. Dù vậy, được gia đình ủng hộ, anh đã quyết tâm trồng loài cây này với mong muốn mang lại thu nhập cao hơn và phát triển ba kích tím trên vùng đất đồi núi tại địa phương.
Sau gần 2 năm trồng và chăm sóc, vườn ba kích tím của anh Vượng sinh trưởng và phát triển tốt, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương. Hiện anh đang mở rộng diện tích lên gần 4 ha.
Anh Vượng chia sẻ: Cây ba kích tím là một loại cây không khó trồng nhưng để đạt tỷ lệ sống cao và cây sinh trưởng tốt, đòi hỏi người trồng phải làm tốt các khâu từ chọn giống, làm đất cho tới chăm sóc. Đối với cây giống, cần chọn những cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, không cụt ngọn, bộ rễ phát triển đầy đủ và bầu phải còn nguyên vẹn. Trong quá trình làm đất tuyệt đối không dùng thuốc cỏ vì đây là loại cây dược liệu dùng làm thuốc và sản phẩm là lấy củ. Phân bón sử dụng để trồng và chăm sóc chủ yếu là chuồng hoai mục.
Huyện Vũ Quang một trong những huyện có nền nhiệt độ cao trong mùa hè bởi vị trí thuộc vùng chịu tác động mạnh của gió phơn Tây Nam. Nên mùa hè khá nắng nóng, để bảo vệ cây sinh trưởng, phát triển tốt anh Vượng dùng cỏ khô, các loại cây phân xanh để tấp tủ phần gốc và thường xuyên tưới nước để cung cấp đủ ẩm cho cây. Qua quá trình trồng thì việc chăm sóc cây ba kích tím cần thiết nhất là khâu làm cỏ và xới đất để vừa tạo độ tơi xốp, thoáng khí vừa hạn chế tình trạng nấm bệnh phát sinh, phát triển. Do đó, mỗi năm anh tiến hành làm cỏ, xới đất từ 4 - 5 lần.
Triển vọng kinh tế lớn
Hiện nay cây ba kích tím đang được thị trường biết đến với nhiều giá trị cả về kinh tế, cả về sức khỏe. Theo y học cổ truyền cây ba kích tím có tính hơi ôn, vị cay, ngọt, đi vào kinh gan, thận. Ba kích có công dụng làm ấm thận dương, mạnh gân cốt, chống viêm, trừ thấp, giảm đau. Về giá trị kinh tế của cây ba kích tím mang lại cao, thị trường tiêu thụ lớn.
Theo tính toán của anh Vượng, 1 ha trồng hơn 20.000 cây ba kích tím, mỗi cây cho khoảng từ 3 - 4 củ, trọng lượng từ 1,5 - 2 kg; giá bán củ ba kích hiện nay dao động từ 120.000 - 140.000đồng/kg (chưa bóc vỏ), như vậy nếu năng suất đảm bảo thì thu nhập từ cây ba kích mang lại cao hơn hẳn những loại cây trồng khác trên cùng đơn vị diện tích. Tuy chưa có thu nhập, nhưng qua 2 năm trồng, cây đang phát triển xanh tốt, bộ rễ phát triển, cây phù hợp với điều kiện đất đai, thỗ nhưỡng của địa phương và không có sâu bệnh gây hại.
Để giảm giá thành đầu tư, chủ động nguồn cây giống cho tái sản xuất, có thể cung cấp cho người dân có nhu cầu, hiện tại anh Vượng xây dựng thành công khu vườn ươm với trên 2.000 bầu giống cây ba kích tím khỏe mạnh.
Anh Vượng chia sẻ: Trong thời gian tới, tôi tiếp tục đầu tư chăm sóc diện tích đã trồng và phát triển tốt đồng thời sẽ mở rộng diện tích thêm 4 sào nữa để hướng tới phát triển sản phẩm hàng hóa và nâng cao thu nhập. Bên cạnh đó nhằm chủ động nguồn giống cho gia đình và phục vụ nhu cầu của bà con trên địa bàn tôi sẽ đầu tư tập trung ươm cây giống. Ngoài ra tôi cũng rất mong muốn có nhiều hộ dân tham gia trồng để hướng tới phát triển vùng nguyên liệu trên toàn xã. Tôi luôn sẵn sàng chia sẻ kỹ thuật trồng, chăm sóc, nhằm mang lại hiệu quả cao nhất.
Ông Nguyễn Thái Học - Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Thọ Điền cho hay: Anh Vượng là một trong những người trẻ đã tiên phong đi đầu trong việc tiếp cận giống mới, kỹ thuật mới để đưa giống cây ba kích tím về trồng tại địa phương. Hiện tại cây sinh trưởng, phát triển tốt, mặc dù cây chưa đến thời điểm thu hoạch nhưng với nhu cầu thị trường hiện nay và cây được chăm sóc bài bản tôi tin rằng mô hình sẽ có được hiệu quả cao.
Thời gian tới, chúng tôi sẽ tích cực tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn đến học hỏi, từng bước nhân rộng sản xuất để phát triển thành vùng dược liệu theo hướng hàng hóa tại địa phương. Mô hình trồng cây dược liệu của gia đình anh Phan Đặng Vượng mở ra hướng đi mới trong chuyển đổi mô hình sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân, góp phần phát triển kinh - xã hội ở các địa phương có địa hình đồi núi.
Cây ba kích tím phù hợp với đất đai, khí hậu địa phương, bộ rễ phát triển tốt, lá luôn xanh mướt… Giá trị kinh tế của cây ba kích tím mang lại cao, thị trường tiêu thụ lớn, hiện nay đã có thể thu hoạch. Nhưng để cây ba kích đạt năng suất và có tinh chất dược liệu cao, từ khi trồng đến lúc thu hoạch mất khoảng 4 - 5 năm.
Ngoài chủ động được nguồn cây giống, anh Vượng còn sẵn sàng hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ đầu ra cho các hộ dân có nhu cầu trồng cây ba kích tím, giúp họ yên tâm sản xuất và phát triển loại cây dược liệu này trên vùng đất Vũ Quang cũng như ngoài địa phương nếu người dân có nhu cầu./.
