Nội dung trên được chia sẻ tại Hội thảo tham vấn giải pháp nuôi tôm hiệu quả các tháng cuối năm 2024 do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau phối hợp Cục Thuỷ sản - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức vừa qua.
Giá tôm tăng trở lại tạo đà để ngành tôm tiếp tục tăng tốc
Thông tin tại Hội thảo cho biết: Trong 9 tháng đầu năm 2024, sản lượng tôm cả nước đạt 1,1 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 2,8 tỉ USD. Riêng tỉnh Cà Mau, đến tháng 10 năm 2024, sản lượng tôm ước đạt 200.000 tấn đạt 82,30% kế hoạch, tăng 2,02% so cùng kỳ; kim ngạch xuất khẩu đạt 968 triệu USD, bằng 87,61% kế hoạch, tăng 12,23% so với cùng kỳ.
Hội thảo cũng nhận định, trong một thời gian dài, ngành tôm đã đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhất là giá tôm liên tục sụt giảm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, giá tôm tăng trở lại, là dấu hiệu khả quan, tạo đà để ngành tôm tiếp tục tăng tốc. Mặc dù, giá tôm có nhiều khởi sắc nhưng ngành tôm cả nước nói chung, tôm Cà Mau nói riêng còn đứng trước nhiều thách thức.
Người nuôi tôm phải đối mặt với những tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết thay đổi bất thường; dịch bệnh trên tôm nuôi vẫn còn xảy ra; môi trường vùng nuôi tôm chưa được kiểm soát tốt; việc ứng dụng khoa học, công nghệ còn hạn chế. Thông qua hội thảo, kỳ vọng sẽ gợi mở những vấn đề quan trọng, góp phần giúp ngành tôm vượt qua khó khăn, phát triển trong những tháng cuối năm 2024.
Tại hội thảo, các chuyên gia dự báo những tháng cuối năm, ngành tôm vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Sản xuất tôm toàn cầu tăng trở lại cuối năm 2024, đến năm 2025 duy trì ổn định. Tôm sú sẽ tiếp tục được nuôi và phát triển mạnh trở lại (Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia, Ấn Độ). Cạnh tranh gay gắt giữa các nước sản xuất tôm, khi một số nước tiêu thụ tôm có chiến lược phát triển thủy sản nội địa, tăng yêu cầu về chất lượng.
Theo ông Châu Công Bằng - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau chia sẻ: “Cà Mau có diện tích nuôi tôm trên 280 nghìn ha, với nhiều loại hình nuôi thâm canh, siêu thâm canh, quảng canh, quảng canh cải tiến kết hợp với tôm - lúa, tôm - rừng, sản lượng thu hoạch bình quân hằng năm trên 280 nghìn tấn, riêng kế hoạch năm 2024 là 243 ngàn tấn, kim ngạch xuất khẩu hằng năm trên 1,2 tỷ USD. Tuy nhiên, lợi nhuận cho doanh nghiệp và người nuôi tôm rất thấp, đây là những thách thức lớn cho nghề nuôi tôm ở Cà Mau”.
Theo ông Bằng, trong 10 tháng năm nay, sản lượng tôm nuôi trên 200 nghìn tấn, đạt 82,30% so kế hoạch, tăng 2,02% so cùng kỳ, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 968 triệu USD, bằng 87% so kế hoạch, tăng trên 12% so cùng kỳ.
Dự báo 3 tháng cuối năm nay, điều kiện thời tiết, môi trường không thuận lợi, dịch bệnh trên tôm nuôi có nguy cơ bùng phát, ngành chức năng khuyến cáo người nuôi tuân thủ đúng quy trình nuôi từ khâu chuẩn bị ao nuôi đúng kỹ thuật, chọn con tôm giống có chất lượng tốt, thay thế hoá chất, thuốc kháng sinh bằng các sản phẩm sinh học, chọn thời điểm, kích cỡ phù hợp để thu hoạch tôm nuôi đảm bảo được lợi nhuận cao nhất.
Đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng các vùng nuôi, chú trọng đầu tư thay thế máy móc, thiết bị động cơ sang các thiết bị sử dụng điện, sử dụng điện năng lượng mặt trời, để hạ giá thành sản xuất, tăng lợi nhuận cho người nuôi tôm.
Chi phí sản xuất cao, dịch bệnh ngày càng nhiều làm giảm lợi nhuận của người nuôi tôm
Đồng quan điểm trên đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang cho biết, khó khăn lớn nhất của nuôi tôm nước lợ các tháng đầu năm là giá tôm nguyên liệu ở mức rất thấp, sản xuất không có lợi nhuận.
Bên cạnh đó, hiện tượng El-Nino xuất hiện làm nắng nóng gay gắt, kéo dài, làm độ mặn, nhiệt độ tăng cao ảnh hưởng đến sức khỏe tôm nuôi. Tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường.
Bên cạnh đó nguồn lao động qua đào tạo chịu làm việc trong môi trường sản xuất tại các doanh nghiệp còn khan hiếm, vì vậy việc mở rộng sản xuất cũng bị ảnh hưởng.
Còn theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu, trong các tháng đầu năm 2024, ngành tôm tỉnh này gặp nhiều khó khăn như kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất ngành tôm hiện nay còn thiếu và chưa đồng bộ; mạng lưới giao thông đường thủy chưa được phát huy; hệ thống thủy lợi, thủy nông nội đồng bồi lắng nhanh, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, nhất là thời điểm mùa khô.
Ngoài ra việc phát triển nuôi tôm siêu thâm canh trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua khá nhanh, trong khi đó việc ứng dụng và thực hiện các giải pháp xử lý nước thải, chất thải trong nuôi trồng thủy sản còn hạn chế...
Từ những khó khăn cũng như dự báo về phát triển ngành tôm, hội thảo bàn giải pháp ứng dụng khoa học, kỹ thuật và tổ chức sản xuất giống và nuôi tôm hiệu quả các tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025.
Theo ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thuỷ sản nhận định, vấn đề tăng năng suất và sản lượng phải song hành cùng lợi nhuận của người nuôi và doanh nghiệp.
Theo ông Luân, hiện tại, lợi nhuận của người nuôi tôm đạt thấp do nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, nguyên nhân chính do chi phí sản xuất cao, dịch bệnh ngày càng nhiều, công tác quản lý dịch bệnh trên tôm nuôi còn nhiều khó khăn.
Tại hội thảo, các đại biểu cũng quan tâm đến các vấn đề như kiểm dịch chất lượng con giống, mùa vụ, mật độ nuôi…, và dự báo tình hình tiêu thụ của các thị trường nhập khẩu, để nâng cao chuỗi giá trị xuất khẩu con tôm và thu nhập cho người nuôi tôm.
Đại diện Cục Thú y cũng cho rằng, dịch bệnh thủy sản còn diễn biến phức tạp, nhiều nước tăng cường giám sát dịch bệnh để tạo ra các hàng rào kỹ thuật, gây khó khăn cho việc xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Nhiều cơ sở không xây dựng và triển khai chương trình giám sát dịch bệnh tại cơ sở theo đúng yêu cầu chuyên môn, tiềm ẩn nguy cơ bị các nước cấm nhập khẩu sản phẩm thủy sản.
Do vậy, để chủ động trước các yêu cầu của các nước nhập khẩu cũng như bảo đảm hoạt động sản xuất, nuôi trồng thủy sản bền vững, giảm thiệt hại do dịch bệnh gây ra các cơ sở nuôi cần chủ động xây dựng và triển khai chương trình giám sát dịch bệnh tại cơ sở, đặc biệt là các bệnh nguy hiểm theo quy định của Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH).
Cục Thú y yêu cầu các cơ sở sản xuất, ương dưỡng thủy sản giống cần xây dựng kế hoạch giám sát dịch bệnh chủ động, gắn với xây dựng cơ sở, chuỗi sản xuất an toàn dịch bệnh để phục vụ trong nước và xuất khẩu.
Hội thảo còn giới thiệu một số mô hình, quy trình nuôi, công nghệ nuôi, giải pháp môi trường, dinh dưỡng… ứng dụng cho nuôi tôm hiệu quả. Thúc đẩy củng cố và thành lập mới các chuỗi liên kết sản xuất khép kín ngành hàng tôm. Thông qua chuỗi liên kết sản xuất sẽ giúp hộ nuôi hạn chế được chi phí phát sinh do vật tư nuôi tôm đầu vào tăng giá./.
