Cây trà hoa vàng được người dân nhiều nước trên thế giới coi như là quốc bảo nhưng ở Việt Nam lại ít người hiểu hết về giá trị của loài cây này. Năm 2015, sau khi tốt nghiệp Học viện Nông Nghiệp, trong quá trình tìm việc làm, anh Nguyễn Đức Độ đã chứng kiến nhiều dược liệu quý của Việt Nam đang “bị chảy máu” nghiêm trọng. Nhất là việc thương lái Trung Quốc luôn muốn thu mua tận diệt nguồn trà hoa vàng tại Việt Nam. Đó là lý do mà chàng trai trẻ vừa ra trường quyết tâm khởi nghiệp.
Ngay từ khi còn nhỏ, anh Nguyễn Đức Độ đã say mê với nông nghiệp, anh ước mơ được nghiên cứu và gắn bó với các loại cây dược liệu. Nên vào năm 2011, anh đã thi đậu vào Trường đại học Nông nghiệp (nay là Học viện Nông nghiệp Việt Nam). Ngày mới ra trường, dù có nhiều lựa chọn cho tương lai, nhưng anh quyết định trở về quê hương, nhen nhóm cho mình một “thế giới” cây dược liệu và anh đã bén duyên với cây trà hoa vàng Tam Đảo.
Từ khi biết loài cây này có giá trị đặc biệt cho sức khỏe con người, anh Độ đã bắt tay vào thu mua và xây dựng vườn dược liệu với diện tích 3 ha. Những ngày đầu khởi nghiệp rất khó khăn do thiếu kinh nghiệm, thiếu vốn, anh đã liên tiếp thất bại. Có những cây trị giá 20 - 30 triệu đồng nhưng chỉ được 1 - 2 tháng là chết hoặc có những cây ra hoa được 1 vụ phải bỏ đi vì rễ yếu.
Khó khăn, vất vả là thế nhưng chưa bao giờ anh Độ có ý định từ bỏ. Anh vẫn tiếp tục thử nhân giống và tìm kiếm các đặc tính phù hợp của cây trà với thổ nhưỡng của địa phương. Cây chết, anh tiếp tục trồng gối những cây khác và dày công chăm sóc tới khi cây cho hoa để thu hoạch, mặc dù có thể phải mất từ 3 - 4 năm.
Để có thêm nhiều kinh nghiệm về trồng “nữ hoàng” trà, anh Độ đã đi thực tế ở Ba Chẽ, Quảng Ninh, vùng phát triển về cây trà hoa vàng. Sau đó, anh đã mạnh dạn áp dụng và đầu tư hệ thống máy móc hơn 1 tỷ đồng để chế biến chuyên nghiệp sản phẩm này. Chưa kịp vui vì những lứa trà chất lượng đầu tiên ra đời anh lại gặp phải khó khăn do chưa tìm được thị trường tiêu thụ, đồng thời với giá thành khá cao, khoảng gần 2 triệu đồng/lạng hoa sấy khô, anh Độ rất vất vả trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm.
Ban đầu chưa nhiều người biết về tác dụng của trà hoa vàng, anh Độ thường dùng cho, tặng để giới thiệu sản phẩm. Dần dần, sự quảng bá lan tỏa, nhiều thương lái đã đến tận nhà anh để thu mua, đến nay đã có rất nhiều đơn hàng được các đối tác đặt mua online và offline.
Các sản phẩm trà hoa vàng của anh Độ đã có mặt tại nhiều hội chợ trong và ngoài tỉnh như: Hội chợ OCOP tại tỉnh Vĩnh Phúc, Hội chợ Festival Huế 2022, Hội nghị xúc tiến thương mại online giữa các nước Việt Nam, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ tại Yên Bái, Hội chợ OCOP tại Quảng Ninh, Lào Cai, Hà Nội...
Chia sẻ về kinh nghiệm chăm sóc loài cây "khó tính" này, anh Độ cho biết: “Loài cây này nếu mới trồng thì không thể thành công ngay do cách chăm sóc rất cầu kỳ, phức tạp, điều kiện sinh sống đòi hỏi độ ẩm cao, phải chọn nơi giảm sức gió, không có nắng. Cây sinh trưởng dễ gặp sâu bệnh, nên phải áp dụng cách chế biến loại thuốc chuyên diệt sâu bọ mà an toàn cho cây và hoa. Bên cạnh đó, khi muốn có giống tốt cần phải biết chọn hom, kỹ thuật chăm sóc. Không chỉ có năng lực tài chính, để thành công với loài trà “nữ hoàng” cần có kiến thức, kỹ thuật cao, sự tâm huyết, kiên trì, tự tay chăm chút từng chiếc lá, ngọn mầm đến bông hoa”.
Với mong muốn đưa cây trà hoa vàng trở thành sản phẩm đặc trưng và nổi tiếng của vùng đất Tam Đảo đến với mọi người, anh Nguyễn Đức Độ đã thành lập Công ty TNHH Trà hoa vàng Tam Đảo gắn liền với xây dựng thương hiệu Tam Đảo - Golden Teaviet.
Sau nhiều năm học hỏi kinh nghiệm cùng kiến thức trên ghế nhà trường và sự hỗ trợ của gia đình, đến nay công ty của anh Độ đã cho ra đời 3 sản phẩm chính là: Hoa Trà hoa vàng sấy thăng hoa, Trà túi lọc Trà hoa vàng và Hoa Trà hoa vàng sấy nhiệt. Mỗi sản phẩm đều được kiểm duyệt chặt chẽ, đảm bảo an toàn, chất lượng.
Chia sẻ thêm về công dụng của trà hoa vàng, anh Độ cho hay: “Trà hoa vàng có rất nhiều tác dụng như phòng ngừa ung thư lên tới 33,8%, chống viêm, chống dị ứng, ức chế và tiêu diệt vi khuẩn, nước lá trà hoa vàng pha có thể 1 tuần không bị hỏng, hạ và điều hoà huyết áp có tác dụng trong thời gian dài, tăng hàm lượng cholesterol tốt và giảm hàng lượng cholesterol xấu, ức chế tụ tập tiểu cầu, chống hình thành huyết khối gây tắc mạch máu. Bên cạnh đó, trà hoa vàng còn có đến hơn 400 hoạt chất tốt cho sức khỏe như: flavonoid, polyphenol, saponin, …”.
Những sản phẩm từ cây trà hoa vàng được anh Độ ươm trồng chăm sóc bằng cả thanh xuân và sự nỗ lực của tuổi trẻ đã được chứng nhận OCOP 3 sao năm 2018 và trở thành sản phẩm tiêu biểu của tỉnh Vĩnh Phúc vào năm 2019.
Được biết, năm 2018, doanh thu của anh đã đạt hơn 400 triệu đồng từ bán cây giống, sản phẩm hoa trà sấy nhiệt, sản phẩm trà túi lọc. Năm 2019, doanh thu đạt khoảng 800 triệu đồng, công ty đã định hướng tạo ra thêm những sản phẩm mới, đa dạng về chủng loại cũng như phải mở rộng thêm vùng sản xuất. Đến năm 2020, công ty đã mở rộng được thêm 5ha vùng nguyên liệu, sản xuất thành công sản phẩm mới trà túi lọc làm từ hoa và lá của cây trà hoa vàng, doanh thu đạt 1,2 tỷ đồng.
Năm 2021, dù bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhưng doanh thu của công ty vẫn đạt 1,5 tỷ đồng/năm và mở rộng thêm 6ha vùng nguyên liệu cũng như cung cấp ra thị trường các sản phẩm tốt như trà túi lọc, trà hoa vàng sấy nhiệt…; duy trì việc làm ổn định và thời vụ cho 06 - 08 lao động địa phương, thu mua nguyên liệu cho 30 hộ dân có vườn trồng cây trà hoa vàng.
Hiện, những sản phẩm có mẫu mã mới được anh Độ đưa ra thị trường không chỉ cung cấp trên địa bàn tỉnh mà còn ra các thị trường như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, trong hệ thống các siêu thị, khu nghỉ dưỡng... góp phần quảng bá ngày càng rộng rãi sản phẩm đặc trưng của vùng đất Tam Đảo đến với người dân trong và ngoài nước.
Là người con của Tam Đảo, anh Độ mong muốn bảo tồn và phát triển các loài gen quý hiếm của cây trà hoa vàng, mong muốn mang đến cho khách hàng những sản phẩm tốt nhất. Bên cạnh đó, quảng bá được đặc sản trà hoa vàng Tam Đảo gắn liền với du lịch Tam Đảo để mỗi khi nói đến trà hoa vàng là nhắc đến Tam Đảo.
Đồng thời, anh Độ cũng mong người dân quan tâm đến sức khoẻ của mình nhiều hơn, hãy tập thể dục thể thao, ăn uống ngủ nghỉ điều độ, hạn chế rượu bia, và nên uống 3-5 ly trà hoa vàng mỗi ngày để có một sức khoẻ tốt nhất./.
