Cơ hội tái cấu trúc ngành gỗ Việt Nam

Cơ hội cân bằng thương mại song phương ngành gỗ

Tại cuộc họp diễn ra vào chiều 7/4 với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy, ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết, xuất khẩu gỗ và lâm sản của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt khoảng 9,4 tỷ USD trong năm 2024.

Mỗi năm Hoa Kỳ nhập khoảng 23 - 24 tỷ USD đồ gỗ nội thất; trong đó Việt Nam cung cấp khoảng 38 - 40% kim ngạch nhập khẩu, chủ yếu là những sản phẩm đồ gỗ thành phẩm chất lượng cao được chế biến tại Việt Nam.

Trong khi đó, theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Việt Nam có ngành chế biến gỗ và xuất khẩu đồ gỗ rất mạnh, tuy nhiên sản lượng gỗ rừng trồng trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Do đó, hàng năm, Việt Nam phải nhập khẩu khối lượng gỗ nguyên liệu rất lớn để đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cho ngành chế biến gỗ. Hiện Việt Nam trở thành thị trường lớn thứ 2 trên thế giới, về tiêu thụ gỗ tròn và gỗ xẻ của Hoa Kỳ.

Ông Ngô Sỹ Hoài cho biết, gỗ nguyên liệu từ Hoa Kỳ luôn đảm bảo yêu cầu về gỗ hợp pháp, vì vậy ngành gỗ Việt Nam đang hướng đến nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ nguồn này. Hàng năm, Việt Nam chi hơn 300 triệu USD để nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ Hoa Kỳ (chủ yếu là các loại gỗ sồi, gỗ tần bì), được dùng để chế biến thành sản phẩm đồ gỗ rồi tái xuất trở lại Hoa Kỳ.

“Mới đây, Trung Quốc đã tạm dừng nhập gỗ tròn, gỗ xẻ từ Hoa Kỳ, mỗi năm ước tính khoảng 2 tỷ USD. Vì vậy Hoa Kỳ đang tìm đầu ra cho ngành hàng xuất khẩu này. Do đó, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam mong muốn sẽ nhập khẩu khối lượng gỗ tròn và gỗ xẻ này từ Hoa Kỳ để phục vụ chế biến gỗ, sau đó xuất khẩu đồ gỗ thành phẩm sang Hoa Kỳ. Đây có thể là cách để góp phần cân bằng thương mại song phương ngành gỗ với Hoa Kỳ”, ông Ngô Sỹ Hoài đề xuất.

Thúc đẩy tái cấu trúc ngành gỗ

Tại cuộc họp, ông Ngô Sỹ Hoài cũng chia sẻ quan điểm trước những biến động lớn trong hoạt động xuất khẩu ngành gỗ, đặc biệt là việc phía Hoa Kỳ áp dụng mức thuế lên tới 46%. Theo ông, trong giai đoạn nhạy cảm này, điều quan trọng nhất là các doanh nghiệp cần giữ vững tâm lý ổn định, tránh phản ứng tiêu cực, đồng thời đặt niềm tin vào nỗ lực đàm phán và giải pháp của Chính phủ.

Ông Hoài nhấn mạnh, quyết định miễn hoàn toàn chi phí đối với các lô hàng gỗ nhập khẩu từ Hoa Kỳ của phía Việt Nam là minh chứng rõ ràng cho thiện chí và sự chủ động của các nhà lãnh đạo trong việc duy trì quan hệ thương mại bền vững giữa hai quốc gia.

Trong bối cảnh Trung Quốc đột ngột dừng nhập khẩu gỗ tròn và gỗ xẻ từ Hoa Kỳ, khiến ngành gỗ Mỹ rơi vào tình thế cần khẩn trương tìm đầu ra mới, ông Hoài đề xuất Việt Nam nên nắm bắt cơ hội này để nhập khẩu nguồn nguyên liệu chất lượng cao; đồng thời đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu điều chỉnh chính sách nhằm khai thác thêm cơ hội xuất khẩu gỗ sang Trung Quốc - thị trường tiêu thụ gỗ xẻ lớn nhất thế giới với kim ngạch ước tính khoảng 2 tỷ USD mỗi năm.

Về lâu dài, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam kỳ vọng Nhà nước sẽ tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ tài chính tương tự giai đoạn dịch COVID-19, như gia hạn nợ, giãn thuế, giảm tiền thuê đất... nhằm tạo đòn bẩy giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất và vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.

“Trong nguy luôn có cơ”, ông Hoài khẳng định. Theo ông Hoài, những thách thức hiện tại cũng chính là thời điểm để ngành gỗ Việt Nam nhìn lại, tái cấu trúc toàn diện và chuyển hướng sang phát triển các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng cao như đồ nội thất - lĩnh vực mà Việt Nam đang có nhiều lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.