Những năm gần đây, việc ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp không chỉ giúp tăng năng suất mà còn hướng tới một nền nông nghiệp bền vững. Ứng dụng công nghệ số vào sản xuất nông nghiệp đã mang đến một diện mạo mới cho nông dân Thanh Hóa. Điển hình là HTX Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Xuân Minh đã sử dụng máy bay không người lái để gieo sạ và phun thuốc, giúp tăng năng suất lên 20% và giảm chi phí nhân công 30%.
Bà Đỗ Thị Hoa, Giám đốc HTX Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Xuân Minh (Thọ Xuân) cho biết: “Để tiết kiệm chi phí, nhân công lao động ở các vụ sản xuất, HTX đã sử dụng máy bay không người lái để gieo sạ, phun thuốc bảo vệ thực vật cho hơn 200ha đất sản xuất của địa phương và phát triển dịch vụ cho nhiều địa phương lân cận. Việc ứng dụng máy bay không người lái đã mang lại rất nhiều lợi ích, tạo sự đồng đều trong chăm sóc, tiết kiệm nhân công, chi phí sản xuất và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn 2 lần so với phương thức sản xuất truyền thống”.
Bên cạnh việc nâng cao hiệu quả sản xuất, công nghệ số còn hỗ trợ nông dân trong việc tiếp thị sản phẩm. HTX Mai An Tiêm đã tận dụng các nền tảng mạng xã hội để quảng bá và bán hàng trực tuyến, kết nối được nhiều khách hàng trên cả nước.
Ông Nguyễn Văn Nam, giám đốc HTX Mai An Tiêm, cho biết: Xác định việc ứng dụng chuyển đổi số vào sản xuất, kinh doanh mang đến những giá trị mới cho các HTX, do đó bên cạnh việc áp dụng vào sản xuất, HTX còn triển khai rộng rãi trong hoạt động quảng bá, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Đơn cử như, chúng tôi thực hiện livestream quảng bá, bán sản phẩm trên nền tảng tiktok, facebook... và đưa các sản phẩm rau, củ, quả của HTX lên các trang mạng xã hội, sàn thương mại postmart.vn, Shopee, Lazada, Tiki....
Mỗi tháng, HTX sản xuất và tiêu thụ khoảng 30 đến 40 tấn rau quả các loại. Đặc biệt, nhờ ưu việt của CĐS, HTX đã kết nối được nhiều đại lý, đơn vị tiêu thụ tại TP Hà Nội, Hải Phòng và nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số trong nông nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn như chi phí đầu tư ban đầu cao, thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng, và kết nối internet chưa ổn định ở một số vùng. Để giải quyết những vấn đề này, cần có sự hỗ trợ từ chính phủ, các tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp, nhằm cung cấp các chương trình đào tạo, hỗ trợ tài chính và xây dựng cơ sở hạ tầng.
Việc ứng dụng hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ cấp và quản lý mã số vùng trồng đã giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp một cách nhanh chóng và chính xác, tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó, hệ thống giám sát tàu cá đã góp phần ngăn chặn hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Tuy nhiên, việc triển khai các hệ thống này còn gặp phải một số khó khăn như thiếu kết nối internet ổn định ở các vùng sâu, vùng xa, và chi phí đầu tư ban đầu khá cao. Để khắc phục những hạn chế này, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng viễn thông, đồng thời cung cấp các chính sách hỗ trợ tài chính cho nông dân và các tổ chức.
Ngoài ra, việc ứng dụng phần mềm kết nối cung cầu nông sản đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Trong 10 tháng năm 2024, hơn 900 hộ sản xuất và 30 doanh nghiệp đã đăng ký tài khoản và đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, giúp tăng doanh thu trung bình 20% so với cùng kỳ năm trước. Người tiêu dùng cũng đánh giá cao chất lượng và sự đa dạng của sản phẩm nông sản được bán online.
Bởi vậy, để mở rộng quy mô ứng dụng công nghệ, cần có những giải pháp đồng bộ hơn, như hỗ trợ tài chính cho nông dân đầu tư vào công nghệ, tăng cường đào tạo kỹ năng số, và xây dựng một hệ sinh thái số nông nghiệp hoàn chỉnh.
Thực hiện Quyết định 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngành nông nghiệp Thanh Hóa đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc chuyển đổi số. Nhờ các chương trình đào tạo và hỗ trợ, đến nay đã có hơn 5.000 hộ nông dân được trang bị kiến thức về công nghệ số, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường.
Tuy nhiên, việc triển khai vẫn còn gặp một số khó khăn như kết nối internet hạn chế và thiếu nguồn nhân lực. Để khắc phục, tỉnh cần đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng viễn thông, đồng thời xây dựng các mô hình điểm để nhân rộng. Với sự hỗ trợ của công nghệ số, nông nghiệp Thanh Hóa đang trên đà trở thành một ngành sản xuất hiện đại, hiệu quả và bền vững, góp phần xây dựng một nông thôn thông minh./.
