Trong phiên chất vấn tại Nghị trường Quốc hội ngày 5/11, liên quan đến điều hành giá và thị trường xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng hệ thống kinh doanh xăng dầu cũng đang qua nhiều tầng, nấc như thế này sẽ rất rối trong những tình huống thị trường biến động, bất thường
Tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) nêu thực trạng, nhiều cây xăng ở Hà Nội, TP.HCM không bán hoặc bán rất ít, giới hạn chỉ 500.000 đến 600.000 đồng đối với một ô tô đã gây bức xúc cho người dân.
Điều hành phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng nhận định, việc các cây xăng không mở bán, gây bức xúc trong phạm vi cả nước mấy tháng qua, nhất là ở 2 thành phố lớn trong mấy ngày gần đây. Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương giải trình về vấn đề này.
Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, vấn đề xăng dầu đã được báo cáo tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội vừa qua, với những nhận định đầy đủ tình hình nguyên nhân và đề xuất giải pháp. “Nguyên nhân, giải pháp đó vẫn còn nguyên giá trị”, Bộ trưởng nói.
Người đứng đầu ngành Công Thương cũng làm rõ thêm, mấy ngày qua, chúng ta vẫn thấy tình hình xăng dầu trên toàn thế giới và trong nước tiếp tục có những diễn biến mới. Cụ thể, thứ nhất, nguồn cung cho xăng dầu thế giới thì ngày càng khan hiếm bởi những ngày qua châu Âu và các nền kinh tế lớn gia tăng thu mua lượng dầu hiện có từ các nguồn cung chính là OPEC+ và Nga. Bởi sắp đến ngày 25/11 là ngày phương Tây áp lệnh trừng phạt lần thứ 8 lên Nga và cấm tuyệt đối việc mua bán xăng dầu của Nga đối với những nước thuộc điều chỉnh của phương Tây.
Thứ hai, tỷ giá ngoại tệ mạnh để có thể nhập khẩu được lượng xăng dầu này như USD và Euro, liên tục thay đổi về tỷ giá, đều tăng 0,75 điểm % trong tuần qua. Dự báo sẽ tiếp tục điều chỉnh trong một vài tuần tới lên ngưỡng 4,25% đối với đồng USD và cũng ngưỡng khoảng trên dưới 5% đối với đồng Euro.
Thứ ba, việc tiếp cận vốn ngoại tệ cũng như việc bảo lãnh nhập, hỗ trợ thanh toán của các doanh nghiệp đầu mối vàtư nhân phân phối cũng còn gặp khó khăn. Nhiều nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện cho vay và bảo lãnh của các ngân hàng. “Đây là cái khó. Do đó, tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung trong hệ thống tiếp tục diễn ra thêm ở một số nơi, nhất là ở những thành phố lớn tập trung đông dân cư”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, trước tình hình trên, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành vào cuộc và các ngành chức năng đều đã và đang làm tốt hơn chức trách, nhiệm vụ của mình. Cụ thể là trong chiều 4/11, Bộ Tài chính đã gửi xin ý kiến về việc điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu vào Việt Nam và Bộ Công Thương cũng đã có ý kiến đồng thuận. Bộ trưởng Bộ Công Thương cho hay, nếu không có gì biến động thì trong kỳ điều hành tháng 11 này, những chi phí phát sinh sẽ được cập nhật, tháo gỡ tốt hơn cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại xem xét, giải quyết đối với những doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận vốn và bảo lãnh cho việc thanh toán.
Mặt khác, Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trong cả nước phối hợp với cơ quan chức năng tại địa bàn tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý theo quy định hiện hành. Bộ đã có văn bản đề nghị chính quyền các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước theo thẩm quyền và phối hợp với Bộ Công Thương cũng như các bộ ngành để giải quyết một cách dứt điểm.
Với những giải pháp nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ hy vọng những ngày tới tình hình được giải quyết. Tuy vậy, Bộ trưởng cũng lưu ý, thị trường xăng dầu thế giới ảnh hưởng rất lớn đến thị trường xăng dầu trong nước do chúng ta vẫn phải nhập dầu thô để sản xuất xăng dầu và nhập khoảng 20% xăng dầu từ các nước.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh đến hiện nay, sản lượng sản xuất trong nước cũng như số lượng nhập từ nước ngoài đã đạt 86% kế hoạch năm, nên Bộ trưởng khẳng định nguồn cung ở các doanh nghiệp, dự trữ thương mại… là hoàn toàn bảo đảm theo kế hoạch.
Về vấn đề điều hành giá, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, cơ quan chức năng đang phải thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành. Giá thực hiện theo Nghị định 95 là trong bối cảnh thị trường bình thường, song khi thị trường dị biệt trong bối cảnh thế giới hiện nay thì quy định bộc lộ khiếm khuyết. Chính phủ đã nhận thấy điều này và Thủ tướng đã chỉ đạo bộ ngành liên quan nghiên cứu sửa Nghị định 95.
“Thị trường thế giới thay đổi hàng ngày, thậm chí hàng giờ nên cố gắng đến đâu thì quy định cũng có độ trễ so với thực tiễn. Chúng tôi cũng hy vọng tới đây, được Chính phủ và các cấp có thẩm quyền giao, chúng tôi sẽ phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu sửa để sát hơn với tình hình”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.
Liên quan đến việc cấp phép nhiều đầu mối xuất nhập khẩu xăng dầu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, việc cấp phép thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Tuy nhiên, thực tế Ban Cán sự và lãnh đạo Bộ chủ trương không cấp mới thêm mà chỉ cấp đổi giấy phép.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm rõ, hệ thống kinh doanh xăng dầu của nước ta hiện nay đa tầng nấc dẫn đến rối nhất là trong bối cảnh phức tạp như hiện nay và dẫn đến làm tăng chi phí. Do đó, trong thời gian tới, cần xem xét sắp xếp lại hệ thống từ doanh nghiệp đầu mối cho đến đại lý và đến cửa hàng bán lẻ. Bộ trường cũng cho hay sẽ cân nhắc ý kiến về cơ chế điều hành theo ngày, có thể rút ngắn kỳ điều hành từ 10 ngày xuống còn 5 ngày cho sát hơn với tình hình thực tiễn.
