Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh nhận được phản ánh của rất nhiều người dân ở thôn Văn Xá, thị trấn Bích Động (huyện Việt Yên, Bắc Giang) về việc khu vực Xứ đồng Dộc Sau, Dộc Mõ là đất dồn điền đổi thửa, được UBND huyện Việt Yên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nông nghiệp, đất vườn - pv) đến năm 2063 nhưng khi bị thu hồi để làm Dự án Khu dân cư Văn Xá thì việc đền bù không thỏa đáng khiến người dân vô cùng bức xúc.
Theo phản ánh, nhiều hộ dân khi được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến năm 2063 thì đã yên tâm đầu tư xây dựng trang trại, ao vườn lên tới hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, khi Dự án Khu dân cư Văn Xá (Được triển khai theo Nghị quyết HĐND huyện Việt Yên khoá XIX, Kỳ họp thứ 17 thông qua ngày 15/12/2021 có tổng mức đầu tư là 120 tỷ đồng) được triển khai, hàng loạt trang trại, ao vườn mới đầu tư, chưa được thu hoạch lại chỉ nhận được giá đền bù chỉ khoảng 90 triệu/1 sào bởi chỉ được đền bù đất bị thu hồi chứ không đền bù tài sản trên đất. Nghiêm trọng hơn, theo người dân, việc đền bù giải phóng mặt bằng chưa xong, chưa nhận được sự đồng thuận nhưng Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Việt Yên đã cho khởi công xây dựng dự án từ ngày 6/10/2022.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Hữu Nho, trú tại tổ dân phố Văn Xá cho biết: Năm 2003, trong đợt dồn điền đổi thửa lần thứ nhất, gia đình ông đã xung phong đi đầu, dồn đất ruộng thu lại còn 973m2 đất và lập trang trại nuôi trồng thủy sản. Hai vợ chồng ông đã bỏ ra biết bao mồ hôi, công sức để biến một nơi đất thùng đấu, vùng trũng thành một trang trại nhỏ, nuôi trồng thủy sản để mưu sinh. Năm 2017, UBND huyện Việt Yên đã cấp cho gia đình ông Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CN 953200 tại thửa đất số 564, tờ bản đồ số 51, địa chỉ khu Xứ đồng Dộc Sau, thôn Văn Xá, xã Bích Sơn (nay là thị trấn Bích Động), huyện Việt Yên với mục đích sử dụng đất là nuôi trồng thủy sản, thời hạn sử dụng đến năm 2063.
Đến năm 2022, gia đình ông Nho biết được thông tin UBND huyện Việt Yên phê duyệt Dự án Khu dân cư mới Văn Xá trên khu đất hiện gia đình ông đã được cấp Giấy chứng nhận khiến gia đình ông vô cùng hoang mang.
“Gia đình tôi không còn chỗ ở nào khác, không còn ruộng sản xuất. Bây giờ huyện lấy đất của chúng tôi, đền bù rẻ mạt, vậy chúng tôi biết đi đâu, làm gì với số tiền đền bù ít ỏi đó. Gia đình tôi và nhiều gia đình khác cảm giác “như bị lừa” khi nghe theo lời vận động của chính quyền bán nhà cửa, ruộng vườn, dồn điền đổi thửa để rồi giờ đây rơi vào hoàn cảnh trắng tay” - Ông Nho chia sẻ.
Ngoài gia đình ông Nho còn một số hộ dân khác là hộ ông Nguyễn Quang Nguyên, hộ bà Tống Thị Ngân, Nguyễn Thị Mỹ Lệ cũng thực hiện chương trình dồn điền đổi thửa, đầu tư trăm triệu đồng làm trang trại nuôi trồng thuỷ sản để rồi nhận thông báo thu hồi đất.
Theo bà Nguyễn Thị Mỹ Lệ - nguyên Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ thôn Văn Xá, Thanh tra nhân dân thôn cho biết: Quy hoạch Khu dân cư Văn Xá thu hồi khu đất làm trang trại nuôi trồng thuỷ sản của các hộ gia đình chúng tôi, tránh đi khu ruộng công đã bị lãnh đạo thôn Văn Xá bán trái phép cho các hộ dân từ nhiều năm trước. Trong khi đó, những hộ gia đình có diện tích đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lại nằm trong quy hoạch để làm Dự án Khu dân cư Văn Xá. Hiện tại, chúng tôi đã bỏ hàng trăm triệu đồng đầu tư nuôi trồng thủy sản nhưng bây giờ chính quyền lại thu hồi đất để làm dự án với giá rẻ khiến chúng tôi vô cùng bất bình…
Liên quan đến việc cho thuê đất trái thẩm quyền, trao đổi với phóng viên, bà Nguyễn Thị Mỹ Lệ cho biết: Năm 2017, Bí thư Chi bộ thôn Văn Xá là ông Tống Văn Nhượng, Trưởng thôn Nguyễn Ngọc Hạnh, Phó Trưởng thôn Nguyễn Văn Diệp đã ký Hợp đồng thuê đất với hàng loạt hộ dân thực chất là bán đất trái phép. Các diện tích đất trên được thôn phân sẵn các lô đất có diện tích 100m2, quây gạch sẵn với giá 300.000 đồng/m2. Số tiền mua bán trên được chuyển một lần cho thôn, hiện chưa ước lượng chính xác tổng số tiền trên nhưng ước tính có thể lên tới hàng tỷ đồng.
“Hiện nay, không rõ số tiền trên được sử dụng vào mục đích gì và tình trạng ra sao. Chúng tôi rất muốn làm rõ số tiền mà cán bộ thôn đã thu của người dân từ việc cho thuê đất hiện nay đã sử dụng vào việc gì? Và liệu lãnh đạo thị trấn Bích Động có vô can khi để cán bộ thôn tự ý cho thuê đất trái thẩm quyền và thu về hàng tỷ đồng mà không nộp về ngân sách Nhà nước một đồng nào?”, bà Lệ cho hay.
Một người dân khác là nạn nhân (đề nghị cho được giấu tên - pv) của việc cho thuê đất trái thẩm quyền cho biết, năm 2016, tôi được ông Nguyễn Ngọc Hạnh - Trưởng thôn Văn Xá đứng ra cho thuê 100m2 đất nông nghiệp tại khu ruộng cửa Đình với giá 300.000 đồng/m2, thời hạn thuê lâu dài. Tuy nhiên, thời gian gần đây, cán bộ thôn liên tục đến nhà tôi vận động trả lại đất và họ sẽ trả lại tiền gốc cộng thêm tiền lãi của tiền gốc theo lãi ngân hàng nhưng gia đình tôi không đồng ý. Hiện, có tổng 8 hộ gia đình đã mua đất ở đây thì đã có 2 nhà trả lại đất và nhận lại tiền. Vì sự hiểu biết lúc đấy còn hạn chế, tin tưởng vào cán bộ trong thôn nên đã đứng ra thuê lại diện tích đất trên để sử dụng vào việc canh tác nông nghiệp, bây giờ cán bộ thôn lại yêu cầu chúng tôi trả lại đất khiến chúng tôi rất hoang mang.
Một điều lạ, trong quy hoạch Khu dân cư Văn Xá, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Việt Yên đã “né” đi khu vực đất nông nghiệp bị lãnh đạo thôn cho thuê trái phép (không có thời hạn kết thúc - pv) này mà tập trung thu hồi khu đất được cấp “sổ đỏ” đến tận năm 2063 của các hộ nuôi trồng thuỷ sản. Dư luận cho rằng, trong dự án này có sự khuất tất, không minh bạch và có dấu hiệu “lợi ích nhóm”.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Vịnh - Chủ tịch UBND thị trấn Bích Động cho biết: Tại thôn Văn Xá có sự việc cán bộ thôn ký hợp đồng cho 8 hộ dân thuê đất, gần đây tôi mới nắm được việc đó và có mời cán bộ thôn lên để giải trình, UBND thị trấn có ra văn bản chỉ đạo thanh lý hợp đồng trả lại tiền cho các hộ, tuy nhiên cho đến giờ mới có 2 hộ nhận lại tiền. Số tiền cán bộ thôn ký hợp đồng cho thuê đất bao nhiêu thì không có báo cáo về thị trấn. Việc người dân chưa đồng thuận thu hồi đất để giải phóng mặt bằng Khu dân cư Văn Xá là do nguồn gốc đất từ 2004 dồn điền đổi thửa thì chính quyền có cấp Giấy chứng nhận sử dụng đất cho người dân làm đất nông nghiệp đến năm 2063. Các hộ chưa đồng ý như hộ bà Lệ, ông Minh, ông Nguyên, ông Nho, bà Ngân… vì giá đền bù không thoả đáng.
Thời gian gần đây, huyện Việt Yên được biết đến là địa phương đang có tốc độ đô thị hoá hàng đầu của tỉnh Bắc Giang với hàng chục dự án Khu dân cư mới, phân lô bán nền tại hầu hết các xã.
Khi cơn sốt đất đi qua, hàng chục Khu dân cư mới trơ trọi giữa cánh đồng, khách mua đìu hiu, thậm chí những khách đã đặt cọc còn bỏ cọc, chấp nhận cắt lỗ dù những sàn Bất động sản giảm giá xuống thấp nhất cũng không thể đẩy được sản phẩm ra.
Tại Thị trấn Bích Động, những dự án Khu dân cư mới vẫn không ngừng triển khai, biến hàng trăm hecta đất ruộng màu mỡ thành các Khu dân cư mới. Chỉ tínhh riêng một đơn vị cấp xã là Thị trấn Bích Động, trong năm 2022 đã có tới 6 dự án Khu dân cư mới đang triển khai thu hồi đất, giải phóng mặt bằng gồm: Khu dân cư tổ dân phố Kiểu, Văn Xá, Trung, Dục Quang, KDC khuôn viên hồ Dục Quang, KDC Khu Công viên Nguyễn Thế Nho với hàng trăm hecta đất nông nghiệp được chuyển đổi.
Chỉ tính riêng trong năm 2022, cả nước đã khởi tố hàng chục vụ án tương tự với hơn 100 bị can là Chủ tịch xã, cán bộ địa chính xã, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn. Có thể liệt kê ra một số vụ việc nổi cộm sau:
Ngày 15/ 07/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Nam Sách (Hải Dương) đã ra quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Kim Tuấn (37 tuổi), công chức địa chính xã Hồng Phong và Nguyễn Hữu Chiếu (64 tuổi, Trưởng thôn Phù Liễn), cùng trú tại xã Hồng Phong, H.Nam Sách về tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Ngày 7/10/2022, Công an huyện Mỹ Đức (Hà Nội) cho biết đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 11 đối tượng để điều tra làm rõ về hành vi "lợi dụng trách nhiệm, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Các đối tượng bị khởi tố bao gồm nguyên Chủ tịch UBND xã Hợp Thanh, cán bộ HĐND, cán bộ một số đoàn thể và cán bộ chính quyền một số thôn... Các bị can này bị nghi ngờ có hành vi sai phạm trong việc giao, bán đất trái thẩm quyền, thu tiền để chi tiêu cá nhân.
Ngày 16/10/2022, Công an tỉnh Hà Nam cho biết đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với 3 bị can là Lại Tuấn Anh - Chủ tịch UBND thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam (SN 1985, trú tại tổ 5, phường Lê Hồng Phong, TP Phủ Lý); Nguyễn Trung Văn (SN 1970, trú tại tổ dân phố số 1, thị trấn Ba Sao), Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Kim Bảng, cựu Chủ tịch UBND thị trấn Ba Sao và bà Phan Thị Ngọc Thương (SN 1984, trú tại tổ 4, thị trấn Ba Sao), cán bộ địa chính UBND thị trấn Ba Sao về hành vi "vi phạm các quy định về quản lý đất đai’.
