Việt Nam đã lựa chọn phương án tắt sóng 2G để thúc đẩy thực hiện mục tiêu trong Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 mà Thủ tướng đã phê duyệt là phổ cập mạng di động 4G/5G và điện thoại thông minh đến từng người dân Việt Nam. Đây sẽ là cuộc cách mạng để thúc đẩy Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số… một cách nhanh chóng và cũng là động lực quan trọng đưa Việt Nam phát triển nhanh và mạnh hơn. Khi 100% người dân sử dụng smartphone sẽ thúc đẩy những dịch vụ số phong phú hơn, dịch vụ dữ liệu được sử dụng nhiều hơn, nhà mạng có thêm doanh thu và cơ hội phát triển mới.
Trong bối cảnh đó, ngày 5/12, Câu lạc bộ Nhà báo công nghệ thông tin (ICT Press Club) tổ chức tọa đàm với chủ đề "Tắt sóng 2G đưa người dân lên môi trường số". Tọa đàm hướng tới mục tiêu lắng nghe tiếng nói của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp viễn thông về lộ trình tắt sóng 2G cũng như tác động của việc này tới người dùng, thị trường viễn thông trong nước.
Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Việt Phú - Phó Trưởng phòng Khoa học Công nghệ của Ban Khoa giáo, Đài Truyền hình Việt Nam - Chủ tịch ICT Press Club - cho biết: "Mục tiêu của chúng tôi tổ chức buổi tọa đàm này để chúng ta cùng lắng nghe tiếng nói của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp viễn thông về lộ trình tắt sóng 2G. Để người dân chủ động chuyển đổi thiết bị và không gây ảnh hưởng đến thông tin liên lạc khi tắt sóng 2G thì hoạt động truyền thông rất quan trọng. Các doanh nghiệp viễn thông và cơ quan quản lý cần chủ động tuyên truyền, hướng dẫn, giải đáp thắc mắc cho người dân. Và hôm nay, Câu lạc bộ Nhà báo ICT bắt đầu đồng hành cùng Chính phủ và doanh nghiệp để thúc đẩy câu chuyện đó".
Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, để chuẩn bị cho lộ trình tắt sóng 2G, một loạt chính sách đã được đưa ra. Theo đó, từ ngày 1/7/2021, "Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị đầu cuối thông tin di động mặt đất" chính thức có hiệu lực bắt buộc các thiết bị đầu cuối thông tin di động sản xuất, nhập khẩu vào Việt Nam phải hỗ trợ công nghệ 4G trở lên.
Cùng với chính sách trên, Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho hay, công nghệ VoLTE (Voice over LTE - cuộc gọi thoại trên tiêu chuẩn truyền thông băng rộng không dây dành cho thiết bị di động và thiết bị dữ liệu đầu cuối) là công nghệ cho phép gọi điện thoại với chất lượng cao trên nền tảng mạng 4G, mang lại những trải nghiệm mới cao cấp hơn cho khách hàng. Trong thời gian qua, Cục Viễn thông đã phối hợp với các doanh nghiệp di động, nhà sản xuất/đại diện nhà sản xuất/đại lý cung cấp điện thoại smartphone như Apple, Samsung, Oppo, Vivo, Nokia, Realme… thống nhất thực hiện: rà soát và phát hành phiên bản phần mềm hệ thống cho các điện thoại 4G còn mới và đủ khả năng để hỗ trợ, cập nhật bật tính năng VoLTE. Từ ngày 1/7/2021, các smartphone mới sản xuất sẽ tích hợp 4G, bật mặc định tính năng VoLTE.
Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Đức Long cho biết, đến tháng 9/2024, Việt Nam sẽ tắt sóng 2G. Giấy phép tần số cấp cho các nhà mạng triển khai mạng 2G sẽ hết hạn vào tháng 9/2024. Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ quy hoạch lại, và các băng tần 1800 MHz, 1900 MHz tới đây sẽ không phục vụ cho máy 2G Only.
Hiện chu kỳ sử dụng của một thiết bị đầu cuối khoảng 3 năm. Kể từ năm 2020, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ra quy định cấm nhập khẩu máy 2G, các máy nhập vào thị trường Việt Nam hiện nay là theo đường tiểu ngạch. Như vậy, các máy 2G tại Việt Nam đang ở vào cuối của chu kỳ sử dụng, khi máy hỏng sẽ được người dùng thay thế.
Để bảo vệ quyền lợi người dân khi thực hiện tắt sóng trạm 2G, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo các Sở Thông tin và Truyền thông triển khai cuộc kiểm tra trên địa bàn cả nước nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý việc nhập khẩu, phân phối, lưu thông, mua bán thiết bị đầu cuối thông tin di động mặt đất trái quy định của pháp luật. Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị các Sở Thông tin và Truyền thông chủ động rà soát, và dựa theo tình hình thực tế để lên kế hoạch kiểm tra chi nhánh của doanh nghiệp kinh doanh mô hình chuỗi, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh đơn lẻ trên địa bàn, đảm bảo không còn máy điện thoại di động 2G Only, 3G Only lưu thông trên địa bàn. Các Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh, thành phố cũng có trách nhiệm phối hợp với các lực lượng quản lý thị trường, hải quan, công an... để kiểm tra, ngăn chặn việc mua bán, lưu thông máy điện thoại di động 2G Only, 3G Only vi phạm quy định.
Chia sẻ tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Phong Nhã - Phó Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) - cho rằng, một nhà mạng không thể tồn tại đồng thời công nghệ 2G, 3G, 4G, 5G. Việc tắt sóng 2G sẽ giúp giảm thiểu những khó khăn cho các thiết bị phát sóng, đây là chủ trương đúng đắn của Bộ Thông tin và Truyền thông, được các doanh nghiệp, nhà mạng ủng hộ. Đến năm 2030, định hướng của Bộ Thông tin và Truyền thông là sẽ bắt đầu công nghệ 6G. Vì vậy, các điện thoại công nghệ 2G sẽ không còn được sử dụng, nhập khẩu và lưu thông trên thị trường.
"Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tài trợ 400.000 máy điện thoại để hỗ trợ đối tượng thuộc diện ưu tiên như vùng sâu xa, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong việc chuyển đổi sang công nghệ mới. Trong khi đó, các nhà mạng cần có những thống kê từ các quận, huyện ở mọi khu vực trên cả nước, từ đó có các phương án hỗ trợ người sử dụng ở một số vùng khó khăn chuyển sang công nghệ mới. Bộ sẽ phối hợp cùng chính quyền địa phương, huy động nguồn hỗ trợ từ việc xã hội hoá để giúp đỡ người dân thuộc diện trong chính sách có thể chuyển đổi sang 4G một cách đồng bộ" - Phó Cục trưởng Cục Viễn thông cho biết.
Ông Nguyễn Phong Nhã nhấn mạnh, vấn đề đào tạo trong quá trình chuyển đổi đối với các đối tượng được hỗ trợ cũng rất quan trọng. Điều này giúp họ làm quen với công nghệ mới, giảm thiểu mất cước sử dụng vào những dịch vụ không mong muốn, giúp phát hiện và tránh gặp phải các ứng dụng giả mạo.
Để chuẩn bị cho lộ trình tắt sóng 2G, các nhà mạng viễn thông di động hiện đang xây dựng các chính sách hỗ trợ người dùng khi dừng sóng 2G, tập trung vào 2 hỗ trợ chính là hỗ trợ thiết bị đầu cuối và hỗ trợ cước sử dụng để khách hàng chủ động chuyển đổi sang sử dụng smartphone.
Hiện một số nhà mạng lớn đã tiến hành tắt sóng 2G và 3G ở những khu vực có nhu cầu dịch vụ này thấp. Bên cạnh đó, các nhà mạng cũng đã chuẩn bị các dòng điện thoại "cục gạch" 4G giá rẻ chỉ khoảng gần 300.000 đồng chỉ để dùng cho dịch vụ thoại và nhắn tin để phục vụ cho một lớp khách hàng nhỏ có chỉ có nhu cầu này.
Không chỉ có các nhà mạng mà, một số địa phương cũng xin được đề xuất tắt sóng 2G. Sau thời gian thí điểm tắt sóng 2G tại một số địa bàn, Lạng Sơn dự kiến sớm tắt sóng 2G toàn bộ thành phố, thị trấn, góp phần đẩy nhanh việc phổ cập smartphone.
