Quả trám, là sản phẩm của cây trám, thường mọc ở vùng núi và trung du phía Bắc Việt Nam. Mùa hoa trám thường đến vào tháng 5 và mùa quả chín chủ yếu từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm. Để thu hoạch quả trám, người dân thường sử dụng chiêu trò đóng đinh sắt vào cây, vì cây trám kỵ sắt nên sau khi đóng đinh, quả trám sẽ rụng xuống, dễ dàng thu hoạch. Quả trám thường được chia thành hai loại chính: trám trắng và trám đen. Trám trắng thường chín sớm hơn, có vỏ màu xanh chuyển sang vàng khi chín. Còn trám đen có vỏ màu tím và bên ngoài thường có lớp phấn trắng.
Sự tận dụng của quả trám trong lĩnh vực y học đã được xác định cả trong Y học cổ truyền và Y học hiện đại. Quả trám, bất kể trắng hay đen, được biết đến với hương vị hơi chua, chát, và ngọt, và có khả năng giải độc, sinh tân, giảm cảm giác khát, cũng như lợi yết hầu. Y học cổ truyền lưu truyền nhiều bài thuốc sử dụng trám để chữa các tình trạng như ho đờm, khàn tiếng, ngộ độc, hóc xương cá, động kinh, đau bụng, và chướng bụng.
Theo nghiên cứu khoa học hiện đại, cùi trám chứa một loạt các chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe, bao gồm tinh bột, chất xơ, chất béo và chất đạm. Ngoài ra, cùi trám cũng cung cấp một loạt các loại vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin E, vitamin B, vitamin P, canxi, sắt, kẽm, magiê, kali, và nhiều khoáng chất khác.
Không có thông tin về bất kỳ loại độc tố nào tồn tại trong quả trám, bất kể trong y học cổ truyền hay trong y học hiện đại. Do đó, việc sử dụng quả trám trong các món ăn và thực đơn hàng ngày hoàn toàn an toàn. Để hiểu rõ hơn về lợi ích sức khỏe của việc sử dụng trám, dưới đây sẽ cùng tìm hiểu về những ảnh hưởng tích cực của quả trám đối với sức khỏe.
Cân bằng đường huyết
Quả trám mặc dù có kích thước nhỏ, nhưng cung cấp một lượng tinh bột quan trọng. Tinh bột trong trám thuộc loại tinh bột kháng tannin, loại này kiểm soát quá trình chuyển hóa đường và giảm kháng insulin, hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường. Điều này cũng giúp trám trở thành một thực phẩm phù hợp cho bệnh nhân tiểu đường.
Phòng ngừa ung thư
Quả trám chứa các hoạt chất thực vật bao gồm alkaloid và flavonoid. Những chất này có tác dụng chống oxi hóa, kháng khuẩn, và kháng viêm. Chúng ngăn chặn sự tấn công của các gốc tự do, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư ở những người thường xuyên tiêu thụ trám.
Chữa viêm họng, sưng họng
Trong Y học cổ truyền Đông y, quả trám được sử dụng rộng rãi để chữa các vấn đề về đau họng, viêm họng cấp, viêm amidan, ho khan, ho có đờm, và nhiều vấn đề khác. Một cách đơn giản là ngậm trám đen muối trong miệng hoặc sử dụng quả trám thái nhỏ, hãm bằng nước sôi, tương tự như cách hãm trà, sau đó uống. Nước thuốc có thể được làm bằng cách nấu quả trám cùng với trà xanh, mật ong hoặc vỏ đậu nành.
Tăng cường sức khỏe xương
Các loại thực phẩm chứa hàm lượng canxi cao, bao gồm quả trám, có lợi cho sức khỏe xương khớp. Thường xuyên ăn trám có thể giúp cải thiện vấn đề về đau nhức xương khớp và đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa loãng xương.
Cùng với những lợi ích sức khỏe đã nêu trên, quả trám còn được sử dụng trong Y học cổ truyền để chữa các bệnh như kiết lỵ, đi ngoài ra máu, hóc xương cá, nhức răng, thủy đậu, và viêm da. Tuy nhiên, cần duy trì sự cân bằng dinh dưỡng và không nên tiêu thụ quá nhiều trám để tránh tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng. Đặc biệt, hãy đảm bảo mua trám từ nguồn cung cấp đáng tin cậy để đảm bảo vệ sinh và tránh ngộ độc thực phẩm.
