Sau nhiều năm di dân, nhường đất để xây dựng công trình thủy điện Sơn La, cuộc sống của người dân tái định cư ở huyện Mai Sơn (tỉnh Sơn La) đã dần ổn định.
Tuy nhiên, đến nay, đường giao thông nội bản ở các điểm tái định cư đã xuống cấp nghiêm trọng. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân.
Năm 2007, hơn 50 hộ dân bản tái định cư Quỳnh Tiến được chuyển từ xã Pha Khinh, huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) về xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn để nhường đất cho công trình thủy điện Sơn La. Tại nơi ở mới, họ được san nền, hỗ trợ xây dựng nhà, giao thông nội bản được rải cấp phối, cùng nhiều công trình khác.
Trong 15 năm qua, cuộc sống của người dân đã tương đối ổn định. Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, con đường nội bản đã xuống cấp nghiêm trọng khiến sinh hoạt của người dân gặp nhiều khó khăn.
Trưởng bản Hoàng Văn Nuôi thông tin bản hiện có 72 hộ, với 355 nhân khẩu. Thời điểm di chuyển đến đây, bà con được Nhà nước đầu tư làm 12km đường nhựa nối từ Quốc lộ 6 đến đầu bản, nhưng một số đoạn đang xuống cấp. Ngoài ra, hơn 1km đường nội bản đã mới chỉ được rải đá cấp phối, hiện đã xuống cấp nghiêm trọng, mùa mưa xe máy không thể đi được.
Cả bản có hơn 50ha mía, 7ha cây ăn quả, vì đường xấu nên giá nông sản của người dân chỉ bằng một nửa so với thị trường. Năm 2019, khi xã Cò Nòi đạt chuẩn nông thôn mới, chính quyền địa phương đã đến bản triển khai chương trình xây dựng đường giao thông theo hình thức Nhà nước hỗ trợ xi măng, nhân dân đóng góp 70% tiền công và vật liệu, máy móc. Thu nhập của người dân trong bản chỉ đạt khoảng 17 triệu đồng/người/năm, nên không có vốn đối ứng để làm lại đường.
Bản Quỳnh Tiến còn có con đường mòn khác dẫn đến trung tâm xã Cò Nòi dài khoảng 6km. Người dân cũng kiến nghị nâng cấp tuyến đường này, vì vừa gần trung tâm xã, vừa vận chuyển nông sản thuận tiện hơn, nhưng chưa được giải quyết.
Ông Điêu Chính Bẳng, Trưởng ban Công tác Mặt trận bản Quỳnh Tiến cho biết, tại những cuộc tiếp xúc cử tri, bản đã kiến nghị lên các cấp và được trả lời là tuyến giao thông nội bản sẽ được đầu tư trong giai đoạn 2 của “Đề án ổn định dân cư, phát triển kinh tế - xã hội vùng tái định cư thủy điện Sơn La,” nhưng đến nay vẫn chưa được đầu tư nâng cấp.
Năm 2021, đoàn công tác của huyện, xã đã xuống khảo sát, nhưng tuyến đường nội bản vẫn chưa nằm trong kế hoạch thực hiện.
Bản Quỳnh Sơn, xã Cò Nòi hiện có 76 hộ dân. Người dân đang chăm sóc gần 50ha mía, 8ha cây ăn quả. Bản đã có 2,5km đường nhựa nối từ quốc lộ 6 vào bản, nhưng vẫn còn hơn 1km đường nội bản là đường đất đã xuống cấp, xuất hiện nhiều ổ gà, sống trâu. Các tuyến đường nội bản thường trơn trượt khi mùa mưa đến, mùa hè thì bụi bặm.
Ông Hoàng Văn Thiệu, Trưởng bản Quỳnh Sơn chia sẻ: "Chúng tôi đã kiến nghị lên cấp trên để đầu tư nâng cấp tuyến đường này theo dự án di dân tái định cư thủy điện Sơn La. Tuy nhiên, việc triển khai giai đoạn 2 của dự án này đến bản có thể sẽ rất lâu. Trong các cuộc họp bản, bà con đã thống nhất, nếu như Nhà nước hỗ trợ xi măng theo chương trình xây dựng nông thôn mới, người dân sẵn sàng góp sức, góp tiền để làm con đường đi lại thuận tiện hơn. Tuy nhiên, đến nay, bản vẫn chưa được hỗ trợ làm đường hay xi măng."
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Cò Nòi Phạm Bá Tính nêu trên địa bàn có 6 điểm tái định cư, các tuyến giao thông đến bản đã được nhựa hóa, nhưng các tuyến nội bản đã xuống cấp. Vì vậy, xã kiến nghị huyện và tỉnh sớm có chủ trương, tạo điều kiện để nhân dân góp tiền, góp sức hoàn thiện các tuyến nội bản ở các điểm tái định cư, qua đó, tạo điều kiện thông thương, giúp bà con phát triển kinh tế.
Theo Ủy ban Nhân dân huyện Mai Sơn, thực hiện “Đề án ổn định dân cư, phát triển kinh tế-xã hội vùng tái định cư thủy điện Sơn La” giai đoạn 2, huyện đã rà soát, kiểm tra các tuyến giao thông nội bản tại các điểm tái định trên địa bàn huyện để lên kế hoạch đầu tư nâng cấp.
Ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và tái định cư huyện Mai Sơn thông tin, Mai Sơn hiện có 19 điểm tái định thủy điện Sơn La, hầu hết các tuyến đường nội bản đều xuống cấp, đến nay vẫn chưa được nâng cấp.
Trong giai đoạn 2022-2025, huyện có 6 tuyến đường giao thông nội bản và một số công trình phụ trợ được phê duyệt đầu tư nâng cấp theo đề án. Đối với các bản chưa được đầu tư, huyện tiếp tục xem xét, đề nghị bổ sung nguồn kinh phí trong những năm tiếp theo để thực hiện nhằm đảo bảo đời sống cho người dân.
Ông Nguyễn Văn Thành, Phó trưởng Phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện Mai Sơn cho biết thời gian qua, các nguồn thu của huyện hạn hẹp do ảnh hưởng của dịch COVID-19, trong khi đó phải cân đối nguồn vốn để đầu tư cho các xã đạt chuẩn nông thôn mới theo kế hoạch. Do vậy, việc làm đường giao thông nông thôn tại một số bản mà người dân kiến nghị hỗ trợ xi măng huyện chưa thể đáp ứng được.
Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Sơn La, vừa qua, Hội đồng nhân dân tỉnh Sơn La đã thông qua Nghị quyết sửa đổi về việc phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án thành phần thuộc đề án ổn định dân cư phát triển kinh tế-xã hội vùng tái định cư thủy điện Sơn La giai đoạn 2021 - 2025. Nghị quyết này sẽ góp phần giải quyết những vấn đề còn khó khăn, tồn đọng tại các điểm tái định cư trên địa bàn.
Ông Nguyễn Văn Hoan, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Sơn La cho biết, dự án đầu tư nâng cấp, sửa chữa, xây dựng mới cơ sở hạ tầng tại các khu, điểm tái định cư phục vụ phát triển kinh tế-xã hội vùng tái định cư thủy điện Sơn La gồm 355 dự án thành phần, đã được phê duyệt chủ trương đầu tư.
Trong 355 dự án thành phần, toàn tỉnh có 271 dự án thành phần đường đến điểm tái định cư, đường ra khu sản xuất, đường nội bộ, đường nội đồng... với 576km. Huyện Mai Sơn sẽ được đầu tư 17 tuyến với gần 35km đường nội bản, liên bản, đường đến khu sản xuất./.
