16 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân
Theo quy định tại Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC), có 16 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân, cụ thể:
Thứ nhất, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa người thân trong gia đình hoặc tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn.
Thứ 2, thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.
Thứ 3, thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Thứ 4, thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản (bao gồm cả nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản) giữa: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau.
Thứ 5, thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp để hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, được Nhà nước giao để sản xuất.
Thứ 6, thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường chưa chế biến thành sản phẩm khác.
Thứ 7, thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ; thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ.
- Lãi tiền gửi được miễn thuế theo quy định tại điểm này là thu nhập cá nhân nhận được từ lãi gửi Đồng Việt Nam, vàng, ngoại tệ tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng 2024 dưới các hình thức gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn, gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho người gửi theo thỏa thuận.
Căn cứ để xác định thu nhập miễn thuế đối với thu nhập từ lãi tiền gửi là sổ tiết kiệm (hoặc thẻ tiết kiệm), chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các giấy tờ khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho người gửi theo thỏa thuận.
- Lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là khoản lãi mà cá nhân nhận được theo hợp đồng mua bảo hiểm nhân thọ của các doanh nghiệp bảo hiểm.
Căn cứ để xác định thu nhập miễn thuế đối với thu nhập từ lãi hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là chứng từ trả tiền lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
- Lãi trái phiếu Chính phủ là khoản lãi mà cá nhân nhận được từ việc mua trái phiếu Chính phủ do Bộ Tài chính phát hành.
Căn cứ để xác định thu nhập miễn thuế đối với thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ là mệnh giá, lãi suất và kỳ hạn trên trái phiếu Chính Phủ.
Thứ 8, thu nhập từ kiều hối được miễn thuế là khoản tiền cá nhân nhận được từ nước ngoài do thân nhân là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người Việt Nam đi lao động, công tác, học tập tại nước ngoài gửi tiền về cho thân nhân ở trong nước;
Trường hợp cá nhân nhận được tiền từ nước ngoài do thân nhân là người nước ngoài gửi về đáp ứng điều kiện về khuyến khích chuyển tiền về nước theo quy định của Ngân hàng nhà nước Việt Nam thì cũng được miễn thuế.
Căn cứ xác định thu nhập được miễn thuế tại điểm này là các giấy tờ chứng minh nguồn tiền nhận từ nước ngoài và chứng từ chi tiền của tổ chức trả hộ (nếu có).
Thứ 9, thu nhập từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, làm việc trong giờ theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. Cụ thể như sau:
- Phần tiền lương, tiền công trả cao hơn do phải làm việc ban đêm, làm thêm giờ được miễn thuế căn cứ vào tiền lương, tiền công thực trả do phải làm đêm, thêm giờ trừ đi mức tiền lương, tiền công tính theo ngày làm việc bình thường.
- Tổ chức, cá nhân trả thu nhập phải lập bảng kê phản ánh rõ thời gian làm đêm, làm thêm giờ, khoản tiền lương trả thêm do làm đêm, làm thêm giờ đã trả cho người lao động. Bảng kê này được lưu tại đơn vị trả thu nhập và xuất trình khi có yêu cầu của cơ quan thuế.
Thứ 10, tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội trả theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024; tiền lương hưu nhận được hàng tháng từ Quỹ hưu trí tự nguyện.
Cá nhân sinh sống, làm việc tại Việt Nam được miễn thuế đối với tiền lương hưu được trả từ nước ngoài.
Thứ 11, thu nhập từ học bổng, bao gồm học bổng nhận được từ ngân sách Nhà nước; Học bổng nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước (bao gồm cả khoản tiền sinh hoạt phí) theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.
Tổ chức trả học bổng cho cá nhân nêu tại điểm này phải lưu giữ các quyết định cấp học bổng và các chứng từ trả học bổng. Trường hợp cá nhân nhận học bổng trực tiếp từ các tổ chức nước ngoài thì cá nhân nhận thu nhập phải lưu giữ tài liệu, chứng từ chứng minh thu nhập nhận được là học bổng do các tổ chức ngoài nước cấp.
Thứ 12, thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe; tiền bồi thường tai nạn lao động; tiền bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; các khoản bồi thường Nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.
Thứ 13, thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, khuyến học không nhằm mục đích thu lợi nhuận.
Quỹ từ thiện là quỹ từ thiện được thành lập và hoạt động theo quy định tại Nghị định 30/2012/NĐ-CP về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện.
Căn cứ xác định thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện được miễn thuế tại điểm này là văn bản hoặc quyết định trao khoản thu nhập của quỹ từ thiện và chứng từ chi tiền, hiện vật từ quỹ từ thiện.
Thứ 14, thu nhập nhận được từ các nguồn viện trợ của nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức Chính phủ và phi Chính phủ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Thứ 15, thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam nhận được do làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.
Thứ 16, thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu có được từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác thủy sản xa bờ.
Cách tính thuế thu nhập cá nhân mới nhất năm 2025
Thuế thu nhập cá nhân là khoản tiền phải trích nộp từ một phần tiền lương và nguồn thu khác của người tạo ra thu nhập đóng cho cơ quan Thuế để nộp vào ngân sách nhà nước sau khi đã được giảm trừ. Thuế thu nhập cá nhân hiện nay không áp dụng đối với các cá nhân có thu nhập thấp dưới mức quy định định phải đóng thuế.
Người lao động nộp thuế thu nhập cá nhân có người phụ thuộc sẽ được giảm trừ thuế theo quy định. Người có thu nhập càng cao thì mức thuế thu nhập cá nhân phải nộp sẽ càng lớn. Cách tính thuế thu nhập cá nhân cũng khác nhau theo từng đối tượng người nộp thuế.
Đối tượng 1: Người lao động có hợp đồng từ 3 tháng trở lên
Đối tượng này sẽ được tính thuế TNCN theo biểu lũy tiến từng phần, tức là thuế suất sẽ tăng dần theo mức thu nhập.
Công thức tính thuế: Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế x Thuế suất
Cách xác định thu nhập tính thuế: Thu nhập chịu thuế được xác định bằng tổng thu nhập trừ đi các khoản miễn thuế và các khoản giảm trừ.
Các khoản giảm trừ bao gồm:
Giảm trừ cá nhân: 132 triệu đồng/năm (tương ứng 11 triệu đồng/tháng);
Giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng.
Ví dụ tính thuế: Nếu bạn có tổng thu nhập 20 triệu đồng/tháng và có một người phụ thuộc, thì: Giảm trừ cho bản thân: 11 triệu. Giảm trừ cho người phụ thuộc: 4,4 triệu.
=> Thu nhập tính thuế: 20 triệu − (11 triệu + 4,4 triệu) = 4,6 triệu
Sau đó, áp dụng biểu thuế suất để tính ra số thuế TNCN phải nộp:
Đối tượng 2: người lao động có hợp đồng dưới 3 tháng hoặc không hợp đồng
Đối với nhóm này, thuế TNCN sẽ được tính theo tỷ lệ cố định:
Công thức tính thuế: Thuế TNCN = Tổng thu nhập x 10%
Nếu thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên, tổ chức trả thu nhập sẽ khấu trừ 10% thuế TNCN trước khi trả tiền. Nếu thu nhập dưới 2 triệu đồng/lần hoặc người lao động đã làm cam kết thu nhập, sẽ không phải khấu trừ thuế.
Lưu ý: Những cá nhân làm cam kết phải có đăng ký mã số thuế và chịu trách nhiệm về cam kết của mình.
Đối tượng 3: Người lao động không cư trú
Đối tượng này sẽ chịu mức thuế suất toàn phần.
Công thức tính thuế: Thuế TNCN = Thu nhập chịu thuế x 20%
Mọi thu nhập của người lao động không cư trú sẽ bị khấu trừ 20% mà không có các khoản giảm trừ.
Thời điểm tính thuế TNCN
Thời điểm tính thuế TNCN là thời điểm doanh nghiệp trả tiền cho người lao động. Ví dụ: Nếu công ty trả lương vào tháng 4 thì thuế sẽ được tính cho tháng đó.
Những người lao động được trả lương theo từng công việc, ví dụ công việc khoán việc, sẽ phải chịu thuế ngay khi nhận tiền.
Quy trình nộp thuế TNCN
Người lao động hoặc đơn vị sử dụng lao động phải thực hiện kê khai và nộp thuế theo quy định. Dưới đây là quy trình cơ bản:
- Kê khai thu nhập: Tổ chức trả thu nhập cần thực hiện kê khai thuế TNCN hàng tháng hoặc theo quý.
- Khấu trừ thuế: Tổ chức trả thu nhập thực hiện khấu trừ thuế theo tỷ lệ quy định.
- Nộp hồ sơ quyết toán thuế: Cuối năm tính thuế, cá nhân làm báo cáo quyết toán tại cơ quan thuế./.
