Ngày 7/6/2024, tại Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra Hội thảo “Xu hướng thị trường và cơ hội xuất khẩu nông sản, thực phẩm chế biến vào các hệ thống phân phối quốc tế”.
Ngành nông nghiệp Việt Nam có năng lực sản xuất dồi dào, các sản phẩm phong phú đa dạng và có khả năng cung ứng lớn cho thị trường thế giới với lợi thế cạnh tranh từ 16 FTA phủ khắp các thị trường lớn như CPTPP, EU, ASEAN. Hiện nay, Việt Nam là nhà cung ứng đứng thứ hai thế giới về cà phê, thứ nhất về hạt điều, thứ nhất về hạt tiêu, và lớn thứ ba về gạo. Các FTAs đã tạo ra lợi thế cạnh tranh rất lớn cho các mặt hàng nông lâm thủy sản chiến lược và có thế mạnh nhờ cam kết cắt giảm thuế quan; đồng thời tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao vào khu vực nông nghiệp, tham gia sâu, bền vững vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bà Phan Thị Thắng - Thứ trưởng Bộ Công Thương chia sẻ: “Thực tế cho thấy những năm gần đây, xuất khẩu nông sản thực phẩm luôn là điểm sáng trong bức tranh kinh tế Việt Nam với tốc độ phát triển bứt phá ngoạn mục kể cả trong bối cảnh kinh tế khó khăn, thị trường sụt giảm. Bước sang năm 2024, đà tăng trưởng được duy trì ổn định: kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản 5 tháng đầu năm 2024 ước đạt 24,14 tỷ USD, tăng 21,0% so với cùng kỳ năm 2023”.
Xuất khẩu sang các thị trường chính đều có kim ngạch tăng trưởng dương như sang Hoa Kỳ (tăng 23,9%), Trung Quốc (tăng 8,6%), Nhật Bản (tăng 6,6%) và cùng với đó giá trị xuất khẩu các mặt hàng trong ngành nông nghiệp cũng đạt tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái như cà phê đạt 2,9 tỷ USD (tăng 44,1%), gạo đạt 2,65 tỷ USD (tăng 38,2%), rau quả đạt 2,59 tỷ (tăng 28,1%), tôm đạt 1,3 tỷ USD (tăng 7,5%).
“Việt Nam đã và đang tiếp tục triển khai các chính sách hiện hành đang hỗ trợ rất tốt cho ngành nông nghiệp với tâm thế chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp đặc biệt chú trọng các yếu tố như: sinh thái, môi trường, con người và phát triển bền vững, kịp thời bắt nhịp với xu thế phát triển của thị trường thế giới”, bà Phan Thị Thắng cho biết.
Chính phủ và các Bộ ngành tiếp tục tạo điều kiện phát triển ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp, thu hút đầu tư phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa ngành hàng và chuyển từ phát triển chuỗi cung ứng nông sản sang phát triển chuỗi giá trị ngành hàng
Để làm được những điều trên thì sự kết nối tương tác thường xuyên giữa các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp thế giới, nông nghiệp Việt Nam và nông nghiệp thế giới là không thể thiếu.
Trong nhiều năm qua, song song với việc triển khai có hiệu quả các đề án của Chính phủ, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn cũng rất chú trọng công tác quảng bá, xúc tiến thương mại, và đặc biệt là công tác “đi trước mở đường” đàm phán mở cửa thị trường cho các loại nông sản của Việt Nam. Có thể kể đến những thành công của việc mở đường xuất ngoại này như: Chanh leo, sầu riêng, chuối, khoai lang (sang Trung Quốc), nhãn (sang Nhật Bản) bưởi, chanh (sang New Zealand, dừa (sang Hoa Kỳ).
Với công tác xúc tiến thương mại, ngoài việc đưa các đoàn doanh nghiệp Việt Nam đi tham gia các Hội chợ, tuần hàng tại nước ngoài, Bộ Công Thương còn chỉ đạo hệ thống thương vụ tích cực làm việc mời các nhà phân phối, nhập khẩu và thu mua nước ngoài vào Việt Nam trực tiếp tìm kiếm nguồn hàng. Triển lãm Vietnam Sourcing 2024 tiếp nối từ thành công của Vietnam Sourcing 2023 với sự tham gia của hàng trăm khách hàng từ nhiều quốc gia tại khắp các châu lục trên thế giới là minh chứng rõ nét cho hướng triển khai đầy hiệu quả nói trên.
“Tương lai tới đây, ngành xuất khẩu nông sản Việt Nam phải đối mặt với 3 thách thức lớn đó là: Tiêu chuẩn chất lượng hay các yêu cầu về xuất xứ hàng hóa của các thị trường nhập khẩu ngày càng cao; những tác động tiêu cực của bệnh dịch, xung đột thương mại, xung đột địa chính trị đã khiến cho chủ nghĩa bảo hộ quay lại khi các nền kinh tế đều có xu hướng bảo vệ nền sản xuất trong nước, dẫn đến hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có nguy cơ đối mặt với các vụ kiện thương mại ngày càng nhiều; thách thức còn đến khi phát triển bền vững, giảm phát thải carbon và bảo vệ môi trường là những xu hướng tất yếu tại hầu khắp các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam”, bà Phan Thị Thắng nhấn mạnh.
Để có cái nhìn rõ hơn về nhu cầu của các thị trường nhập khẩu, thuận lợi và khó khăn, cập nhật các quy định mới, tại hội thảo, Bộ Công Thương đã mời các chuyên gia là đại diện cho các cơ quan quản lý nhà nước, đại diện của các nhà phân phối và nhập khẩu lớn trên thế giới, đại diện một số doanh nghiệp của Việt Nam tham gia chia sẻ cho các quý vị các thông tin về những vấn đề cấp thiết trong xuất khẩu nông sản hiện nay./.
