Nhằm nâng cao giá trị ngành hàng lúa gạo, hướng đến sản xuất bền vững, tỉnh Tiền Giang đang tập trung triển khai Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đến năm 2030 (gọi tắt là Đề án).
Theo Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang (NN&PTNT), Tiền Giang là một trong các tỉnh trọng điểm sản xuất nông nghiệp của vùng ĐBSCL. Hiện tỉnh có hơn 54.000 ha đất trồng lúa, diện tích gieo trồng lúa hàng năm khoảng 130.000 ha, sản lượng thu hoạch gần 800.000 tấn.
Hiện nay, tỉnh Tiền Giang đã đăng ký tham gia Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp" với diện tích 29.500 ha, tại 07 địa phương gồm: Huyện Cái Bè, huyện Cai Lậy, huyện Tân Phước, huyện Gò Công Đông, huyện Gò Công Tây, thị xã Cai Lậy và thành phố Gò Công.
Để thực hiện Đề án, phía tỉnh đã phối hợp với Ban Quản lý các dự án nông nghiệp (Bộ NN&PTNT) rà soát, đề xuất danh mục đầu tư "Dự án hỗ trợ hạ tầng và kỹ thuật cho sản xuất lúa các bon thấp vùng ĐBSCL, vay vốn WB, tỉnh Tiền Giang” với hơn 481 tỷ đồng; trong đó, vốn vay WB là hơn 331 tỷ đồng, vốn đối ứng trên 90 tỷ đồng để sử dụng đầu tư xây dựng, phát triển và chuyển giao công nghệ và nguồn vốn khác hơn 59 tỷ đồng.
Theo đó, Dự án thực hiện tại tỉnh gồm 3 hợp phần. Trong đó, hợp phần 1 là phát triển cơ sở hạ tầng cho chuỗi lúa gạo chất lượng cao các bon thấp. Tỉnh Tiền Giang đã đề xuất đầu tư hợp phần này với tổng kinh phí hơn 397 tỷ đồng gồm: Đầu tư hệ thống tưới tiêu để nâng cao hiệu quả quản lý nước và sử dụng nước, gắn với đầu tư 3 hệ thống năng lượng Mặt trời tại các trạm bơm điện; cải thiện hệ thống giao thông. Hợp phần 2 là phát triển và chuyển giao công nghệ, ước tính mức đầu tư hơn 74 tỷ đồng, trong đó, 14,16 tỷ đồng từ vốn đối ứng và 59,645 tỷ đồng từ nguồn vốn khác (doanh nghiệp, vốn hỗ trợ khác). Hợp phần 3 là quản lý dự án với kinh phí hơn 9,9 tỷ đồng.
Thời gian qua, tỉnh Tiền Giang ban hành kế hoạch thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh và đã tổ chức hội nghị triển khai thực hiện. Đến nay, có 7/7 địa phương trên địa bàn tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Đề án. Ngành Nông nghiệp tỉnh/huyện đều có kế hoạch cụ thể, chủ động đề xuất nguồn kinh phí cho các hoạt động của Đề án năm 2025.
Đồng thời, đã phổ biến "Quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp; nâng cao năng lực hợp tác xã; tổ chức liên kết sản xuất - tiêu thụ lúa gạo... Song song đó, tỉnh đã tổ chức 2 lớp tập huấn TOT hướng dẫn "Quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL" cho 62 cán bộ kỹ thuật cấp tỉnh, huyện. Các huyện, thị, thành đã phổ biến quy trình này đến các hợp tác xã/tổ hợp tác, nông dân trong vùng Đề án...
Ngoài ra, tỉnh Tiền Giang đã thực hiện 2 mô hình canh tác lúa thông minh, giảm phát thải trong vụ Hè Thu năm 2024, tại huyện Gò Công Tây và huyện Gò Công Đông và tiếp tục nhân rộng các vụ tiếp theo. Tỉnh cũng đang phối hợp với Viện Nghiên cứu lúa quốc tế và Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) để thực hiện 2 mô hình/40 ha lúa, tại huyện Gò Công Tây và huyện Gò Công Đông. Nhìn chung Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp" rất được các HTX, DN và nông dân tham gia, hưởng ứng tích cực.
Để triển khai đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp", Tiền Giang tổ chức quy hoạch vùng sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ; đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực; truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu gạo, cơ giới hóa; liên kết-tiêu thụ lúa…
Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Mẫn cho biết, đề án tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động của ngành và xã hội. Vì vậy, ngành nông nghiệp và các địa phương trên địa bàn tỉnh Tiền Giang quyết tâm thực hiện thành công đề án này để hình thành và phát triển bền vững vùng chuyên canh lúa chất lượng cao của tỉnh; ổn định các hợp tác xã, đóng góp quan trọng vào chuỗi liên kết lúa-gạo của địa phương./.
