Cùng với sự phát triển kinh tế và tốc độ đô thị hóa nhanh của Việt Nam, các tòa nhà đặc biệt là các công trình cao tầng và khu chung cư, đang phải đối mặt với nhiệt độ ngày càng cao.
Theo Báo cáo đánh giá khí hậu Quốc gia năm 2021, biến đổi khí hậu làm tăng nhiệt độ trung bình của Việt Nam lên tới 4 độ C ở miền Bắc và 3,5 độ C tại miền Nam vào năm 2100. Mức nhiệt tăng cùng với hiệu ứng đảo nhiệt đô thị (UHIE) khiến cho các thành phố của Việt Nam nằm trong những khu vực đô thị có nguy cơ phải hứng chịu các đợt nắng nóng cực đoan cao nhất trên toàn cầu.
Khảo sát của Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, hiện nay hệ thống công trình cao tầng đô thị chiếm từ 35 – 40% tổng lượng tiêu thu nặng lượng của cả nước, nhưng hầu hết không được chú trọng đến vấn đề tiết kiệm năng lượng.
Theo Luật sư Trịnh Hữu Đức - Văn phòng Luật sư Hàm Rồng, để thu lợi nhuận tối đa, chủ đầu tư đã cắt bớt diện tích lưu thông, giếng trời, hàng hiên, giảm chiều dày tường bao ngoài...
Đặc biệt hiện nay, công trình nhà cao tầng đều được “kính hóa” (sử dụng kính làm vật liệu xây dựng bao quanh), không thiết kế thông thoáng và lạm dụng thiết bị điện để chiếu sáng, điều hòa không khí... gây thất thoát thêm từ 20 – 25% năng lượng sử dụng hàng năm.
“Ngoài ra, Nhà nước cũng chưa có một công cụ pháp lý nào cụ thể yêu cầu thực hiện nghiêm hoặc chế tài xử phạt đối với những công trình cao tầng thiết kế không đạt tiêu chuẩn sử dụng tiết kiệm năng lượng”, luật sư Trịnh Hữu Đức - Văn phòng Luật sư Hàm Rồng cho hay.
Các tòa nhà với cấu trúc bê tông và kính có khả năng hấp thụ nhiệt, làm cho không gian bên trong trở nên oi bức, làm tăng nhu cầu sử dụng các hệ thống làm mát, đặc biệt là điều hòa không khí.
Với dự báo khả năng nắng nóng sẽ tiếp tục tăng và còn kéo dài trong thời gian tới, làm mát tòa nhà truyền thống chủ yếu sử dụng các hệ thống điều hòa không khí, tiêu tốn một lượng lớn năng lượng, đẩy mạnh phát thải khí CO2, tiêu tốn năng lượng rất lớn, gây ra nhiều vấn đề về môi trường và kinh tế. Vì vậy, nhu cầu tìm kiếm các giải pháp làm mát tòa nhà hiệu quả, bền vững và tiết kiệm chi phí đang trở thành một vấn đề cấp bách.
Phó Tổng thư ký Tổng hội Xây dựng Việt Nam TS. KTS Lê Thị Bích Thuận cho biết: Hiện nay, trên thế giới có rất nhiều giải pháp nhằm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn năng lượng ở các nhà cao tầng. Nhưng để thích ứng với điều kiện khí hậu ở Việt Nam, TS. KTS Lê Thị Bích Thuận đã đưa ra 2 giải pháp thiết kế, gồm: Giải pháp kết cấu tích hợp cho tường bao; Giải pháp trồng cây trên mái nhà, điều hòa nhiệt độ, cải thiện chất lượng không khí, chống ồn.
“Ngành xây dựng đã nghiên cứu, ứng dụng nhiều loại vật liệu xây dựng thông minh, việc thiết kế tường bao tích hợp nhiều lớp với kính tiết kiệm năng lượng hay gạch kính sẽ tăng khả năng khuyếch tán ánh sáng, giảm nhiệt độ xuyên sáng, giảm độ chói, truyền nhiệt; Còn đối với giải pháp trồng cây trên mái nhà sẽ giúp điều hòa nhiệt độ, giảm nhiệt độ trong phòng, có thể sử dụng cách âm. Không chỉ tiết kiệm năng lượng hiệu quả, còn mang đến nhiều lợi ích khác cho công trình”, TS. KTS Lê Thị Bích Thuận cho hay.
Biến đổi khí hậu đang là một thách thức toàn cầu với tác động sâu rộng đến mọi mặt của cuộc sống. Nhiệt độ trái đất đang tăng lên và các đợt nắng nóng kéo dài ngày càng trở nên thường xuyên hơn. Các giải pháp làm mát tòa nhà giúp giảm thiểu tác động của nhiệt độ cao và cải thiện khả năng chống chịu của cộng đồng với biến đổi khí hậu.
Việc áp dụng các giải pháp bền vững như mái nhà xanh, tường xanh, năng lượng tái tạo… góp phần xây dựng một môi trường sống lành mạnh và bền vững./.
