Thông tin được nhiều đại biểu quan tâm tại buổi trao đổi cà phê doanh nhân HUBA lần thứ 76 do Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM đã tổ chức với chủ đề “Tín chỉ carbon ai bán, ai mua ?”.
Nhiều doanh nghiệp rất quan tâm đến thị trường tín chỉ carbon
Hiện nay, cả nước có 1.912 doanh nghiệp có lượng phát thải lớn, nằm trong danh sách phải kiểm đếm lượng phát thải khí nhà kính và sẽ bị áp hạn ngạch giảm phát thải trong thời gian tới. Trong đó, TP.HCM có 140 doanh nghiệp. Vì vậy, việc mua bán tín chỉ carbon đang được nhiều doanh nghiệp rất quan tâm.
Tuy nhiên, doanh nghiệp băn khoăn là hiện Việt Nam chưa có hạn ngạch phát thải khí nhà kính cụ thể cho từng doanh nghiệp, nên doanh nghiệp cũng chưa biết mình thuộc diện phải mua hay được bán tín chỉ carbon. Trong khi đó, đến năm 2025, Việt Nam sẽ thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, trong khi chờ hoàn thiện khung pháp lý thì ngay từ bây giờ doanh nghiệp phải có chuẩn bị, tạo ra tín chỉ carbon và tham gia thị trường này.
Tiến sỹ Nguyễn Phương Nam, Chuyên gia Đánh giá quốc tế về kiểm kê khí nhà kính cho biết: Khoảng 2 năm gần đây, tại Việt Nam nhu cầu tìm hiểu thông tin về thị trường mua bán tín chỉ các bon ngày càng nhiều. Đối với doanh nghiệp, để có tín chỉ carbon giao dịch trên sàn giao dịch thì phải tạo ra hàng hóa là tín chỉ carbon.
Trước tiên, doanh nghiệp phải đánh giá hiện trạng phát thải khí nhà kính thông qua báo cáo kiểm kê khí nhà kính của mình và báo cáo này do doanh nghiệp tự làm, đảm bảo sự chính xác và minh bạch nhất có thể. Theo Quyết định 01/2022 của Thủ tướng Chính phủ, trên cả nước có 1912 doanh nghiệp lớn phải thực hiện kiểm kê phát thải khí nhà kính.
Trên cơ sở kết quả kiểm kê phát thải khí nhà kính, cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan chuyên ngành sẽ phân bố hạn ngạch phát thải khí nhà kính, từ đó doanh nghiệp sẽ biết mình có dư tín chỉ carbon để bán hay phải mua tín chỉ để bù đắp lượng thiếu hụt theo hạn ngạch được phân bổ phát thải. Theo Nghị định 06/2022, tín chỉ carbon có thể được sử dụng để bù đắp lượng khí thải vượt quá mức chi phép được phân bổ; nhưng không quá 10% tổng hạn ngạch được cấp cho doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp phải có tầm nhìn về phát triển bền vững
Cũng theo Tiến sỹ Nguyễn Phương Nam, tín chỉ carbon không tự nhiên có được mà phải trả qua nhiều quy trình, phải được công nhận của thị trường, chứng minh có sự tồn tại, phải có bên thứ 3 đánh giá. Các bước thực hiện để giao dịch tín chỉ carbon cụ thể gồm: Đăng ký - kiểm định/thẩm định - giám sát/đánh giá - thẩm định/kiểm định - chứng nhận - mua bán.
Thông thường, cần ít nhất 3 năm để cơ quan chuyên ngành cấp chứng nhận tín chỉ carbon để có thể giao dịch trên thị trường. Theo kế hoạch, từ năm 2025, Việt Nam sẽ thành lập và vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon; từ 2028 sẽ đưa vào vận hành chính thức và kết nối, trao dổi tín chỉ carbon trong nước với thị trường tín chỉ carbon khu vực và thế giới.
“Để sẵn sàng giao dịch thị trường tín chỉ carbon, đặc biệt để có thể tạo ra tín chỉ carbon đòi hỏi các doanh nghiệp phải có tầm nhìn về phát triển bền vững, đầu tư tương xứng vào công nghệ sạch và chủ động tìm hiểu các thông tin, quy định của thị trường tín chỉ carbon để có những bước đi phù hợp” - Tiến sỹ Nguyễn Phương Nam khuyến nghị.
Tại chương trình, các đại biểu đều cho rằng Việt Nam có nhiều dự án tạo tín chỉ carbon vì lợi thế điều kiện tự nhiên và quy mô sản xuất lớn. Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cho rằng, lực lượng doanh nghiệp thành phố có nhiều tiềm năng, lợi thế và cơ hội để tham gia thị trường tín chỉ carbon. Tuy nhiên, trước hết, các doanh nghiệp cần tiếp tục xây dựng các giải pháp, lộ trình nâng cao năng lực cạnh tranh cũng như đổi mới công nghệ, hướng tới một nền sản xuất xanh, bền vững…
Phát triển xanh không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều chi phí trong quá trình sản xuất, kinh doanh mà còn giúp doanh nghiệp có nhiều cơ hội tham gia thị trường carbon./.
