Thủ phủ chuối điêu đứng vì giá lao dốc, thương lái bỏ cọc do tắc đầu ra

Tại thủ phủ trồng chuối Đồng Nai đang bước vào vụ thu hoạch nhưng giá chuối chỉ 3.000 đồng/kg, giảm 10.000 đồng so với năm trước. Giá chuối lao dốc, thương lái bỏ cọc ngưng mua khiến nông dân gặp rất nhiều khó khăn.
chuoi-xuat-khau-04-1704788740.jpg
Giá chuối già cấy mô xuất khẩu bán tại vườn H.Trảng Bom đang đứng ở mức rất thấp.

Giá chuối lao dốc thương lái bỏ cọc

Tại tỉnh Đồng Nai - thủ phủ sản xuất chuối cấy mô giá chuối tươi đã bị tụt giảm xuống rất thấp so với mọi năm. Trong những ngày qua, những hộ nông dân trồng chuối tại huyện Trảng Bom gần như điêu đứng khi các thương lái thông báo ngưng mua chuối vườn.

Cụ thể, giá chuối già cấy mô xuất khẩu bán tại vườn H.Trảng Bom đang đứng ở mức rất thấp, dao động từ 2,5-3,5 ngàn đồng/kg tùy loại, thấp hơn nhiều so với mức 13-15 ngàn đồng/kg của cùng kỳ năm ngoái. Giá bán thấp nhưng nhiều nhà vườn đến kỳ thu hoạch vẫn khó gọi được thương lái thu mua.

Ông Trần Tiến (xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom) cho biết, ngày 6/1/2023 thương lái thông báo ngưng mua vườn chuối của ông. Còn một vườn chuối khác của ông Tiến, do thương lái đã đặt tiền cọc trước nên họ đang vào vườn của mình thu hoạch, khoảng 10 tấn chuối.

chuoi-xuat-khau-01-1704788792.jpg
Nhiều hộ trồng chuối năn nỉ thương lái mua với giá 2.000 đến 3.000 đồng/kg.

“Cách đây đây khoảng 5 ngày (đầu tháng 12/2024) thương lái đã đặt cọc chốt giá với vườn chuối của ông Tiến là 4.700 đồng/kg. Với giá này thương lái phải gạt bỏ rất nhiều chuối, trung bình với một quày (buồng) chuối, thương lái chỉ lựa lấy một vài nhánh (nải) chuối to đạt chất lượng. Bình quân mỗi một tấn chuối họ gạt bỏ từ 20 đến 30 %. Nhưng ngày hôm nay, thương lái đã ngưng lại không còn thu mua chuối nữa. Nhiều hộ trồng chuối năn nỉ thương lái mua với giá 2.000 đến 3.000 đồng/kg”.

Nhìn số chuối bị thương lái dạt ra, ông Tiến không khỏi xót xa. “Họ chỉ chọn những nải chuối đẹp nhất. Còn nếu trên nải chuối chỉ cần xuất hiện một vài vết đốm đen, hay da gà là thương lái đều phải bỏ ngay”.

Ghi nhận tại vườn chuối của ông Tiến đang thu hoạch, thương lái đã gạt bỏ từ 20 đến 30% sản lượng chuối thu hoạch. Còn tại vườn chuối của ông Hoàng Ngọc Bảy (ở xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom), thương lái gạt bỏ từ 40 đến 50% sản lượng thu hoạch, do chất lượng chuối xấu hơn vườn chuối ông Tiến.

Tắc thị trường xuất khẩu

Ngoài nguyên nhân tình hình chung của thị trường thế giới, vùng chuối xuất khẩu của H.Trảng Bom còn gặp khó khăn do thời gian qua, nhiều mã số vùng trồng chuối tại địa phương này bị tạm dừng xuất khẩu do vi phạm kiểm dịch thực vật. Với mức giá này, nông dân trồng chuối đang thua lỗ nặng.

Được biết, vào thời điểm thu hoạch chuối đầu năm 2023, giá chuối giao động ở mức từ 9.000 đồng đến 10.000 đồng/kg. Nhưng đầu năm 2024 này giá chuối giảm xuống còn 3.000 đồng đến 5.000 đồng/kg. “Giá chuối thấp đã và đang gây thiệt thòi cho người nông dân chúng tôi. Trong khi đó, năm nay giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công nhân lao động… đều tăng. Hiện tại giá chuối bán ra quá thấp, khả năng không đủ bù lại chi phí đầu tư vào vườn chuối”, ông Bảy cho biết.

Tại huyện Trảng Bom, từ nhiều năm qua UBND huyện đã chủ trương khuyến khích nông dân tập trung phát triển trồng chuối cấy mô, vì mô hình này mang giá trị kinh tế cao. Huyện Trảng Bom hiện có diện tích trồng chuối hơn 3.000 héc ta, gần bằng 50% diện tích trồng chuối toàn tỉnh Đồng Nai.

chuoi-xuat-khau-02-1704788715.jpg
Nông dân thu hoạch chuối tại huyện Trảng Bom (Đồng Nai), thời điểm đầu tháng 1/2024.

Chuối được trồng nhiều tại các xã: Thanh Bình, Bàu Hàm, Sông Thao... Hiện tại các xã có diện tích chuối lớn đều đã thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã chuối nhằm tạo liên kết để mời gọi doanh nghiệp đầu tư và tìm kiếm đầu ra. Khoảng 70% chuối của địa phương đang được thương lái thu mua xuất khẩu sang Trung Quốc. Số còn lại tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sang một số nước châu Á, châu Âu.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam, cho biết chuối là một trong ba mặt hàng xuất khẩu chính sang Trung Quốc, chiếm khoảng 10% trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang thị trường này.

Đáng chú ý cuối năm 2022 Việt Nam và Trung Quốc đã ký Nghị định thư xuất khẩu chuối tươi sang Trung Quốc. Theo số liệu mới nhất, trong 11 tháng năm 2023, Việt Nam xuất khẩu chuối đạt hơn 270.000 USD, giảm 2,6% so với 2022.

Theo ông Nguyên, năm nay do ảnh hưởng thời tiết nội địa của Trung Quốc không lạnh lắm so với những năm trước nên chuối của quốc gia này đảm bảo mẫu mã, chất lượng tốt. Đây là nguyên nhân dẫn đến giá chuối và sản lượng xuất khẩu sang thị trường này giảm khoảng 40% so với cùng kỳ năm 2022.

Ông Từ Đức Bình - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Trảng Bom cho biết, giá chuối năm nay quá thấp khiến cho tình hình người nông dân trồng chuối gặp quá nhiều khó khăn, thua lỗ nặng nề trong quá trình sản xuất chuối./.

Bình Nguyên