Kinh tế xã hội phục hồi rõ rét, đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu chủ yếu
Trình bày báo cáo tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, thời gian qua, tình hình kinh tế xã hội nước ta khẳng định sự phục hồi rõ nét, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước, đạt được mục tiêu tổng quát đề ra và nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Trên cơ sở kết quả của 8 tháng, ước cả năm 2024 đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu chủ yếu; trong đó đạt và vượt toàn bộ các chỉ tiêu xã hội, đạt chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân.
Đặc biệt, tăng trưởng kinh tế cao hơn mục tiêu đề ra; kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo, bội chi NSNN được kiểm soát, nợ công, nợ Chính phủ thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu cho phép. Công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật được chỉ đạo quyết liệt, với tinh thần cải cách, đổi mới trong tư duy, cách nghĩ, cách làm, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Phát triển kết cấu hạ tầng được thúc đẩy mạnh mẽ, có bước đột phá rõ nét, nhất là hạ tầng giao thông, điện lực. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với thúc đẩy mạnh mẽ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, các ngành, lĩnh vực công nghệ cao, tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế.
Theo ông Nguyễn Khắc Định, nhìn lại 9 tháng cũng như dự báo cả năm 2024, kết quả tốt nhiều mặt, từ kinh tế đến giáo dục, văn hóa, an sinh và phúc lợi xã hội. Phó Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, ông đi công tác nước ngoài thấy họ đánh giá cao vì “không có nước nào tăng lương 30,6% mà vẫn giữ được ổn định vĩ mô, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xây dựng bộ máy, hệ thống chính trị có nhiều kết quả tốt”.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh điểm sáng phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt, hạ tầng giao thông, hạ tầng điện có được kết quả rất rõ nét.
Điều đó được chứng minh qua các dự án kết cấu hạ tầng chiến lược, quan trọng quốc gia tiếp tục được tập trung ưu tiên nguồn lực đầu tư. Đã hoàn thành, đưa vào khai thác hơn 2.021 km đường bộ cao tốc, mở ra nhiều không gian phát triển mới; phát động và ban hành kế hoạch triển khai Đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc”. Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ.
Cũng theo ông Nguyễn Đắc Vinh, du lịch đạt được mức của năm 2019, tức là mức đỉnh du lịch trước đại dịch COVID-19 cả về lượng khách quốc tế, lượng khách nội địa và doanh thu. “Nhìn nhận bức tranh chung về kinh tế - xã hội thì chúng tôi thấy năm nay là một trong những năm rất tốt trong nhiệm kỳ” - ông nói.
Chủ nhiệm Ủy ban KH-CN&MT Lê Quang Huy đánh giá cao Chính phủ thời gian qua hết sức chú trọng thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo với hàng loạt đề án. Chính phủ cũng vừa trình dự án Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó chế định những vấn đề rất mới và những động lực mới cho tăng trưởng, ví dụ như tài sản số, công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.
Trước các báo cáo của Chính phủ và cơ quan của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng “Quốc hội và nhân dân rất vui mừng”, nhất là khi tăng trưởng nhờ xuất khẩu và sản xuất công nghiệp phát triển mạnh mẽ, đặc biệt ngành chế tạo… chứ không phải từ đất đai.
“Kinh tế nước ta dù khó khăn, nhất là chịu hậu quả thiên tai nhưng tăng trưởng đảm bảo là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nghị quyết của Quốc hội sát, Chính phủ điều hành rất linh hoạt, đặc biệt các chính sách của Chính phủ kịp thời đến doanh nghiệp và người dân” – ông Trần Thanh Mẫn nói, đồng thời nhấn mạnh sự chung sức, đồng lòng của toàn xã hội.
Tăng cường điều chỉnh chính sách tài khóa phù hợp, hiệu quả hơn trong năm 2025
Mặc dù đạt nhiều thành tựu, nhưng báo cáo của Chính phủ cũng thẳng thắn nhìn nhận những thách thức. Trong đó, ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro, nhất là từ các yếu tố bên ngoài như lạm phát, tỷ giá. Tín dụng tăng trưởng chưa cao; áp lực trả nợ trái phiếu doanh nghiệp đến hạn lớn. Hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn; vừa phải đối mặt với áp lực gia tăng về điều tra chống bán phá giá, gian lận xuất xứ; vừa phải đáp ứng nhanh hơn, tốt hơn các rào cản kỹ thuật liên quan đến môi trường, phát triển bền vững, chuyển đổi xanh…
Sức mua trong nước có dấu hiệu tăng chậm lại. Xuất siêu còn phụ thuộc vào khu vực FDI. Thể chế, pháp luật còn một số vướng mắc, bất cập, chưa được kịp thời sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển. Việc phân cấp, phân quyền, cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, điều kiện kinh doanh rườm rà, chưa triệt để.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy bày tỏ quan ngại khi “Luật Điện lực (sửa đổi) có thể thông qua sớm đi chăng nhưng nếu không có chỉ đạo, điều hành quyết liệt để sớm đưa thêm vào các dự án điện thì e rằng đến năm 2025 có thể lặp lại các hệ lụy của những năm trước”.
Nhấn mạnh động lực mới cho phát triển kinh tế trong giai đoạn tới, đặc biệt là kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, kinh tế số, ông Lê Quang Huy đề nghị Chính phủ, bộ ngành và doanh nghiệp cần quan tâm việc EU đã ban hành Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon, bắt đầu cơ hiệu lực toàn bộ từ năm 2026, tức sẽ đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào thị trường các nước thuộc EU dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh thì lưu ý tỷ lệ thất nghiệp ở độ tuổi từ 15 đến 28 tuổi cao gấp 3 lần so với tỷ lệ chung; tình trạng thiếu thuốc phục vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân, tỷ lệ tiêm chủng mở rộng tiếp tục không đạt mục tiêu trên 90%...
Ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhấn mạnh số liệu doanh nghiệp gia nhập thị trường tăng 9,7% so cùng kỳ nhưng rút khỏi thị trường tăng 21,5% so với cùng kỳ và cao nhất trong 7 năm.
Hay giải ngân vốn đầu tư công chỉ đạt 55,7% kế hoạch, có địa phương mới được dưới 10%; hậu quả bão lũ, thiên tai dẫn đến nợ xấu có nguy cơ gia tăng, chi phí khắc phục cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội là không nhỏ.
Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cảnh báo tình trạng lũng đoạn, thổi giá, tạo sóng, đầu cơ đất đai đẩy giá đất lên cao khiến cho việc mua bán hầu như chỉ diễn ra trong giới đầu cơ trong khi cho người dân, doanh nghiệp khó tiếp cận đất đai vì giá đất cao, vượt quá khả năng chi trả.
Khắc phục độ trễ của chính sách cũng là vấn đề mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu phải quan tâm xử lý, như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Bất động sản có hiệu lực nhưng hiện nhiều địa phương chưa ban hành được văn bản hướng dẫn, có nơi thì ban hành nhưng chưa đầy đủ, khiến luật chậm đi vào cuộc sống…
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao các báo cáo đã trình bày, đồng thời lưu ý các bộ, ngành về một số vấn đề như: ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật chưa đảm bảo yêu cầu về tiến độ; thị trường tài chính, ngân hàng tiếp tục có một số biến động; thị trường bất động sản còn nhiều bất cập; thị trường lao động còn có hiện tượng mất cân đối cung cầu lao động cục bộ và phát triển không đồng đều giữa các vùng miền, khu vực, ngành, nghề kinh tế; tình hình thiên tai tiếp tục diễn biến phức tạp từ nay đến cuối năm.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị tăng cường điều chỉnh chính sách tài khóa phù hợp, hiệu quả hơn trong năm 2025; chặn xu hướng suy giảm của thị trường bất động sản kết hợp với kiểm soát tốt hơn số lượng nhà ở đang được xây dựng mới; vực dậy thị trường vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp vay vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh; tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp đang gặp khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển; kích thích tiêu dùng, mở rộng nhu cầu tiêu dùng trong nước; đảm bảo nguồn cung và ổn định đối với các mặt hàng thiết yếu; quan tâm chỉ đạo quyết liệt các chương trình mục tiêu quốc gia.
Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản đồng tình và đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế. Năm 2024, nhờ quyết tâm và chỉ đạo, điều hành quyết liệt, nước ta đã vượt qua khó khăn, thách thức, kinh tế - xã hội Việt Nam tiếp tục phục hồi và phát triển, dự kiến đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó tăng trưởng GDP đạt 6,87%, được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực và triển vọng về tăng trưởng.
Chỉ số giá tiêu dùng tăng bình quân dưới 4,5%, lạm phát được kiểm soát trong điều kiện tăng lương tối thiểu ở mức cao, tỷ giá thị trường tiền tệ, ngoại hối diễn biến phù hợp với thị trường thế giới. Thu ngân sách ước tăng 10,1% so với dự toán, nông, lâm, thủy sản duy trì tăng khá, sản xuất công nghiệp phục hồi tích cực, dịch vụ ước tăng 7%, đầu tư tư nhân tăng 6,7%, vốn FDI thực hiện ước tăng 8,9%, cao nhất từ năm 2021 đến nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của đồng chí Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của cơ quan thẩm tra, hoàn chỉnh báo cáo kinh tế - xã hội gửi Quốc hội và các cơ quan thẩm tra. Ủy ban Kinh tế thẩm tra chính thức trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8./.
