Ngày 21/3 vừa qua, tại Cà Mau, Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Hội nghị quốc gia huy động nguồn lực thực hiện các giải pháp nông nghiệp thuận thiên tại ĐBSCL.
Kêu gọi các đối tác quốc tế hỗ trợ 6 nguồn lực để thực hiện nông nghiệp thuận thiên
Hội nghị quốc gia huy động nguồn lực thực hiện các giải pháp nông nghiệp thuận thiên tại ĐBSCL đã thể hiện trách nhiệm của Việt Nam nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng với ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH), phục hồi tự nhiên, trở thành ưu tiên cao nhất trong mọi quyết sách phát triển.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, tầm quan trọng của các giải pháp thuận thiên là cải thiện sinh kế của nông dân và khả năng phục hồi của nông nghiệp. Tiếp đến là giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) thông qua quá trình hấp thụ các bon của đất, đất ngập nước và rừng. Đồng thời, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.
Tại hội nghị lần này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đưa ra lời kêu gọi các đối tác quốc tế hỗ trợ Chính phủ Việt Nam 6 nguồn lực. Cụ thể là cung cấp thông tin, tri thức, kinh nghiệm, các công cụ đánh giá, cho chuyển đổi nông nghiệp thuận thiên.
Phối hợp cùng Chính phủ rà soát các hạng mục ưu tiên đầu tư "không hối tiếc" thông qua các Dự án tại ĐBSCL. Hỗ trợ thu thập, đánh giá, lựa chọn và thực hiện thí điểm các mô hình hoặc giải pháp thuận thiên. Trong đó, chú trọng kết hợp hài hòa, đồng bộ giữa công trình và phi công trình, bảo tồn đa dạng sinh học.
Tiếp đến là có những hỗ trợ về nguồn lực nhằm triển khai các chương trình, đề án phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với BĐKH. Từ đó, đưa ĐBSCL trở thành một trong những trung tâm kinh tế năng động.
Những giải pháp tài chính linh hoạt, tài chính xanh, dễ tiếp cận với đặc thù khu vực ĐBSCL sẽ là nguồn lực quý báu giúp ĐBSCL hiện thực hóa nhiều mục tiêu.
Mặt khác, việc kết nối với các địa phương, doanh nghiệp trong nước, nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát triển nông nghiệp thuận thiên. Tạo liên kết chuỗi với tổ nhóm nông dân để phát triển sản xuất kinh doanh thông qua việc cung cấp các nguồn tài chính linh hoạt.
Cuối cùng là mong muốn tăng cường hỗ trợ kỹ thuật để nâng cao năng lực cho cán bộ các cấp, doanh nghiệp và tổ nhóm nông dân để cùng với triển khai các mô hình thí điểm, mang tính sáng tạo tạo cơ sở nhân rộng cho các tỉnh, thành vùng ĐBSCL.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cam kết sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất các nguồn lực hỗ trợ của các đối tác quốc tế. Đồng thời tham mưu, đề xuất với Chính phủ các giải pháp tăng cường chính sách về thu hút viện trợ phát triển chính thức (ODA), đầu tư nước ngoài và các quy định về tiếp nhận, sử dụng nguồn vốn không hoàn lại hài hóa thủ tục giữa bên tiếp nhận và bên hỗ trợ.
Cần khoảng 600 triệu USD để thúc đẩy nông nghiệp thuận thiên cho ĐBSCL
Thông qua hội nghị lần này, các đối tác quốc tế như EU, Mỹ, Úc, FAO, UNDP, WWF, SNV…, các quỹ tài chính quốc tế, tập đoàn, doanh nghiệp quốc tế và trong nước đã cam kết nguồn lực thực hiện các giải pháp nông nghiệp thuận thiên. Đồng thời, đề xuất các giải pháp kinh tế, kỹ thuật, tài chính, cơ chế và chính sách có liên quan nhằm nhân rộng mô hình, giải pháp nông nghiệp thuận thiên cho các vùng miền khác của Việt Nam.
Kết quả nổi bật sau hội nghị lần này, Bộ NN&PTNT đã là huy động được một nguồn lực lớn, quý báu, giúp các địa phương vùng ĐBSCL thực hiện các giải pháp nông nghiệp thuận thiên.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, hội nghị đã tạo cảm hứng cho toàn thể các thành phần trong xã hội, đặc biệt là hàng triệu người dân vùng ĐBSCL đang mong chờ vào các giải pháp phát triển nông nghiệp thuận thiên. Đặc biệt là đưa hình ảnh ĐBSCL kết nối với thế giới. Mặc dù khởi sự còn nhiều khó khăn, nhưng với sự đồng hành của các đối tác phát triển và cả hệ thống chính trị các địa phương vùng ĐBSCL sẽ tạo bước khởi động và phát triển mới cho nông nghiệp thuận thiên.
Ước tính từ Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NN&PTNT), có khoảng 600 triệu USD nguồn từ các quỹ đầu tư hỗ trợ thúc đẩy nông nghiệp thuận thiên cho ĐBSCL. Bên cạnh đó, còn có những nguồn hỗ trợ về hạ tầng từ nhiều đối tác. Điển hình như Dự án chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng ĐBSCL (MERIT) có hợp phần đầu tư hạ tầng chống chịu khí hậu cấp vùng khoảng 200 triệu USD. Ngân hàng Thế giới (WB) đang chuẩn bị hỗ trợ cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao vùng ĐBSCL với nguồn vốn từ 400 - 500 triệu USD. Hay Ngân hàng phát triển châu Á hỗ trợ 16 triệu USD và khoản vay để khôi phục rừng ngập mặn ĐBSCL.
Theo ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, thời gian qua, địa phương đón nhận nhiều chương trình hỗ trợ, phát triển sinh kế nông nghiệp thuận thiên do các tổ chức quốc tế triển khai và rất thành công. Như mô hình kinh tế dưới tán rừng, tôm - lúa, nuôi tôm rừng kết hợp nuôi sò huyết hay nuôi tôm siêu thâm canh lót bạt tuần hoàn kín.
Từ đó, ông Sử mong muốn, thời gian tới các tổ chức quốc tế sẽ quan tâm và triển khai thêm nhiệm vụ đầu tư về hạ tầng thủy lợi và giao thông để tạo tính đồng bộ. Trong năm 2023, tổng nguồn ngân sách nhà nước đầu tư vào nông nghiệp ĐBSCL đạt khoảng 100.000 tỷ đồng. Trong đó, trên 10.000 tỷ đồng được đầu tư để xử lý 120km bờ sông, biển bị sạt lở, cải tạo thủy lợi cho trồng lúa, nuôi tôm của vùng.
Ông Sử đã đề xuất một nhóm biện pháp nông nghiệp thuận thiên phi công trình, chủ yếu thu hút từ các nguồn vốn không hoàn lại cho các nhóm Hỗ trợ kỹ thuật. Ngoài ra, còn có hình thức tài trợ từ các Quỹ đầu tư, doanh nghiệp phục vụ cho sản xuất, kinh doanh theo hướng thuận thiên.
Tại Hội thảo, bà Loren Mayor - Giám đốc điều hành WWF-US (Tổ chức Quốc tế bảo tồn thiên nhiên - Hoa Kỳ) cho rằng: “Giải pháp thuận thiên là cách duy nhất hữu hiệu để phát triển ĐBSCL trong tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Do đó, cần có sự hợp tác chặt chẽ để ĐBSCL cùng phát triển theo hướng thuận thiên.”
Thời gian qua, Tổ chức WWF và đối tác đã, đang triển khai thí điểm một số giải pháp thuận thiên tại khu vực ĐBSCL như mô hình lúa - cá, lúa - tôm, lúa - sen, tôm - rừng ngập mặn, tôm - lúa luân canh… cho kết quả khả quan về mặt kinh tế, bảo tồn được đa dạng sinh học và môi trường sinh thái.
Từ kết quả bước đầu đạt được, bà Loren Mayor, Giám đốc điều hành WWF US cam kết, WWF sẵn sàng chia sẻ với các đối tác về mô hình này, để mở rộng quy mô nhằm bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ sinh thái rừng. Góp phần phát biển nông nghiệp bền vững, đảm bảo sức khỏe cho con người và thiên nhiên./.
