Nội dung trên là điểm nhấn được đưa ra tại diễn đàn: “Tiềm năng và cơ hội của thương mại điện tử xuyên biên giới tại Việt Nam”, do Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế Số (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 26/11, tại Hà Nội.
Thương mại điện tử xuyên biên giới đã có tốc độ phát triển nhanh chóng
Trong những năm gần đây, thương mại điện tử xuyên biên giới đã có tốc độ phát triển nhanh chóng. Báo cáo của Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế Số cho thấy nếu như năm 2021 nền tảng này đạt 1.900 tỷ USD thì năm 2023 đã đạt 2.300 tỷ USD và dự kiến đạt 7.938 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng trung bình tới 26,2%/năm.
Không nằm ngoài xu hướng đó, tại Việt Nam, thương mại điện tử tăng trưởng top đầu thế giới và khu vực, trong đó quy mô thương mại điện tử năm 2023 đạt 20,5 tỷ USD, quy mô kinh tế số đạt 30 tỷ USD, nằm trong top 3 Đông Nam Á và dự kiến đạt 45 tỷ USD vào năm 2025.
Bà Lê Hoàng Oanh, cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), cho hay thương mại điện tử xuyên biên giới là xu hướng tất yếu khi quy mô toàn thế giới năm 2030 là 8.000 tỉ USD.
Trong đó Việt Nam có quy mô tăng trưởng thương mại điện tử nằm trong top đầu thế giới và Đông Nam Á với 20,5 tỉ USD vào năm 2023. Quy mô kinh tế số đạt 30 tỉ USD, đứng thứ 3 Đông Nam Á và năm 2025 dự kiến đạt 45 tỉ USD.
Theo bà Oanh, những con số trên cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ và độ sẵn sàng của doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào thương mại điện tử xuyên biên giới, là đòn bẩy quan trọng trong xuất khẩu trực tuyến.
Dẫn chứng kết quả khảo sát từ các doanh nghiệp, có 53% doanh nghiệp cho hay đã sử dụng sàn giao dịch qua thương mại điện tử và 47% sử dụng website và ứng dụng để giao dịch thương mại xuyên biên giới.
Kết quả có 60% doanh nghiệp cho biết giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử chiếm 10-30%. Trong đó các thị trường giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới phổ biến của doanh nghiệp Việt Nam là Hàn Quốc với tỉ trọng 45%, Nhật Bản là 40% và Trung Quốc là 38%.
Dù là kênh thương mại, xuất khẩu hàng hóa đầy tiềm năng, song bà Oanh nhìn nhận các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ tại Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn, thách thức trong việc tiếp cận, triển khai ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới.
Đó là những hạn chế hiểu biết về quy định, pháp luật thị trường, thông tin thị trường sở tại, rào cản ngôn ngữ, thuế quan, logistics, thanh toán…; áp lực giữ chi phí logistics thấp và giao hàng đúng hạn, cùng rào cản ngôn ngữ khi phải tương tác trực tiếp với đối tác...
Thương mại điện tử mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa Việt Nam
Ông Liu Liang, đại diện Sở Thương mại - Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Vân Nam (Trung Quốc), cho hay để thúc đẩy phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới, cần đẩy mạnh logistics và các hoạt động kèm theo.
Do đó, ông Liu Liang khuyến nghị Việt Nam cần làm tốt hơn trong vận chuyển, khai báo hải quan, mạng viễn thông. Gắn với việc đào tạo nhân lực, tiếp cận khách hàng để nhanh chóng hiểu được nhu cầu khách hàng, phân tích đúng nhu cầu, đáp ứng được mọi mong muốn của khách hàng.
Tương tự, ông Jang Woo Sung, Phó chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu tỉnh Gyeonggi, Hàn Quốc, cho rằng chính sách của Việt Nam cần tập trung vào phát triển và nâng cao năng lực logistics, có nghiên cứu giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp.
Cùng đó là cần tăng cường sự hiểu biết về văn hóa thị trường và bồi đắp nhiều kinh nghiệm làm việc, ứng dụng AI trong sự phát triển, kết nối và cơ hội thương mại điện tử xuyên biên giới. AI có nhiều lợi ích và sự hỗ trợ dành cho các doanh nghiệp, cùng hợp lực kết nối để giải quyết mọi vấn đề.
Có thể thấy, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, thương mại điện tử xuyên biên giới trở thành kênh xuất khẩu hàng hóa quan trọng, mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa Việt Nam.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là doanh nghiệp siêu nhỏ tại Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn, thách thức trong việc tiếp cận, triển khai ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới. Đơn cử như: hạn chế về kiến thức và kỹ năng số; năng lực cạnh tranh chưa cao; thiếu thông tin thị trường và các vấn đề khó khăn liên quan đến rào cản pháp lý, thuế quan, logistics, thanh toán…
Bên cạnh đó, những biến động của thị trường quốc tế, các căng thẳng thương mại, cùng các yêu cầu ngày càng cao về tiêu chuẩn chất lượng đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ phía cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ.
Vì vậy, để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, theo bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế Số, lãnh đạo Cục đã giao Trung tâm Phát triển thương mại điện tử nghiên cứu, phát triển Hệ sinh thái xuất khẩu trực tuyến (Ecomex) với các giải pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa định hướng của Chính phủ, chung tay hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đưa những sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu tiếp cận thị trường quốc tế qua thương mại điện tử.
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng tổ chức các chương trình đạo tạo thương mại điện tử xuyên biên giới qua đó nâng cao năng lực, phổ biến các quy định, thủ tục và kiến thực mới cho doanh nghiệp.
Đặc biệt, tại hội nghị này, Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và một số doanh nghiệp đã ký MOU cam kết đồng hành thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới, hỗ trợ doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ của Việt Nam tìm kiếm cơ hội xuất khẩu trực tuyến, đưa hàng Việt hiện diện nhiều hơn tại thị trường quốc tế nhờ thương mại điện tử./.
