Chuỗi cộng sinh tuần hoàn
“Chúng tôi đang xây dựng một tầm nhìn với ba vòng tuần hoàn: Vòng một là mô hình cộng sinh trong khu công nghiệp (vòng lõi). Vòng hai là cộng sinh với cộng đồng dân cư xung quanh vùng dự án. Vòng ba là xây dựng mô hình cộng sinh vùng. Điều này, giúp Shinec thực hiện được sứ mệnh của mình là “Kinh doanh trên đất, phải trả lại cho đất”, đồng thời thực hiện được chiến lược phát triển bền vững, với tầm nhìn vượt 200 năm”, ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch HĐQT Shinec chia sẻ.
Vòng lõi này chính là tại KCN Nam Cầu Kiền ở Hải Phòng. Ở đây đã hình thành được có 3 chuỗi cộng sinh công nghiệp theo mô hình kinh tế tuần hoàn, gồm: Ngành luyện kim - cơ khí; nhựa và các sản phẩm từ nhựa; phụ trợ điện - điện tử.
Ví dụ, trước đây sản xuất thép thành phẩm, xỉ thép phải mang xử lý, đơn vị sản xuất phải trả 5 triệu đồng/tấn xỉ thép cho đơn vị xử lý kia thì nay bán thu về được 5 triệu đồng.
Nguồn nước thải cũng vậy, khi thu gom về nhà máy xử lý nước thải tập trung trong KCN rồi tái tạo lại thành nước sinh hoạt; nuôi các loài thủy sản, thủy sinh; dùng tưới cây, rửa các trang thiết bị, dụng cụ trong các nhà máy KCN; rửa đường, làm mát lò hơi, phòng cháy, chữa cháy. Chúng tôi đang hợp tác với một doanh nghiệp Hà Lan chuyên cung cấp các công nghệ lọc nước tiên tiến nhất hiện nay để lọc nước thải bằng công nghệ Nano, tái sử dụng cho mục đích công nghiệp.
Với quy trình khép kín và sản xuất tuần hoàn này, tất cả những thứ bỏ đi trước đây giờ đều có giá trị, đều là nguyên liệu quan trọng, tăng thêm doanh thu cho doanh nghiệp. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã coi KCN sinh thái Nam Cầu Kiền là môi trường lý tưởng để đầu tư, sản xuất, kinh doanh.
Đối với chuỗi cộng sinh với cộng đồng dân cư, Shinec đã thực hiện trách nhiệm các nghĩa vụ trong chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất của người dân để trở thành đất phục vụ cho dự án KCN. Công ty đã thực hiện các hoạt động như đền bù tiền đất nông nghiệp cho người nông dân đầy đủ, an sinh xã hội với việc tạo sinh kế thông qua tuyển dụng người địa phương làm việc tại khu công nghiệp, cũng như thu mua các sản phẩm nông nghiệp từ nhân dân, khuyến khích người dân trong độ tuổi trưởng thành tham gia các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ phục vụ trong KCN.
Cụ thể, khi bắt tay xây dựng KCN Nam Cầu Kiền, Shinec đã có những khảo sát về nguồn nhân lực (tháng 8/2007) tại gần 19.000 hộ gia đình có đất thu hồi cho dự án, trong đó 74% là hộ làm nông nghiệp. Dự án đề ra mục tiêu đầu tiên là giải quyết bài toán thu nhập cho các gia đình để đảm bảo việc làm và thu nhập, chống đói nghèo.
Phương án được đưa ra là nhận những lao động phù hợp vào Công ty làm việc. Phương án thứ 2 là tập hợp dự án phát triển vùng đệm nông nghiệp nhằm tạo điều kiện cho người dân các xã bị thu hồi đất phát triển trồng trọt, chăn nuôi hộ gia đình và hình thành các mô hình trang trại, nhằm đảm bảo lợi ích bền vững giữa khu công nghiệp và nông dân xung quanh.
Và cuối cùng và cũng là rộng nhất chính là chuỗi cộng sinh vùng. Trong tương lai, Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền có tiềm năng phát triển kinh tế tuần hoàn ở cấp vùng, bởi những định hướng mở rộng và xây dựng khu công nghiệp tại các địa phương khác, như Quảng Ninh, Gia Lai, Hậu Giang, Khánh Hòa…
Thêm nữa, Shinec còn có cách tiếp cận không giới hạn ở phạm vi một không gian hay một hệ thống kinh tế nhất định, trong đó tập trung theo nhóm ngành, sản phẩm hoặc nguyên vật liệu. Thực tế hoạt động sản xuất công nghiệp tại Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền đang thực hiện theo phương pháp này và tạo nên vòng tròn cộng sinh công nghiệp đối với các ngành nghề chủ lực.
Rừng xanh trong khu công nghiệp
Shinec đã thực hiện trách nhiệm “trả lại cho đất” bằng cách khôi phục tối đa có thể hệ sinh thái đã mất, tạo dựng thành một “rừng xanh” trong KCN Nam Cầu Kiền. Hơn thế nữa, KCN Nam Cầu Kiền là chú trọng gắn kết với yếu tố di sản (xây dựng không gian văn hoá Đại tướng Võ Nguyên Giáp).
Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền có diện tích 263 ha với hơn 80 doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất đa dạng lĩnh vực và ngành nghề. Mọi sự tác động lớn - nhỏ của khu công nghiệp đều làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái. Do đó, KCN Nam Cầu Kiền được thiết kế ưu tiên nhóm ngành tại các vị trí phù hợp, như bố trí các ngành xử lý chất thải, xử lý các sản phẩm phụ đảm bảo công nghệ thân thiện với môi trường, đáp ứng nhu cầu xử lý nhanh nhất, giảm thiểu tối đa chất thải ra khỏi môi trường.
Cũng trên cơ sở đó, các dự án của doanh nghiệp trong khu công nghiệp phải đáp ứng yêu cầu đáp ứng tỷ lệ cây xanh ít nhất là 20%. Mặt khác, KCN Nam Cầu Kiền cũng tuân thủ đầy đủ quy định đảm bảo về diện tích đất cây xanh, giao thông, các khu kỹ thuật và hạ tầng xã hội dùng chung. Riêng diện tích cây xanh của toàn KCN đã đạt trên 33%, vượt chỉ tiêu quy định tới 8%. Nhờ vậy, các loài thực vật tại khu vực đất thu hồi được trồng tại hạ tầng khu công nghiệp vẫn giữ nguyên đặc tính.
Bên cạnh đó, khu công nghiệp đã tăng cường đa dạng sinh thái khi bổ sung các loài thực vật mới với hơn 150 loài hoa, hơn 500 loài cây xanh, cây bóng mát, cây trồng lâu năm cùng 50 loài cây ăn quả và hàng chục hecta thảm cỏ, cây bụi, cây xanh, mặt nước. Hệ động thực vật dưới nước cũng vô cùng đa dạng với các loài thủy sản như cá, tôm, cua, rêu…và sinh vật phù du khác.
Theo tính toán của Công ty, lượng khí thải được cắt giảm từ hoạt động của các loài cây xanh đạt khoảng 7.000 tấn CO2/năm, lượng khí thải dự kiến cắt giảm nhờ lắp đặt điện năng lượng Mặt Trời toàn khu công nghiệp góp phần giảm tới 40.000 tấn CO2/năm.
“Đến cuối năm nay, KCN Nam Cầu Kiền sẽ lấp đầy 100% diện tích cho thuê, tiến tới hoàn thiện KCN kiểu mẫu về KCN sinh thái. Từ đó, sẽ nhân rộng mô hình này ra các dự án bất động sản công nghiệp khác do Shinec đầu tư. Còn hệ sinh thái rừng trong KCN Nam Cầu Kiền là giá trị phái sinh mà Shinec muốn đem tặng cho thành phố Thuỷ Nguyên tương lai”, ông Phạm Hồng Điệp chia sẻ./.
