Trên đây là một số nội dung đáng chú ý tại Hội nghị triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp tổ chức tại Đồng Tháp ngày 7/11.
Chính sách hỗ trợ của ngành Ngân hàng vào sản xuất đã mang lại hiệu quả thiết thực
Theo ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, lúa gạo là một trong những ngành nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Nhằm mục tiêu trở thành quốc gia tiên phong trong sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, tạo ra những bước đi vững chắc, mang tính đột phá cho ngành lúa gạo Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của xu thế quốc tế mới, khẳng định và giữ vững vị thế của thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế, ngày 27/11/2023,Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1490/QĐ-TTg phê duyệt Đề án: “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”.
Để triển khai chương trình này, Ngân hàng Nhà nước chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, UBND 12 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long và đơn vị liên quan xây dựng Tờ trình báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Chương trình cho vay liên kết theo Quyết định 1490/QĐ-TTg.
Ngày 11/10/2024 Ngân hàng Nhà nước gửi văn bản đến các tổ chức tín dụng và Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long hướng dẫn triển khai chương trình; văn bản gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND 12 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long về phối hợp triển khai một số nội dung liên quan đến nhiệm vụ của bộ này cùng các địa phương để ngân hàng có cơ sở thực hiện cho vay theo chương trình.
Phát biểu tại Hội nghị, ông Phạm Thiện Nghĩa - Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp đánh giá cao Ngân hàng Nhà nước đã tham gia triển khai tích cực các cơ chế, chính sách tín dụng đối với nông nghiệp nông thôn thời gian qua và gần đây nhất là đẩy mạnh chương trình tín dụng ưu đãi triển khai Đề án 1 triệu ha chất lượng cao.
“Cơ chế chính sách hỗ trợ của ngành Ngân hàng vào sản xuất đã mang lại hiệu quả thiết thực, tạo điều kiện cho nông nghiệp nông thôn tại địa phương phát triển, đời sống người nông dân có chuyển biến, 100% xã hoàn thành nông thôn mới, tỷ lệ nghèo giảm nhanh”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
Còn theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết hiện 7 mô hình thí điểm được triển khai trên địa bàn 5 tỉnh, thành phố gồm: Thành phố Cần Thơ, Đồng Tháp, Kiên Giang, Trà Vinh và Sóc Trăng đã cho kết quả đạt rất tích cực, tạo sự khích lệ rất lớn đối với nông dân và doanh nghiệp.
Cụ thể, giảm chi phí 20%-30% (giảm trên 50% lượng giống, giảm trên 30% lượng phân bón đạm, giảm 2-3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật, giảm khoảng 30%-40% lượng nước tưới); tăng năng suất 10% (đạt 6,3-6,6 tấn/ha so với đối chứng đạt 5,7-6 tấn/ha); tăng thu nhập cho nông dân thêm 20%-25%; giảm trung bình 3-5 tấn CO2 tương đương trên một ha và tất cả sản lượng lúa thu hoạch đều được các doanh nghiệp đăng ký bao tiêu với giá mua cao hơn 200-300 đồng/kg thóc.
Chia sẻ tại hội nghị, bà Phùng Thị Bình – Phó Tổng Giám đốc Agribank cho biết tính đến cuối tháng 10/2024, tổng dư nợ cho vay của Agribank tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long đạt khoảng 262.000 tỷ đồng, dư nợ nông nghiệp nông thôn đạt trên 214.000 tỷ đồng, chiếm tới gần 82% tổng dư nợ. Trong đó, lúa gạo là sản phẩm chủ lực với dư nợ gần 33.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 12,5% tổng dư nợ, khoảng 15,2% dư nợ nông nghiệp nông thôn tại vùng. Tỷ trọng này cao hơn nhiều so với các khu vực khác.
Agribank luôn sẵn sàng thực hiện cho vay phục vụ nhu cầu vốn ngắn, trung, dài hạn của tất cả các khâu (sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ) trong liên kết lúa gạo để phục vụ Đề án 1 triệu ha lúa với lãi suất thấp hơn 1% so với thông thường.
Nhiều chi nhánh ngân hàng tại Đồng bằng sông Cửu Long cũng cho biết nguồn vốn ưu đãi lãi suất để cho vay Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao đang rất dồi dào, chỉ chờ các địa phương phối hợp là có thể tiến hành tham gia cho vay và giải ngân vốn.
Doanh nghiệp mong muốn được vay vốn trung dài hạn với lãi suất ưu đãi
Tại Hội nghị đại diện một số doanh nghiệp mong muốn được vay vốn trung dài hạn với lãi suất ưu đãi để tham gia vào Đề án này. Bên cạnh đó doanh nghiệp cũng thắc mắc nếu đã được vay ưu đãi cho chương trình thông thường thì với Đề án 1 triệu ha lúa có được ưu đãi thêm 1% nữa hay không.
Theo ông Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch Hội đồng quản trị - Giám đốc Hợp tác xã Thắng Lợi, xã Mỹ Đông, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp cho biết đã thí điểm 50ha trồng lúa giảm phát thải, bước đầu đã cho kết quả rất tích cực.
Theo đó, trồng lúa giảm phát thải có lượng phân bón giảm từ 60kg xuống còn 40kg so với trồng lúa theo cách thông thường. Không chỉ có vậy, việc giảm lượng phân bón còn giúp giảm khoảng 30% nhân công lao động và giảm tác hại môi trường… Mô hình hợp tác xã của ông Hùng tới đây là ngoài đồng ruộng không có dấu chân người, làm cơ giới hóa nông nghiệp và tính theo chứng chỉ carbon.
Ông Hùng đề xuất Hợp tác xã Thắng Lợi sẽ mở rộng thêm 100ha trồng lúa nữa. Nếu được tham gia chuỗi này thì nông dân được hỗ trợ kỹ thuật… Đặc biệt, khi tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, người làm nông nghiệp sẽ thay đổi tư duy và phương thức sản xuất theo hướng nông nghiệp số, mọi thông tin, dữ liệu về giống lúa, ngày gieo hạt, bón phân… được lưu trữ trong máy điện thoại thông minh.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Khắc Duy - Phó Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Chơn Chinh ở Đồng Tháp cũng nhận định việc tham gia Đề án có lợi cho cả doanh nghiệp và nông dân. Trước tiên, doanh nghiệp sẽ được tiếp cận nguồn vốn lãi suất phù hợp để phục vụ nông dân thu mua hiệu quả. Nông dân cũng được hưởng lợi nhờ sự liên kết với doanh nghiệp, còn doanh nghiệp cũng có lợi khi có nguồn hàng ổn định. Sự hợp tác này giúp doanh nghiệp đảm bảo nguồn cung, tránh thiếu hụt khi cần ký kết các đơn hàng lớn.
“Nếu đề án 1 triệu ha được triển khai tốt, chi phí canh tác của nông dân sẽ giảm, trong khi chất lượng hàng hóa sẽ được nâng cao. Nhờ đó, gạo có chất lượng cao hơn sẽ giúp doanh nghiệp đạt được mức giá bán tốt hơn trên thị trường”, ông Duy cho biết.
Ông Duy mong muốn vay thêm 150-200 tỷ đồng từ ngân hàng với lãi suất 4%-5%/năm. Số vốn này sẽ được dùng để thu mua lúa và nhất là nguồn vốn trung dài hạn cho mở rộng diện tích kho chứa lên gấp đôi 50.000 tấn so với hiện nay và hệ thống sấy tương đương công suất 1.000 tấn/ngày. Bởi đến thời điểm thu hoạch, sản lượng lúa được thu mua tập trung nhiều thì phải sấy nhằm đảm bảo chất lượng và số lượng lúa ổn định, đồng đều.
Còn ông Trần Trương Tấn Tài - Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn lúa gạo Việt Nam cho biết chi phí sản xuất lúa thấp, giá bán lúa cao hơn 1.000 đồng/kg lúa trồng theo cách thông thường. Tuy nhiên, để làm ăn lớn và yên tâm đầu tư lâu dài cho 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp, doanh nghiệp mong mỏi được vay vốn trung và dài hạn.
Kết luận hội nghị, Phó Thống đốc thường trực Đào Minh Tú khẳng định, thời gian tới khi các địa phương hoàn thành việc công bố vùng chuyên canh, các liên kết và chủ thể tham gia liên kết lúa gạo trên địa bàn theo Quyết định 1490/QĐ-TTg.
Theo Phó Thống đốc, thời gian tới Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng và ban hành xong định mức kinh tế kỹ thuật để sản xuất lúa chất lượng cao, cũng như công bố danh sách các vùng chuyên canh của Đề án thì các chi nhánh Agribank cũng như các ngân hàng khác có thể tiếp cận, xem xét, quyết định cho vay đối với từng mô hình. Bên cạnh đó, sẽ phối hợp với các sở, ngành và các chủ thể ở từng mô hình nhằm ghi nhận, xử lý các khó khăn, vướng mắc liên quan đến vấn đề vốn tín dụng trong quá trình triển khai thực hiện Đề án này.
Phó Thống đốc cũng đề nghị các ngân hàng thương mại nếu như có doanh nghiệp nào muốn vay 1.000 tỷ vốn trung dài hạn, một ngân hàng không đáp ứng được thì nhiều ngân hàng cùng tham gia cho vay. Khi tham gia chuỗi này thì bên cho vay và bên đi vay có thể không phải sử dụng tài sản đảm bảo nhà cửa để thế chấp vì khi tham gia chuỗi này, ngân hàng kiểm soát được dòng tiền. Đây là điều kiện rất quan trọng nhằm đẩy mạnh Đề án có hiệu quả./.
