Trước thực trạng đó, Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NN&PTNT) có văn bản gửi tới một loạt tỉnh, thành phố phía Nam như Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng, Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Gia Lai, Đăk Lăk, Lâm Đồng, Đăk Nông, Kon Tum, Bình Thuận, Khánh Hòa để chỉ đạo về việc phát triển cây sầu riêng.
Văn bản nhấn mạnh: “Việc tăng diện tích một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát, theo phong trào, không theo định hướng, khuyến cáo của các cơ quan quản lý, cơ quan chuyên môn sẽ dẫn đến hậu quả khó lường. Đó là cung vượt quá cầu, dư thừa, dội chợ và nghiêm trọng hơn là tại các vùng không phù hợp như vùng nhiễm mặn, nhiễm phèn, vùng không chủ động được tưới, tiêu sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và chất lượng sầu riêng của Việt Nam”.
Do vậy, để phát triển sầu riêng bền vững, hiệu quả, phù hợp với định hướng phát triển chung của ngành, Cục Trồng trọt đề nghị các Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố nêu trên tiếp tục chỉ đạo các ban, ngành, các huyện, thành phố, thị xã, các doanh nghiệp, HTX, các hộ trồng sầu riêng nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 8084/CT-BNN-TT về việc phát triển bền vững sản xuất cây sầu riêng, chanh leo. Đồng thời tập trung tuyên truyền, phổ biến, nhằm từng bước thay đổi thói quen, nhận thức về việc không nên sản xuất theo phong trào, theo số đông.
Cục Trồng trọt cũng yêu cầu Sở NN&PTNT các tỉnh nêu trên tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra chất lượng giống cây sầu riêng; công tác thẩm định, công nhận cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng sầu riêng. Cùng đó, phổ biến áp dụng quy trình thực hành nông nghiệp tốt trong vùng sản xuất tập trung, mã số vùng trồng, nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời liên kết với doanh nghiệp đóng gói, chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu, xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị và hiệu quả sản xuất.
Sở NN&PTNT các tỉnh nói trên tổ chức triển khai, thực hiện Quyết định số 4085 về Đề án Phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030, trong đó tập trung định hướng, tích hợp phát triển cây ăn quả trong quy hoạch tỉnh.
Bên cạnh đó, khẩn trương thực hiện Quyết định số 470/QĐ-BNN-TT ngày 7/2/2023 của Bộ NN&PTNT về kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa. Theo đó, lập và trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, trong đó cần định hướng rõ các vùng lợi thế, vùng phù hợp đối với các cây trồng chuyển đổi, trong đó lưu ý với cây sầu riêng.
Trước đó, vào tháng 7/2022 sầu riêng Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Nhờ đó, kim ngạch xuất khẩu riêng xuất khẩu sầu riêng trong năm 2022 tăng tới gần 137% so với năm 2021, đạt khoảng gần 421 triệu USD.
Giá sầu riêng thu mua tại vườn cũng tăng mạnh nhờ xuất khẩu sang Trung Quốc thuận lợi. Đặc biệt, thời điểm cuối đầu năm 2023, giá loại quả này còn tăng vọt, lập kỷ lục lịch sử. Cụ thể, giá sầu Thái vọt lên 170.000-190.000 đồng/kg, Ri6 140.000-160.000 đồng/kg. Hiện giá sầu hạ nhiệt nhưng vẫn neo ở mức cao.
