Pháo đài bất khuất - Kỳ tích Hàm Rồng vang vọng non sông
60 năm về trước, giữa những ngày tháng sục sôi lửa đạn của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hàm Rồng đã viết nên bản anh hùng ca bất diệt. Với tinh thần "một tấc không đi, một ly không rời", quân và dân ta đã biến nơi đây thành "pháo đài thép" kiên cường, đánh tan hàng trăm trận không kích của kẻ thù, bắn rơi và bắn cháy hàng chục máy bay Mỹ, bảo vệ vững chắc huyết mạch giao thông yết hầu, chi viện cho tiền tuyến miền Nam.
Hàm Rồng, địa danh gắn liền với cây cầu lịch sử bắc qua sông Mã, là biểu tượng của ý chí quật cường, tinh thần đoàn kết của cả dân tộc. Nằm trong phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa, cây cầu không chỉ là huyết mạch giao thông nối liền đôi bờ sông Mã, mà còn là mục tiêu đánh phá ác liệt của không lực Hoa Kỳ trong cuộc chiến tranh leo thang. Đế quốc Mỹ điên cuồng trút bom đạn xuống Hàm Rồng, hòng cắt đứt mạch máu giao thông huyết mạch, quyết san phẳng cây cầu lịch sử.
Giữa làn mưa bom bão đạn, Hàm Rồng, biểu tượng của ý chí quật cường, vẫn hiên ngang đứng vững. Không khuất phục trước âm mưu cắt đứt huyết mạch giao thông của kẻ thù, dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng, quân và dân Thanh Hóa đã biến nơi đây thành "pháo đài thép" bất khả xâm phạm. Lực lượng phòng không, bộ đội chủ lực, dân quân tự vệ, cùng toàn thể nhân dân địa phương đã hợp đồng tác chiến nhịp nhàng, tạo thành thế trận phòng thủ liên hoàn, biến Hàm Rồng thành "chảo lửa" thiêu đốt quân thù.
Trong trận chiến oanh liệt này, pháo cao xạ và dân quân Hàm Rồng đã bắn rơi hàng chục máy bay Mỹ, trong đó có những chiếc F-105 bị hạ gục bởi súng bộ binh - một kỳ tích chói lọi trong lịch sử kháng chiến. Những phi công Mỹ từng tham chiến ở Hàm Rồng sau này đã thừa nhận, đây là một trong những trận địa phòng không ác liệt nhất mà họ từng đối mặt.
Đặc biệt, trong thời kỳ này, dân quân xã Nam Ngạn đã lập nên những chiến công hiển hách, trở thành biểu tượng của sức mạnh chiến tranh nhân dân. Những cô gái tuổi đôi mươi, tay súng tay đạn, bất chấp bom rơi đạn nổ, kiên cường tiếp tế cho trận địa. Hình ảnh nữ du kích Ngô Thị Tuyển, với thân hình nhỏ bé nhưng ý chí phi thường, vác hòm đạn nặng trĩu băng qua làn lửa đạn để tiếp đạn cho pháo thủ, đã trở thành biểu tượng bất diệt của tinh thần thép Hàm Rồng. Sự gan dạ, kiên trung của những con người ấy đã góp phần làm nên chiến thắng vang dội, bảo vệ vững chắc cây cầu lịch sử.
Chiến thắng Hàm Rồng không chỉ là minh chứng cho lòng dũng cảm, ý chí kiên cường, mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, sức mạnh của toàn dân tộc. "Pháo đài thép" Hàm Rồng đã trở thành nỗi kinh hoàng của giặc Mỹ, là niềm tự hào vô bờ bến của quân và dân ta.
Hàm Rồng hôm nay - Khát vọng vươn tầm cao mới
Sau 60 năm, Hàm Rồng từ "pháo đài bất tử" hiên ngang bước vào kỷ nguyên mới. Dấu ấn lịch sử là niềm tự hào, là ngọn lửa thắp sáng khát vọng vươn xa, dựng xây quê hương Thanh Hóa. Sau chiến tranh, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, nhân dân Hàm Rồng không ngừng vươn lên, chung tay dựng xây quê hương ngày một giàu đẹp, hiện đại.
Từ một chiến trường ác liệt, nơi hứng chịu hàng tấn bom đạn của kẻ thù, Hàm Rồng ngày nay đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành một khu vực phát triển năng động của tỉnh Thanh Hóa. Mảnh đất kiên trung năm xưa giờ đây khoác lên mình diện mạo mới, không ngừng đổi thay để trở thành trung tâm đô thị sầm uất, điểm đến văn hóa - lịch sử và du lịch hấp dẫn của cả nước.
Hàm Rồng không chỉ khoác lên mình diện mạo mới mà còn đang được định hình trở thành một “đô thị đặc biệt” – điểm nhấn độc đáo trong sự phát triển của Thanh Hóa. Những công viên xanh mát, rợp bóng cây cổ thụ, không chỉ là nơi thư giãn mà còn đóng vai trò như “lá phổi xanh” điều hòa không gian sống. Các trung tâm thương mại sầm uất không chỉ đơn thuần là nơi mua sắm mà còn là điểm giao thoa giữa văn hóa và kinh tế. Đặc biệt, những di tích lịch sử như cầu Hàm Rồng, đồi C4, núi Ngọc Tượng… vẫn được bảo tồn và phát huy giá trị, trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn và là “chứng nhân lịch sử” kể lại những trang sử hào hùng của dân tộc.
Nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển bền vững, ngày 4/10/2024, UBND tỉnh Thanh Hóa đã phê duyệt đồ án Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 Khu vực số 8A theo Quyết định 3975/QĐ-UBND. Đây là dấu mốc quan trọng trong tiến trình đô thị hóa của tỉnh, mở ra hướng đi mới cho sự phát triển của Hàm Rồng.
Với lợi thế nằm ở vị trí chiến lược, Hàm Rồng được quy hoạch trở thành đô thị đa chức năng, vừa bảo tồn giá trị lịch sử, vừa phát triển theo hướng hiện đại, gắn kết với các khu vực lân cận. Các công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội sẽ được đầu tư đồng bộ, bao gồm hệ thống giao thông hiện đại, không gian công cộng xanh và các khu dịch vụ – thương mại, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Đặc biệt, quy hoạch nhấn mạnh việc phát triển bền vững, kết hợp hài hòa giữa bảo tồn di sản và xây dựng đô thị hiện đại. Những tuyến đường huyết mạch như đại lộ Nam sông Mã và đường tránh Quốc lộ 1A sẽ được nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và kết nối vùng. Cùng với đó, các công trình điểm nhấn sẽ được xây dựng để tạo nên diện mạo đô thị năng động nhưng vẫn giữ gìn dấu ấn lịch sử của Hàm Rồng.
Từ tầm nhìn chiến lược đúng đắn, cùng với sự quyết tâm của chính quyền và sự đồng lòng của người dân, Hàm Rồng đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ, trở thành một đô thị hiện đại, văn minh, vừa gìn giữ bản sắc lịch sử, vừa tràn đầy sức sống thời đại. Sáu mươi năm sau chiến thắng hào hùng, vùng đất này tiếp tục viết tiếp câu chuyện vươn xa, xứng đáng với truyền thống kiên cường và khát vọng phát triển không ngừng./.
