Xã Quỳnh Vinh (thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An) được xem là một trong những "thủ phủ" nuôi hươu ở tỉnh Nghệ An khi có gần 1.800 con hươu. Vào thời điểm này đang vào mùa thu hoạch lộc nhung hươu nên bà con rất phấn khởi. Những chiếc sừng non to, dài, mềm mại với lớp lông tơ trắng phủ bên ngoài càng làm nâng giá trị của những cặp lộc nhung trên thị trường.
Gia đình ông Nguyễn Bá Thắng (44 tuổi) nuôi huơu lấy lộc từ nhiều năm nay với mô hình nhỏ lẻ. Nhận thấy tiềm năm từ nghề này nên cuối năm 2022, ông Thắng quyết định đầu tư gần 6 tỉ xây dựng hệ thống chuồng trại hiện đại, mua 150 con giống về nuôi để phát triển kinh tế.
Sau 2 năm, những con hươu đực bắt đầu cho lộc, đàn huơi cái cũng bắt đầu sinh sản, giúp gia đình gặt hái những thành quả đầu tiên.
“Năm nay mới bắt đầu thu hoạch lộc nhung và bán con giống nên chỉ thu được vài trăm triệu. Dự tính qua năm sau cho thu hoạch đại trà thì gia đình tôi có thể thu hồi vốn đầu tư ban đầu”, ông Thắng phấn khởi chia sẻ.
Cũng theo ông Thắng, giá nhung hươu ổn định, giao động từ 9-10 triệu đồng/kg, tuỳ vào chất lượng. Do nhu cầu sử dụng cao nên tiêu thụ khó dễ dàng, không phải lo lắng nhiều về đầu ra. Nhiều khách phải tìm đến xem và đặt hàng trước.
Nghề nuôi hươu sao ở xã Quỳnh Vinh có từ lâu đời. Theo kinh nghiệm của những hộ nuôi huơu thì việc chăm sóc loài vật này không quá vất vả, song phải có “bí quyết” để hươu mọc ra bộ nhung vừa đạt trọng lượng lớn, vừa đảm bảo chất lượng. Hươu đực từ 3 năm tuổi trở lên sẽ bắt đầu ra lộc. Mùa lộc nhung hươu thường bắt đầu từ tháng Giêng đến cuối tháng Ba âm lịch.
Sau hàng chục năm chăn nuôi, hiện gia đình anh Nguyễn Công Hiệp (44 tuổi, trú xã Quỳnh Vinh) có tổng đàn lên đến 50 con hươu sao, trong đó có 15 con hươu đực cho lộc. Mùa thu hoạch lộc nhung năm nay, anh Hiệp ước tính thu về hơn 150 triệu đồng. Ngoài thu hoạch lộc nhung, mỗi năm, anh Hiệp còn thu về hàng trăm triệu đồng từ bán con giống.
Cũng theo anh Hiệp, muốn nuôi hươu lấy nhung đạt hiệu quả thì phải chọn được con giống tốt, nguồn thức ăn đảm bảo dinh dưỡng. Khi hươu còn nhỏ chỉ cần cho ăn các loại lá cây như cỏ sữa, lá mít, lá vải, lá chuối. Khi hươu bắt đầu cho lộc nhung thì bổ sung thêm các loại thức ăn giàu tinh bột như bắp, gạo, khoai mì… để hươu khỏe mạnh, nhung phát triển chất lượng.
Bình quân một con hương trưởng thành có thể cho lộc 0,7-1kg. Những con giống tốt, phát triển khoẻ mạnh cho đến 1,5-1,7kg nhung mỗi năm.
“Nhung hươu phải thu hoạch đúng thời điểm thì sản phẩn chất lượng, đảm bảo cho hương lấy lại sức và tiếp tục cho lộc vào những vụ thu hoạch sau. Nếu để quá già hoặc cắt quá non đều làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm”, anh Hiệp chia sẻ.
Ông Nguyễn Văn Bảy (46 tuổi) là một trong những hộ nuôi hươu sinh sản, cung cấp con giống lớn nhất ở xã Quỳnh Vinh. Hiện ông Bảy đang nuôi hơn 50 con hươu cái sinh sản, mỗi năm xuất bán ra thị trường hơn 30 con hươu giống.
Ông Bảy chia sẻ, vòng đời của hươu sao khoảng 20 năm. Trung bình một con sau 3 năm tuổi bắt đầu cho thu hoạch. Việc chăm sóc hươu sao không đòi hỏi quá nhiều về kỹ thuật. Nguồn thức ăn của hươu chủ yếu là cỏ, mía nên dễ kiếm, dễ trồng, người dân có thể tận dụng được để giảm chi phí.
Chi phí nuôi hươu sao ban đầu khá lớn do giá con giống cao, tuy nhiên, cũng nhanh thu hồi vốn vì giá hươu con bán ra thị trường ổn định, khoảng 10 triệu đồng/con đực, hươu cái sinh sản 20 triệu đồng/con. Nhờ nuôi hươu sao, kinh tế người dân dần ổn định, đời sống được nâng cao.
Ông Vũ Lê Hùng - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh cho biết, với địa hình bán sơn địa, nguồn thức ăn dồi dào, nơi đây rất phù hợp với nghề nuôi hươu sao. Hiện toàn xã có khoảng 50 hộ chăn nuôi hươu, mỗi năm thu hàng chục tỉ đồng từ bán lộc nhung và hươu giống. Nhờ nuôi hươu, kinh tế nhiều hộ gia đình trên địa bàn từng bước phát triển./.
