Ngày 20/9, Viện Kinh tế, xã hội TP. Cần Thơ phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Chi nhánh Đồng bằng sông Cửu Long (VCCI ĐBSCL) tổ chức tọa đàm “Thực trạng và giải pháp thu hút vốn phát triển cho Đồng bằng sông Cửu Long”, nhằm chia sẻ thực trạng thu hút đầu tư tại địa phương Đồng bằng sông Cửu Long, những điểm nghẽn trong thu hút đầu tư để trong thời gian tới tháo gỡ những nút thắt nguồn vốn đổ về Đồng bằng sông Cửu Long, góp phần tăng cường nguồn vốn để phát triển bền vững.
Theo Viện Kinh tế, xã hội TP. Cần Thơ, Đồng bằng sông Cửu Long được xác định có vai trò, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Vùng Đồng bằng sông Cửu Long được quy hoạch trở thành vùng trọng điểm nông nghiệp với nhiều sản phẩm chủ lực, nhất là lúa, tôm, cá tra, trái cây.
Theo Nghị quyết về chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 13 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế, xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 thì quy mô nền kinh tế Đồng bằng sông Cửu Long sẽ tăng gấp 2-2,5 lần so 2021; tăng trưởng giai đoạn 2021-2030 từ 6,5-7%/năm; thu nhập bình quân đầu người là 146 triệu đồng.
Tại tọa đàm, ông Nguyễn Khánh Tùng, Viện trưởng Viện Kinh tế, xã hội TP. Cần Thơ cho biết, theo Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Chính phủ đề ra mục tiêu phát triển hệ thống kết cấu giao thông vận tải đa phương thức kết nối liên vùng và quốc tế; trong đó, chú trọng phát huy thế mạnh của vùng về giao thông thủy nội địa. Đến năm 2030, đầu tư xây dựng mới và nâng cấp khoảng 830 km đường bộ cao tốc, khoảng 4.000 km đường quốc lộ, 4 cảng hàng không, 13 cảng biển, 11 cụm cảng hành khách và 13 cụm cảng hàng hóa đường thủy nội địa.
Tuy nhiên, theo Báo cáo Kinh tế thường niên Đồng bằng sông Cửu Long qua các năm đã nhận diện ra rằng, việc thiếu đầu tư và kém hiệu quả là một nguyên nhân then chốt dẫn đến vòng xoáy đi xuống, làm cho Đồng bằng sông Cửu Long ngày chậm phát triển so các vùng khác. Mặc dù Chính phủ và các địa phương đã tăng cường đầu tư về cơ sở hạ tầng cho Đồng bằng sông Cửu Long, nhưng tỷ lệ giải ngân còn thấp chưa đạt kế hoạch đề ra. Trong khi đó, việc thu hút nguồn vốn ngoài ngân sách và FDI còn nhiều hạn chế.
Báo cáo của ngành chức năng cho thấy, trong 10 năm (từ 2014 – 2023) thu hút đầu tư từ các nguồn vốn cho vùng ĐBSCL còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của vùng. Tổng số vốn bình quân đầu tư cho cả vùng trong vòng 10 năm đạt khoảng 202.000 tỷ đồng, trong đó, cao nhất là tỉnh Long An khoảng 24.000 tỷ đồng; Cần Thơ chiếm khoảng 18.000 tỷ đồng.
Tương tự, trong thu hút đầu tư từ nguồn vốn FDI vùng ĐBSCL chưa nhiều, số liệu cập nhật đến tháng 7/2024, toàn vùng ĐBSCL chỉ có 82 dự án mới, trong đó Long An chiếm đến 70 dự án; có đến 4 địa phương không thu hút được dự án mới. Đây là con số khiêm tốn, so với lợi thế, tiềm năng thu hút đầu tư từ FDI cho vùng ĐBSCL.
Ông Nguyễn Khánh Tùng dẫn số liệu thống kê vùng Đồng bằng sông Cửu Long cho thấy, giai đoạn 2014-2023, chỉ có tỉnh Long An là địa phương có cơ hội tốt nhất để thu hút các nguồn vốn này, đặc biệt là nguồn vốn ngoài ngân sách (11,42%), nguồn vốn FDI (30,94%), kế đến là tỉnh Tiền Giang, Kiên Giang; còn các địa phương còn lại gặp nhiều hạn chế, tỷ lệ bình quân thu hút các nguồn vốn dưới 10%.
“Riêng TP.Cần Thơ còn phụ thuộc lớn vào nguồn bố trí từ ngân sách Trung ương, bình quân giai đoạn 10 năm là 13,86%, còn lại nguồn vốn từ ngoài ngân sách và FDI tại TP. Cần Thơ rất khiêm tốn. Từ phân tích trên cho thấy, Đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nếu tiếp tục thiếu hụt nguồn vốn đầu tư và năng lực khai thác”, ông Tùng nêu./.
