Ưu tiên công nghệ sạch, thân thiện với môi trường
Kiên quyết từ chối dự án có nguy cơ ô nhiễm, Quảng Ngãi đang kiến tạo một môi trường đầu tư bền vững, ưu tiên công nghệ cao và kinh tế tuần hoàn bằng việc đặt ra các tiêu chí khắt khe về công nghệ và môi trường, nơi đây đang dần định hình là một trung tâm công nghiệp hiện đại, bền vững, thu hút những dự án chất lượng cao.
Bám sát chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển năng lượng, Ban Quản lý KKT Dung Quất và các Khu công nghiệp KCN Quảng Ngãi đã và đang thực hiện một cuộc chuyển dịch mạnh mẽ trong định hướng thu hút đầu tư. Thay vì tập trung vào quy mô vốn, tiêu chí hàng đầu hiện nay là công nghệ tiên tiến, hiệu quả sử dụng tài nguyên và mức độ thân thiện với môi trường.
Ông Nguyễn Hải Trường, Phó Trưởng Ban BQL KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi cho biết, từ khâu thẩm định đến cấp phép đầu tư, tỉnh luôn đặt mục tiêu phát triển xanh lên hàng đầu. Các dự án phải đáp ứng tiêu chí công nghệ hiện đại, tiết kiệm năng lượng và không phát sinh ô nhiễm mới được xem xét cấp phép đầu tư.
Các lĩnh vực được ưu tiên bao gồm công nghiệp hỗ trợ cho lọc hóa dầu, hóa chất, luyện kim; năng lượng tái tạo như điện gió, sản xuất Hydro xanh; và các dự án hạ tầng khí LNG nhằm thay thế dần nhiên liệu hóa thạch.
Đặc biệt, BQL đang triển khai thu hút mô hình Khu công nghiệp sinh thái (KCN sinh thái) theo hướng tận dụng tài nguyên tuần hoàn, liên kết sản xuất giữa các doanh nghiệp để tiết kiệm năng lượng, giảm chất thải, tăng hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Trong đó, điển hình là KCN VSIP II Quảng Ngãi; thúc đẩy liên kết sản xuất tuần hoàn giữa các doanh nghiệp, giúp tận dụng tài nguyên, tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu chất thải, qua đó tăng hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường.
Việc xây dựng KCN sinh thái sẽ giúp Quảng Ngãi từng bước chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh - kinh tế tuần hoàn, phù hợp với xu hướng phát triển của các quốc gia tiên tiến.
Những "đầu tàu" tiên phong trong sản xuất xanh
Minh chứng rõ nét nhất cho chiến lược phát triển bền vững là sự chuyển đổi mạnh mẽ từ chính các doanh nghiệp "đầu tàu" đang hoạt động tại KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi.
Theo BQL, hầu hết các doanh nghiệp đều đã hoàn thiện thủ tục pháp lý về môi trường, có hệ thống xử lý chất thải đạt chuẩn và đang dần chuyển sang các nguồn năng lượng thân thiện với môi trường, năng lượng tái tạo.
Những mô hình sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn tiêu biểu có thể kể đến là Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất. Đây là một hình mẫu điển hình về sản xuất công nghiệp quy mô lớn gắn liền với trách nhiệm môi trường. Doanh nghiệp này không chỉ hướng tới mô hình “zero waste” bằng cách tái sử dụng xỉ luyện kim và tận dụng nhiệt dư để tự chủ phần lớn nguồn điện, mà còn áp dụng công nghệ giám sát môi trường tự động, liên tục 24/7. Toàn bộ dữ liệu quan trắc được truyền trực tiếp đến cơ quan quản lý nhà nước, đảm bảo tính minh bạch và giám sát chặt chẽ.
Minh chứng là việc Hòa Phát Dung Quất đã được công nhận tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe như ISO 14064-1: 2018 (kiểm kê khí nhà kính) và ISO 14067: 2018 (dấu chân carbon sản phẩm). Doanh nghiệp cũng đang tích cực triển khai nhiều chứng chỉ và khai báo quốc tế quan trọng, như khung kiểm soát Carbon biên giới (CBAM), Báo cáo EPD và Bộ tiêu chí ESG… Đồng thời, đặt mục tiêu giảm phát thải theo lộ trình rõ ràng, nghiên cứu đầu tư điện mặt trời áp mái, hướng tới Net Zero theo cam kết của quốc gia.
Bên cạnh Hòa Phát Dung Quất, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất (BSR) cũng đã áp dụng mô hình sản xuất tuần hoàn, tái sử dụng tài nguyên hiệu quả; đồng thời, BSR còn tiên phong nghiên cứu, phát triển các sản phẩm năng lượng xanh.
Đặc biệt, BSR đang là đơn vị đi đầu trong việc thí điểm mô hình sử dụng tín chỉ carbon từ rừng để bù trừ phát thải trong sản xuất công nghiệp, một bước đi phù hợp với các quy định mới của Chính phủ về giảm phát thải khí nhà kính.
Tại KCN VSIP Quảng Ngãi, nơi được xem là mô hình KCN xanh kiểu mẫu với hệ thống xử lý nước thải tập trung công suất lớn (12.000 m³/ngày), hạ tầng hiện đại đạt chuẩn quốc tế và tích cực ứng dụng năng lượng mặt trời.
Ngoài ra, nhiều đơn vị khác như Công ty Cổ phần Đường Quảng Ngãi, Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Quảng Ngãi cũng đã chủ động chuyển đổi sang sử dụng nhiên liệu sinh khối (biomass) thay thế dầu FO; đầu tư hệ thống xử lý nước thải hiện đại để tái sử dụng cho tưới tiêu.
Với chiến lược rõ ràng và những hành động quyết liệt, tỉnh Quảng Ngãi đang từng bước khẳng định vị thế là một trung tâm công nghiệp năng động, tiên phong về phát triển kinh tế hài hòa với bảo vệ môi trường. Không chỉ góp phần vào mục tiêu tăng trưởng xanh của quốc gia mà còn xây dựng một thương hiệu điểm đến đầu tư uy tín, an toàn và bền vững trong mắt các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
