Bộ Tài chính khẳng định sẽ không mở rộng phạm vi miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hoạt động bán tài sản bảo đảm, cho rằng đây vẫn là giao dịch mua bán hàng hóa thông thường và phải tuân thủ nguyên tắc liên hoàn của thuế giá trị gia tăng.
Trước đó, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đã có kiến nghị gửi cơ quan có thẩm quyền, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng. Kiến nghị này được Bộ Tư pháp chuyển đến Bộ Tài chính để xem xét. Agribank đề nghị quy định rõ việc bán tài sản bảo đảm cho các khoản vay, bao gồm trường hợp tổ chức tín dụng, cơ quan thi hành án hoặc bên vay vốn tự bán theo ủy quyền của bên cho vay để trả nợ, thuộc nhóm không chịu thuế giá trị gia tăng.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính trong phản hồi chính thức cho rằng, hoạt động bán tài sản bảo đảm, dù được thực hiện bởi ai, vẫn là một phần của quá trình lưu thông hàng hóa trên thị trường. Theo quy định hiện hành, khi tài sản được chuyển nhượng, mua bán, phát sinh giá trị gia tăng thì phải chịu thuế VAT. Nếu mở rộng diện miễn thuế cho nhóm giao dịch này, cơ quan quản lý cảnh báo, sẽ phá vỡ nguyên tắc liên hoàn của thuế giá trị gia tăng, nguyên tắc đảm bảo thuế được thu đúng, thu đủ ở mọi khâu sản xuất, lưu thông, tiêu dùng.
Bộ Tài chính cũng cho biết, hiện Luật Thuế giá trị gia tăng đã có các quy định cụ thể về đối tượng không chịu thuế, bao gồm hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, giáo dục, y tế, hoặc hoạt động phục vụ lợi ích công cộng. Việc thêm hoạt động bán tài sản bảo đảm vào danh mục này không chỉ làm giảm tính nhất quán của chính sách thuế mà còn tạo tiền lệ cho các lĩnh vực khác đề nghị mở rộng miễn giảm, gây khó khăn trong quản lý ngân sách và thực thi pháp luật thuế.
Theo phân tích của Bộ Tài chính, việc xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ của tổ chức tín dụng vốn là hoạt động dân sự, thương mại được điều chỉnh bởi nhiều quy định khác nhau, trong đó có pháp luật về tín dụng, thi hành án và dân sự. Cơ quan này cho rằng, nếu xét riêng về bản chất kinh tế, việc bán tài sản bảo đảm không khác biệt so với giao dịch mua bán hàng hóa giữa các tổ chức, cá nhân khác trong nền kinh tế. Do đó, việc áp dụng thuế giá trị gia tăng là phù hợp với nguyên tắc chung, bảo đảm tính bình đẳng giữa các chủ thể kinh doanh.
Quan điểm cứng rắn của Bộ Tài chính cho thấy định hướng duy trì hệ thống thuế ổn định, minh bạch và thống nhất, tránh mở rộng các trường hợp miễn giảm không thật sự cần thiết. Cơ quan này khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành để rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về xử lý tài sản bảo đảm, nhưng vẫn giữ nguyên nguyên tắc thu thuế theo quy định của Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành.
Như vậy, đề xuất miễn thuế giá trị gia tăng đối với hoạt động bán tài sản bảo đảm của Agribank và một số tổ chức tín dụng khác chưa được chấp thuận. Bộ Tài chính cho rằng chính sách thuế cần nhất quán, tránh tạo ra “kẽ hở” hoặc sự bất bình đẳng giữa các loại hình giao dịch, qua đó bảo đảm nguồn thu ngân sách nhà nước và sự ổn định của hệ thống tài chính quốc gia.
