Gần 80 đại biểu từ các cơ quan nhà nước, viện nghiên cứu và doanh nghiệp đã tham dự hội thảo và thảo luận sôi nổi về dự thảo khung Kế hoạch hành động quốc gia về Kinh tế tuần hoàn của Việt Nam, được quy định trong Luật bảo vệ môi trường sửa đổi, đã được Quốc Hội thông qua vào năm 2020, nhằm chuyển đổi nền kinh tế tuyến tính của Việt Nam sang nền kinh tế tuần hoàn và thiết lập một xã hội bền vững.
Tại hội thảo, nhóm nghiên cứu gồm các chuyên gia Nhật Bản đã trình bày kết quả nghiên cứu cùng các khuyến nghị về việc xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về Kinh tế tuần hoàn cho Bộ Tài nguyên & Môi trường/ISPONRE và Chính phủ Việt Nam nhằm xác định lộ trình thực hiện Kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
Ông Adachi Ichiro, Chuyên gia Quản lý Môi trường của JICA tại Bộ Tài nguyên & Môi trường giải thích về lịch sử phát triển chính sách Kinh tế tuần hoàn và tinh thần truyền thống, khái niệm Kinh tế tuần hoàn. Dựa trên kinh nghiệm của Nhật Bản trong việc phát triển khung chính sách Kinh tế tuần hoàn, từ Luật cơ bản đầu tiên tập trung vào khái niệm về một xã hội tuần hoàn vật chất được ban hành năm 1999 đến tầm nhìn của Kinh tế tuần hoàn xây dựng vào năm 2020, ông Adachi cho rằng để xây dựng Kế hoạch quốc gia về kinh tế tuần hoàn cần có sự tham gia của tất cả các bên liên quan, bao gồm cả khu vực tư nhân và cần lựa chọn các lĩnh vực ưu tiên đưa vào kế hoạch hành động.
Trước đây, JICA đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ trong công tác quản lý chất thải tại Việt Nam thông qua thúc đẩy mô hình 3R (Giảm thiểu, Tái sử dụng, Tái chế) và phân loại rác thải tại nguồn.
Ông Murooka Naomichi, Phó Trưởng Đại diện Văn phòng JICA Việt Nam cho biết: “Đã đến lúc chúng ta cần phải tăng cường hợp tác với Bộ Tài nguyên & Môi trường để thiết lập nền tảng pháp lý và định hướng chính sách vững chắc nhằm triển khai các mô hình Kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Khảo sát này không chỉ hỗ trợ ISPONRE phát triển khung Kế hoạch hành động quốc gia về Kinh tế tuần hoàn mà còn cung cấp cái nhìn tổng thể về hệ thống lập pháp và các hoạt động về Kinh tế tuần hoàn đang diễn ra tại Việt Nam. Do đó, khảo sát này sẽ giúp xác định những bất cập còn tồn đọng, từ đó giúp chúng tôi xây dựng các dự án hợp tác kỹ thuật trong tương lai giữa JICA và Bộ Tài nguyên & Môi trường”.
Kinh tế tuần hoàn được định nghĩa là một giải pháp có hệ thống giúp giải quyết các khủng hoảng toàn cầu như biến đổi khí hậu, chất thải nhựa và ô nhiễm môi trường. Hơn nữa, dưới tác động của đại dịch Covid-19, Kinh tế tuần hoàn sẽ là một công cụ mạnh mẽ để có thể phục hồi nền kinh tế và xã hội theo hướng thân thiện với môi trường. Nhằm xây dựng một khung chính sách chặt chẽ để chuyển đổi nền kinh tế tuyến tính hiện nay sang nền kinh tế tuần hoàn sau khi Luật Bảo vệ môi trường mới có hiệu lực vào tháng 1/2022, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 08/2022/NĐ-CP, công bố các quy định cụ thể về việc thực hiện nền Kinh tế tuần hoàn và xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về Kinh tế tuần hoàn.
TS Mai Thế Toản, Phó Viện Trưởng ISPONRE, cảm ơn sự hỗ trợ quý báu của JICA và khẳng định kết quả khảo sát của JICA sẽ rất hữu ích cho việc xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về Kinh tế tuần hoàn sắp tới. Ông hy vọng JICA sẽ tiếp tục hỗ trợ Bộ Tài nguyên & Môi trường trong kết nối thế giới bằng lòng tin việc xây dựng dự án hợp tác kỹ thuật về Kinh tế tuần hoàn, tập trung vào công tác quản lý chất thải bền vững.
Được biết, năm 1999, với khó khăn trong việc xử lý chất thải công nghiệp và thách thức sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, Bộ Kinh tế, Thương mại & Công nghiệp Nhật Bản (METI) đã tạo ra Tầm nhìn Kinh tế Thông tư như một trong những cam kết đầu tiên trên thế giới nhằm giảm bớt công nghiệp, lãng phí và hạn chế sử dụng tài nguyên thiên nhiên. Dựa trên tầm nhìn, Nhật Bản đã cải thiện đáng kể trong việc thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), tăng tỷ lệ tái chế và mở rộng các doanh nghiệp liên quan đến môi trường.
Để thúc đẩy hơn nữa nền kinh tế tuần hoàn ở Nhật Bản, Tầm nhìn Kinh tế Thông tư đã được cập nhật vào năm 2020 nhằm khuyến khích chuyển đổi sang chu kỳ lành mạnh của môi trường và tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh khủng hoảng khí hậu.
