Liên minh AI Âu Lạc được thành lập với sự tham gia của hơn 20 đơn vị công nghệ đầu ngành và startup công nghệ
Ngành công nghệ Việt Nam vẫn còn thiếu sự liên kết chặt chẽ
Sáng 20/6 tại Hà Nội, Liên minh AI Âu Lạc chính thức ra mắt, đánh dấu bước khởi đầu cho một hành trình hợp lực phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo mang đậm bản sắc Việt. Sáng kiến do Tập đoàn FPT khởi xướng, quy tụ nhiều tổ chức, doanh nghiệp công nghệ, viện nghiên cứu và trường đại học với mục tiêu xây dựng nền tảng AI vững mạnh, an toàn, và phù hợp với đặc thù văn hóa dân tộc.
Phát biểu tại sự kiện, ông Trương Gia Bình – Chủ tịch HĐQT FPT và cũng là người khởi xướng Liên minh – nhấn mạnh rằng kỷ nguyên AI đang mở ra thời cơ vàng cho Việt Nam vươn lên. Tuy vậy, ông cũng thẳng thắn chỉ ra ba thách thức lớn đang đặt ra cho quốc gia trong quá trình này.
Thách thức đầu tiên là vấn đề bảo vệ chủ quyền công nghệ – một yếu tố gắn liền với chủ quyền quốc gia trong thời đại số. Kế đến là việc hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia phát triển vào dịp kỷ niệm 100 năm độc lập, với AI được xác định là ưu tiên hàng đầu trong 11 công nghệ chiến lược theo Quyết định 1131. Thách thức thứ ba, theo ông Bình, là khoảng cách về đầu tư, khi nguồn lực của Việt Nam còn quá nhỏ so với hàng trăm, hàng ngàn tỷ USD mà các cường quốc đang rót vào AI mỗi năm.
Ông khẳng định sự ra đời của Liên minh AI Âu Lạc không chỉ nhằm giải quyết những thách thức đó, mà còn đóng vai trò như một lời hiệu triệu: “Liên minh AI không chỉ là một sáng kiến, mà là một lời kêu gọi đoàn kết quốc gia.”
Dù Việt Nam hiện xếp thứ hai toàn cầu về xuất khẩu phần mềm, ông Bình cho rằng ngành công nghệ trong nước vẫn thiếu sự gắn kết. Các doanh nghiệp công nghệ phần lớn hoạt động đơn lẻ, thiếu chia sẻ và hợp tác. Ông kỳ vọng sự tham gia của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và cam kết từ cộng đồng doanh nghiệp sẽ giúp Liên minh AI Âu Lạc trở thành một nền tảng hợp tác bền vững và hiệu quả.
Về mặt hạ tầng, Việt Nam đang có lợi thế khi NVIDIA lựa chọn đặt cơ sở tại đây, tạo điều kiện tiếp cận các nguồn lực tính toán chất lượng cao. Tuy nhiên, theo ông Bình, rào cản lớn nhất lại nằm ở dữ liệu. Việc xây dựng và sở hữu kho dữ liệu huấn luyện AI đòi hỏi chi phí khổng lồ, như trường hợp của công ty Scale AI – đơn vị chuyên gắn nhãn dữ liệu với định giá lên tới hàng chục tỷ USD.
Để tháo gỡ nút thắt này, ông Bình đề xuất hai hướng tiếp cận: hoặc tăng cường đầu tư quy mô lớn, hoặc huy động sức mạnh cộng đồng. Ông bày tỏ niềm tin rằng nếu tận dụng được sự đóng góp của học sinh, sinh viên và thanh niên cả nước trong việc xây dựng kho dữ liệu, Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh với các quốc gia hàng đầu thế giới.
"Hành động ngay, bây giờ hoặc không bao giờ"
Liên minh AI Âu Lạc chính thức được thành lập với sự tham gia của hơn 20 đơn vị công nghệ hàng đầu và các startup tiên phong trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam. Thành phần sáng lập bao gồm các tập đoàn lớn như FPT, VNPT, MobiFone, CMC, BKAV, MISA, MoMo, VNPAY, Zalo; các tổ chức công nghệ đổi mới như AI For Vietnam, AI Hay, N2TP, Finhay; cùng với đó là sự góp mặt của nhiều cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu uy tín như Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Học viện Kỹ thuật Mật mã, Đại học Luật TP.HCM, Đại học Tôn Đức Thắng và Đại học FPT.
Mục tiêu trọng tâm của Liên minh là phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có khả năng xử lý tiếng Việt một cách tự nhiên, chính xác và phản ánh đúng chiều sâu văn hóa Việt Nam. Thông qua đó, Liên minh hướng tới nâng cao dân trí và đóng góp vào sự phát triển kinh tế quốc gia trong thời đại số.
Không chỉ tập trung vào công nghệ lõi, Liên minh còn đặt mục tiêu xây dựng một cộng đồng AI mở và minh bạch, tạo điều kiện để mọi tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp có thể tiếp cận, sử dụng và thậm chí thương mại hóa các tài sản chung như mã nguồn, dữ liệu và mô hình. Sự mở rộng này không chỉ góp phần lan tỏa ứng dụng AI rộng rãi trong đời sống mà còn là bước đi thiết thực để củng cố chủ quyền số. Song song đó, Liên minh cam kết phát triển các sản phẩm AI một cách an toàn, có trách nhiệm, tuân thủ pháp luật Việt Nam và các chuẩn mực đạo đức.
Hoạt động của Liên minh được xây dựng trên tinh thần đồng thuận, tôn trọng và chia sẻ trong cộng đồng. Trên nền tảng đó, các thành viên sẽ tập trung vào ba định hướng chính. Trước hết là nghiên cứu và phát triển, nơi các mô hình LLM tiếng Việt sẽ được phát triển đồng thời với việc hình thành một cộng đồng AI mở nhằm thúc đẩy sáng tạo và ứng dụng thực tiễn. Bên cạnh đó là việc xây dựng quy chuẩn và chính sách liên quan đến AI, đóng góp vào quá trình hoàn thiện hành lang pháp lý, tiêu chuẩn và bộ quy tắc ứng xử cho công nghệ này tại Việt Nam. Cuối cùng là công tác đào tạo, phổ cập tri thức và nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua các chương trình học thuật, cuộc thi và hoạt động truyền thông về AI.
Tại lễ ra mắt, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, đã có bài phát biểu truyền cảm hứng. Ông bày tỏ niềm tin vào sứ mệnh của Liên minh và đánh giá việc thành lập tổ chức này là một dấu mốc mang tính chiến lược. Theo ông, tên gọi "AI Âu Lạc" không chỉ gợi nhớ cội nguồn lịch sử mà còn thể hiện khát vọng phát triển một nền trí tuệ nhân tạo do người Việt làm chủ, sử dụng tiếng Việt, phục vụ cho mục tiêu xây dựng một đất nước thịnh vượng và hạnh phúc.
GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh rằng trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu ngày càng khốc liệt, Việt Nam không thể chậm trễ. Đây là thời điểm phải hành động quyết liệt – "bây giờ hoặc không bao giờ". Ông khẳng định đất nước có đầy đủ những yếu tố cần thiết: trí tuệ, sáng tạo và một cộng đồng kiều bào luôn hướng về Tổ quốc. Điều quan trọng là phải tạo dựng được một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đủ mạnh, đồng thời hoàn thiện thể chế để AI trở thành công cụ chiến lược trong quản trị, hoạch định chính sách và phục vụ con người. Ông bày tỏ niềm tin rằng Việt Nam sẽ không chỉ thành công, mà sẽ vươn lên mạnh mẽ hơn và sớm hơn kỳ vọng.
