Việc phát triển cây dược liệu cát cánh ở vùng cao Bắc Hà, nhất là xã Tả Văn Chư đã và đang đem lại lợi ích kép, vừa hút khách du lịch, phát triển du lịch nông nghiệp bền vững, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững, cải thiện, nâng cao đời sống bà con nông dân người Mông địa phương.
Trên cơ sở thành công trong việc trồng cây dược liệu Cát cánh tại xã Tả Văn Chư thời gian gần đây, niên vụ đông xuân 2022- 2023, huyện Bắc Hà phấn đấu trồng 100 ha cây cát cánh, tăng gần 30 ha so với năm 2022, trong đó xã Tả Van Chư 63ha, Lùng Phình 9,5ha, Lùng Cải 6ha, Tả Củ Tỷ 10ha, Hoàng Thu Phố 3 6,5ha, Bản Phố 5ha. Diện tích trồng sớm ước khoảng trên 60 ha đang mọc. Dự kiến đến ngày 20/02/2023 sẽ làm đất và trồng xong diện tích 100 ha vào cuối tháng 2 và đầu tháng 3/2023.
Tại xã vùng cao Tả Văn Chư, thủ phủ cây dược liệu Cát cánh của huyện Bắc Hà, cũng như một số hộ nông dân trồng cây dược liệu cát cánh trà muộn sau tết, gia đình ông Giàng Seo Giáo, 57 tuổi, ở thôn Lả Gì Thàng khẩn trương lên luống, làm đất để trồng cây cát cánh cho kịp khung thời vụ. Nhà ông Giáo là hộ đầu tiên và cũng là hộ trồng nhiều cây dược liệu nhất xã khi đã tham gia mô hình trồng cây cát cánh lấy giống của huyện từ vụ đông xuân 2017- 2018. Niên vụ 2021- 2022, gia trồng 1,2 ha cây cát cánh. Ông Giáo cho biết: Cuối tháng 12/2022 và đầu tháng 1/2023, cán bộ huyện, xã xuống hướng dẫn thu hoạch, cán bộ trung tâm dịch vụ tổng hợp nông nghiệp huyện đến tận nhà cân mua với giá cao ổn định như trước với mức 20 ngàn đồng/kg củ tươi, nhà bán được hơn 110 triệu đồng, gấp 5-6 lần so với trồng ngô. Vụ đông- xuân 2022- 2023, gia đình tiếp tục duy trì diện tích trồng hơn 1 ha cây dược liệu cát cánh như các vụ trước; hiện nhà đã cày, bừa, đánh luống, làm xong đất trồng; bắt đầu trồng và cuối tháng 2 này sẽ trồng xong".
Ông Giàng Seo Sáng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tả Văn Chư, huyện Bắc Hà cho biết vụ này, các hộ nghèo được hỗ trợ ni nông trồng 40 ha, còn lại các hộ từ diện khá giả, trung bình tự túc. Bà con nông dân chủ động phân, giống, ni lông, xã và trung tâm dịch vụ tổng hợp nông nghiệp huyện hướng dẫn kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm cho người dân yên tâm sản xuất.
Trước đó, vào dịp trước và sau tết nguyên đán Quý Mão 2023, một số hộ dân ở thôn Sừ Mừn Khang- Xà Ván, Tẩn Chư, Lả Gì Thàng đã trồng xong trà sớm, ước tính đạt được hơn 40/63 ha diện tích cây dược liệu cát cánh. Xã Tả Văn Chư phấn đấu hoàn thành 70 ha cây dược liệu cát cánh vào cuối tháng 2/2023, vượt 7 ha so với kế hoạch.
Đây là vụ thứ 5 liên tiếp cây cát cánh được trồng trên vùng đất rẻo cao Tả Văn Chư theo tiêu chuẩn của tổ chức Y tế thế giới. Cây dược liệu này đã khẳng định vị thế cây giảm nghèo, làm giàu cho bà con nông dân địa phương. Đặc biệt kết thúc vụ thu hoạch trước cách đây không lâu đã đem lại nguồn thu lớn hơn 9 tỷ cho đồng bào Mông nơi đây.
Ông Giàng Seo P Lấu, Trưởng thôn Lả Gì Thàng, xã Tả Văn Chư cho biết: Độ 5-6 năm nay, thôn Lả Gì Thàng được nhiều khách du lịch lên ngắm hoa mùa hoa mận tả van, hoa lê nở trắng tinh khôi vào mùa xuân và vào mùa hè, thu từ tháng 6- 9 dương lịch là mùa hoa cát cánh nhuộm sắc tím biếc và trên hết bà con người Mông chúng tôi trồng mận, lê, cát cánh có thu nhập ổn định, nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên khá giả.
Chính vì vậy, thay cho việc phải đi làm thuê thì nay, những hộ người dân tộc Mông ở đây lại dành thời gian cho những thửa ruộng canh tác dược liệu. Có cây giống để trồng, biết cách chăm sóc theo tiêu chuẩn an toàn và có đầu ra ổn định, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo bền vững.
Với những cố gắng, nỗ lực trong thực hiện phát triển sản xuất, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đặc biệt là phát triển vùng cây dược liệu cát cánh theo tiêu chuẩn Quốc tế đầu tiên trên đất Việt đã đem lại lợi ích kép vừa thu hút đông đảo du khách đến ngắm hoa cát cánh nở nhuộm sắc tìm rẻo cao mùa hạ, mùa thu, thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp bền vững, tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định, đời sống của đồng bào dân tộc Mông từng bước được cải thiện, nâng cao, góp phần diện mạo nông thôn mới ở vùng cao Tả Văn Chư nói riêng và các xã vùng cao khu vực thượng huyện Bắc Hà từng bước khởi sắc, ấm no./.
