Tại Lâm Đồng, du lịch canh nông đang rất phát triển ở các địa phương như Đà Lạt, Bảo Lộc, Lạc Dương. Nhiều cơ sở sản xuất ở đây đang thu hút rất nhiều khách du lịch đến trực tiếp trải nghiệm, tạo nên doanh thu đột biến và tạo ra hiệu ứng vùng rất tốt. Tiếp nối hướng đi này, nay Đơn Dương cũng đang tiếp bước, nhập cuộc và người tiên phong cho phong trào này chính là doanh nhân Phan Thanh Nhân, Giám đốc, Công ty TNHH Avocado Farm. Anh Nhân đã khởi nghiệp mô hình du lịch canh nông ngay tại khu vườn nhà và hiện đã được cấp chứng nhận là điểm du lịch canh nông đầu tiên của huyện Đơn Dương.
Từng bước gây dựng mô hình
Đơn Dương cách Đà Lạt 30km về phía Đông Nam. Nơi đây là mảnh đất trù phú của ngành nông nghiệp địa phương và được mệnh danh là vựa rau lớn nhất của tỉnh Lâm Đồng. Với 95% đất đai dành cho việc phát triển nông nghiệp, Đơn Dương có nhiều hoạt động nông nghiệp đa dạng như trồng rau củ quả tươi cung cấp cho các thành phố lớn; Chăn nuôi và phát triển nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao và đi theo chuỗi. Đến nay, hàng năm Đơn Dương có 28.200 hecta rau thương phẩm các loại, với sản lượng 954.000 tấn/năm cung cấp đi khắp các thị trường trong và ngoài nước. Nơi đây cũng có trang trại hoa lớn nhất Đông Nam Á của Dalat Hasfarm. Đồng thời có số lượng đàn bò sữa lên tới 16.000 con với nhiều mô hình nông hộ hoạt động hiệu quả.
Đây là cơ sở và nền tảng để Đơn Dương có thể tận dụng thế mạnh sản xuất này cho du lịch canh nông phát triển. Mặc dù, ngành du lịch canh nông Lâm Đồng đã và đang đạt được các kết quả đáng khích lệ nhưng thành công này vẫn đang ở giai đoạn đầu và còn nhiều thách thức. Có điều không giống như Đà Lạt, nằm ở khu vực trung tâm, Đơn Dương là một huyện miền núi còn nhiều khó khăn và lâu nay chỉ thuần tập trung cho sản xuất nông nghiệp. Nơi đây giống như một nàng công chúa trong rừng vẫn còn chưa thức giấc; Nàng đang vùi mình trong giấc ngủ sâu, chưa có ai đánh thức.
Nhận thấy tiềm năng to lớn của quê hương mình, người con của mảnh đất này là doanh nhân Phan Thanh Nhân đã từng bước gây dựng mô hình du lịch canh nông. Sau 15 năm làm việc tại Sài Gòn, anh đã trở về nhà và từng bước xây dựng hoàn thiện mô hình Avocado Farm theo cách của riêng mình. Avocado Farm là trang trại bơ hữu cơ được trồng và chăm sóc trong nhiều năm qua. Anh Nhân đã bắt tay vào làm vườn từ năm 2019 và đặt tên cho nông trại là Avocado Farm. Với khoảng từ 600 đến 1000 gốc bơ đã và đang được phủ kín dần trong nhiều năm qua, Avocado Farm đang tạo nên một điểm nhấn xanh đáng nhớ trong lòng du khách tại thôn Quảng Lợi, xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương.
Chia sẻ về hành trình lập nghiệp của mình, anh Nhân nói, nông nghiệp là lĩnh vực tay ngang của mình, nên khởi đầu mình nhập cuộc khá là vất vả, vì phải học hỏi từng chút một và rất nhiều thứ. Đồng thời còn phải tự mình mày mò, tìm hiểu và làm rất nhiều việc để tích lũy dần vốn kiến thức nên đây không phải là điều dễ dàng. Anh Phan Thanh Nhân vốn tốt nghiệp ngành Công nghệ Thông tin của Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh. Nên việc khởi nghiệp với nông trại khiến anh rẽ sang một lối đi hoàn toàn khác biệt.
Anh phải nỗ lực từng chút một và cần mẫn trong suốt một thời gian dài để xây dựng nông trại của mình trong sự thiếu thốn nhiều mặt: Thiếu vốn, thiếu kiến thức thực tế, thiếu các nguồn lực hỗ trợ mạnh, ngay tại địa phương. Và để bù đắp sự thiếu thốn này, anh phải đi tìm các mảnh ghép ở các nơi khác nhau để phân tích, so sánh, đối chiếu, tìm ra các điểm tương đồng, hỗ trợ cho công việc của mình. Mô hình anh làm còn khá mới mẻ tại địa phương nên công việc gặp nhiều khó khăn khách quan lẫn chủ quan, phải rất kiên trì mới làm tốt được.
Ngoài làm vườn, anh đã đầu tư vào đây khoản tài chính lớn để xây dựng và liên kết cho 09 căn homestay xinh xắn, núp mình trong vườn bơ xanh tốt, một quán cà phê với 360 độ view, rất phiêu, lãng mạn và tràn đầy sức sống. Mức đầu tư vào địa điểm du lịch này hiện đã “ngốn” của anh khoảng 06 tỷ đồng. Nhưng còn ngổn ngang rất nhiều việc phải làm để tiếp tục hoàn thiện mô hình. Sau nhiều năm, vườn bơ cũng bước đầu cho thu nhập, từ 20 tấn/năm, cộng thêm các tour du lịch canh nông đang gây dựng dần, đã và đang góp phần tạo lập hướng đi ổn định cho Avocado Farm. Mặc dù công ty của anh mới thành lập hơn được một năm và quá trình thu hồi vốn vẫn còn rất dài, nhưng anh Nhân vẫn đang rất tự tin với hướng đi của mình.
Anh còn ấp ủ ước mơ lớn hơn, muốn đóng góp sức mình để thổi bùng lên và làm lan tỏa các hình thức du lịch canh nông lớn hơn cho mảnh đất quê hương. Anh cũng đang tự mình mày mò làm rất nhiều việc để tạo lập hướng đi bền vững hơn cho Avocado Farm. Công việc mới mẻ, nhiều thứ lạ lẫm, nhiều khi anh còn không biết phải bắt đầu từ đâu, nhưng anh vẫn rất kiên trì để làm cho bằng được.
Anh là người đầu tiên làm du lịch canh nông ở địa phương nên phải chạy đôn, chạy đáo khắp nơi nhằm hoàn thiện giấy tờ thủ tục. Việc tìm ra cách thức vận hành sao cho hiệu quả cũng mất nhiều thời gian. Anh còn phải kết nối các điểm đến khác vào trong vòng hoạt động chung của doanh nghiệp. Nhằm tạo nên các điểm tham quan du lịch thực tế khác rộng lớn hơn, phong phú hơn, đáng nhớ hơn cho du khách. Vì thế công việc rất nhiều. Nhiều khi công việc không thuận lợi hay tiến triển chậm chạp, khiến anh rơi vào trạng thái khá bối rối. Nhưng không để cho trạng thái tiêu cực ấy cuốn đi, anh vẫn kiên nhẫn tìm ra các thắt nút, tự mình tháo gỡ và từng bước tiến lên.
Anh đã mất rất nhiều công sức, tiền bạc lẫn thời gian, chỉ muốn kết nối các hoạt động nông nghiệp nơi đây thực sự có thể gắn kết lại với nhau. Anh không chỉ muốn làm ra lợi nhuận riêng cho doanh nghiệp mà còn hy vọng thông qua đó tạo ra tiềm năng, thế mạnh khác cho cả khu vực. Đơn Dương có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch canh nông và anh Nhân cũng thừa nhận điều ấy. Có điều, tiềm năng vẫn chỉ là dạng tiềm năng mà thôi, nếu không có người thực sự hành động để biến nó thành lợi thế thì cũng không có gì hơn.
Trên thực tế, Đơn Dương có nhiều điểm nhấn điểm du lịch tuyệt đẹp, giàu bản sắc văn hóa, nếu biết cách khai thác, kết nối, hoàn toàn có thể góp phần to lớn vào công cuộc phát triển kinh tế ở địa phương. Nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ nơi đây đang thực sự níu chân du khách như Thác Thiên Thai, Cha Tây, Hồ Đa Nhim, Suối Ông Tỳ…Các bản làng nguyên sơ thuộc các tộc người, dân tộc ít người của Tây Nguyên như Kơ Ho, Chu Ru, M Nông...với nhiều làng nghề truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên. Tất cả nguồn tài nguyên thiên nhiên, cảnh sắc và con người nơi đây đang tạo ra không gian văn hóa, du lịch đặc trưng có thể kết nối và mang lại nguồn thu nhập tốt hơn cho người dân.
Với du khách, nếu có thời gian đằm mình trong phong cảnh thiên nhiên hoang sơ nơi đây, bất cứ ai cũng bị lay động bởi những ẩn tàng kì thú của mảnh đất này. Đặc biệt là mỗi khi có dịp “lặn sâu” trong các buổi lễ hội tưng bừng sau mùa vụ chính tại các bản làng, hay hòa mình vào các hoạt động giản dị hàng ngày của người dân địa phương. Người ta sẽ tìm thấy ở đó rất nhiều năng lượng tích cực và được chữa lành bản thân theo nhiều cách khác nhau. Và Avocado đang tập trung khai thác các khía cạnh này và tích hợp dần vào các hoạt động sản xuất, thương mại du lịch hoàn chỉnh của mình. Từng bước hoàn thiện mô hình, đáp ứng với các yêu cầu đa dạng của các tệp khách hàng, du khách khác nhau, từ người già đến người trẻ; Các nhóm du lịch gia đình, cá nhân; Các nhóm bạn bè đồng nghiệp; Các nhóm đồng tu yoga, thiền định theo xu hướng du lịch chữa lành; Các nhóm khách hàng là các doanh nghiệp nhỏ, ít nhân lực, các nhóm học sinh, sinh viên…vv.
Đến nay, sau một chặng đường dài với Avocado Farm, anh Nhân đã đạt được nhiều cột mốc đáng nhớ. Năm 2019 thành lập nông trại trồng bơ, tháng 10/2022 được công nhận chuẩn Vietgap. Tháng 3/2023 là điểm thực hiện đề tài “Xây dựng nhân rộng mô hình du lịch cộng đồng tại huyện Đơn Dương” của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng với Học viện Chính trị Khu vực 2 trên cơ sở trang trại Acovado Farm. Tháng 8/2023, đạt chứng nhận OCOP 03 sao cho trái bơ Ông Tĩnh. Tháng 2/2024 được công nhận là điểm du lịch canh nông đầu tiên của huyện Đơn Dương. Vậy là sau một thời gian dài cố gắng, Avocado Farm đã trở thành mô hình du lịch canh nông đầu tiên trên vựa rau lớn nhất của tỉnh Lâm Đồng - huyện Đơn Dương.
Kiên định nhưng linh hoạt điều chỉnh hướng đi
Trong lúc nghe anh chia sẻ câu chuyện của mình, mới cảm nhận thấy sự say mê, tâm huyết và đặt cả tâm trí của mình vào trong từng việc một. Anh nói, anh không có khả năng làm hướng dẫn viên du lịch một cách thực sự thu hút, dù là người bản địa và có khả năng am hiểu nền tảng địa phương. Nhưng bên cạnh đó, điều tạo sức hút của anh không chỉ ở lời nói, nó toát ra từ sự say sưa, chân thành với công việc mà anh đang làm. Sự nhiệt huyết, cầu thị, luôn có khả năng xoay chuyển tình thế, dễ dàng bộc lộ ra bên ngoài mà bất cứ ai cũng có thể nhìn thấy.
Kể về công việc của mình, anh nói, lúc đầu trồng cây bơ nhưng cũng chưa biết phải trồng loại nào cho thích hợp. Nhưng anh nghĩ, mỗi vùng đất chỉ thích hợp với một vài loại giống cây mà thôi. Nếu chọn được giống thích hợp, bơ có vị béo ngậy, thơm ngon mà còn có chất lượng dinh dưỡng cao hơn. Mỗi giống cây chỉ thực sự phù hợp với thổ nhưỡng của từng vùng đất; Nếu không xem xét cẩn thẩn mà chạy theo phong trào, trồng các loại giống khác, ắt sẽ gặp nhiều khó khăn. Anh rất kiên định với các cách làm của mình, nếu thấy đã đủ tốt, anh sẽ theo đến cùng. Nghĩ là làm, anh trồng cây bơ bản địa làm cây trồng chính cho nông trại của mình.
Cây bơ sáp địa phương trước đây được trồng làm hàng rào ở nhiều gia đình của huyện Đơn Dương. Anh Nhân lớn lên bên những giống bơ ấy nên có quá trình trải nghiệm sức sống của loài cây này. Vì thế khi quyết định làm vườn bơ, anh đã chọn giống bơ ông Tĩnh làm nền tảng nhân rộng. Anh không đua theo các nhà vườn khác. Anh cũng không chạy theo các khuyến dụ không thực tế của một ai đó mà làm theo những gì đã được kiểm nghiệm trên thực tế. Ngoài bơ, anh còn trồng nhiều loại cây trái khác như ổi, mãng cầu, nho thân gỗ và các loại rau trái ngắn ngày, phục vụ cho khách du lịch tại chỗ. Đồng thời trồng đủ các loại hoa men dọc theo các lối đi.
Khi làm vườn bơ, anh cũng thực hiện làm đất, chăm cây theo phương pháp hữu cơ, tức sạch ngay từ đầu vào. Mặc dù khi thấy anh làm vậy, nhiều người đã nói ra nói vào cách làm của anh. Thậm chí có người còn cho rằng, anh đang bỏ công sức làm các chuyện vô bổ. Họ cho rằng, cây ăn trái chứ có phải rau đâu mà cầu kỳ như vậy. Nhưng anh rất cương quyết với cách làm của mình. Anh nói, anh muốn làm sản phẩm sạch, tử tế, theo đúng ý nguyện của mình, không quan tâm người khác nói gì, nghĩ gì; Anh có cách nghĩ, cách làm của riêng mình.
Trong lúc làm vườn, anh cũng nhận thấy cây bơ cần thời gian dài mới lớn được. Nhưng nếu cứ trồng theo kiểu cũ, truyền thống thì cây khi bị chết đi, mất rất nhiều thời gian để nhân lại vườn. Vì thế, anh quyết định trồng một gốc hai cây. Trong đó có một cây được trồng từ hột, ghép lại và nhân giống ra khắp cả vườn. Tình cờ, anh phát hiện ra, cây trở nên khỏe khoắn hơn, sức chống chịu với thời tiết tốt hơn rất nhiều. Từ đó phát minh ra cách trồng mới tốt hơn, hiệu quả hơn và tạo ra một loại kinh nghiệm có thể phổ biến cho nhiều người khác. Anh đã linh hoạt để tìm ra cách thức phát triển công việc làm vườn thực sự hiệu quả, theo cách như vậy đấy.
Làm vườn theo phương pháp tự nhiên và hữu cơ nên anh cũng thường phát tán lá cây, ủ ngay tại gốc, gần với sự hấp thụ hàng ngày của cây nên khi chăm bón không mất quá nhiều công sức. Anh cũng chỉnh sửa tán cây tròn đều để cây có thể tiếp xúc tự nhiên với ánh nắng nhiều nhất có thể. Tránh cây bị nấm, sâu bệnh ở gốc cây, khi thời điểm không có nhiều nắng, hay vào mùa mưa. Các gốc bơ của anh vì thế khỏe mạnh, xanh tốt, cho năng suất cao. Đồng thời tạo nên bức tranh xanh tươi mướt mát, phong thủy hữu tình, hấp dẫn các du khách ghé thăm, lưu trú tại các homestay trong những ngày hè nóng bức hay các dịp lễ tết trong năm.
Ngoài việc sản xuất, chăm sóc vườn cây hàng ngày, anh đang tích cực tìm cách hoàn thiện mô hình khép kín của du lịch canh nông cho Avocado Farm. Dự định tiếp theo, anh sẽ xây thêm nhà hội thảo để đón khách đoàn, có sức chứa lớn hơn hiện tại và mở rộng các tour du lịch trong vùng. Trong đó tính đến việc thúc đẩy tiêu thụ nông sản địa phương trên qui mô lớn, hiệu quả và bền vững hơn, khi doanh nghiệp chủ động tạo ra một mạng lưới du lịch canh nông có sự tham gia của nhiều nông hộ.
Trên thực tế, du lịch canh nông đang đi những bước rất chậm và cần có sự kiên nhẫn của những người khởi nghiệp ở giai đoạn đầu. Có 04 yêu cầu quan trọng nhất để dẫn tới thành công cho loại hình này như: Cần có kiến thức về điểm đến, cần có năng lực quản trị kinh doanh tốt, cần tìm được “long mạch của thị trường” và xác định được đúng đối tượng khách hàng mục tiêu của mình. Bên cạnh đó cũng cần có sự phối hợp, hỗ trợ, quan tâm đúng mức của các cấp chính quyền địa phương. Và cần nhất là sự kiên trì của người khởi nghiệp trong giai đoạn đầu, khi mọi việc còn đi quá chậm. Nhưng khi mọi việc đã vào guồng quay rồi, việc có được nguồn khách hàng thường xuyên là chuyện không quá khó.
Là một người có đầu óc thực tế, có kiến thức và luôn nỗ lực trau dồi bản thân, quen với việc liên tục hành động để tìm ra cách thức làm việc hiệu quả nên anh đang có được những thành công ban đầu. Anh lại là người ở địa phương, hiểu biết và gắn bó với mảnh đất nơi này. Anh cũng có đủ các trải nghiệm cần thiết, sau thời gian dài làm việc tại các thành phố lớn, cùng với sự kiên trì nhẫn nại của mình trong suốt thời gian qua; Tôi tin anh sẽ sớm tìm ra các con đường phát triển doanh nghiệp hiệu quả hơn. Thách thức còn nhiều nhưng tương lai cũng đang rất rộng mở. Thị trường du lịch canh nông vẫn đang đi những bước đầu tiên.
Trên thực tế, người ta chỉ nhớ đến những người đầu tiên, dù họ luôn phải đối mặt với các khó khăn thử thách nhất định. Nhưng khi thị trường đã xác lập rồi, người đầu tiên bao giờ cũng có được lợi thế. Một doanh nhân kì cựu cũng từng thẳng thắn thừa nhận, trên thị trường ai là người đi đầu và biết thích nghi sẽ luôn là người chiến thắng. Và tôi tin, anh là người chiến thắng./.
