Luật Đất đai 2024 với nhiều điểm mới có lợi cho hàng triệu người dân
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TN-MT Lê Minh Ngân đã thông qua Luật Đất đai năm 2024 với nhiều điểm mới có lợi cho hàng triệu người dân. Cụ thể, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước ngày 1/7/2014 mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền, nay được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ. Luật Đất đai 2024 quy định bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.
Hiện nay, khung giá đất được ban hành định kỳ 5 năm/lần và là căn cứ để UBND tỉnh xây dựng bảng giá đất tại địa phương. Bỏ khung giá đất, đồng nghĩa với việc các tỉnh sẽ được tự quyết định bảng giá đất mà không phụ thuộc vào giá đất tối thiểu - tối đa của khung giá đất. Điểm a khoản 1 Điều 158 Luật Đất đai 2024 nhấn mạnh, việc định giá đất phải đảm bảo nguyên tắc thị trường.
Điều 159 Luật này cũng quy định, bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Bảng giá đất mới sẽ được công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026, sau đó sẽ điều chỉnh hàng năm. Thậm chí, trường hợp cần thiết có thể điều chỉnh trong năm để phù hợp với giá thị trường.
Một trong những điều kiện thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư (khoản 3 Điều 80 Luật Đất đai 2024). Đối chiếu với quy định tại khoản 6 Điều 91 Luật này, việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất. Theo đó, có thể hiểu, phải hoàn thành việc bố trí tái định cư, bàn giao nhà ở tái định cư trước khi có quyết định thu hồi đất.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai 2024 quy định việc Nhà nước thành lập các tổ chức phát triển quỹ đất để tạo lập, phát triển, quản lý, khai thác quỹ đất tại địa phương sẽ giúp cho tổ chức này có vai trò trung gian đền bù thỏa đáng cho người dân để mang đất ra đấu giá. Điều này sẽ loại bỏ tình trạng các doanh nghiệp chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất thổ cư rồi xây nhà, phân lô bán nền, hưởng lợi lớn từ chênh lệch địa tô.
Nhìn một cách tổng quan, do luật đã siết lại những điều kiện, quy định về quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở thương mại, do đó những chủ đầu tư yếu kém về năng lực, tài chính, quỹ đất... sẽ dần dần tự sàng lọc, tự rời bỏ khỏi thị trường địa ốc.
Thị trường khi đó chỉ còn lại những chủ đầu tư có quỹ đất lớn, có nguồn lực tài chính để phát triển dự án và làm ăn bài bản, điều này không những giúp thanh lọc thị trường mà quan trọng hơn là người mua nhà hình thành trong tương lai sẽ giảm rủi ro. Lúc ấy, người mua nhà cũng sẽ chỉ chọn những dự án đã có đất sạch, quỹ đất đã đầy đủ pháp lý để mua nhà ở hình thành trong tương lai và được phát triển bởi những nhà phát triển bất động sản có năng lực.
Các địa phương rất mong chờ Luật Đất đai 2024 có hiệu lực sớm
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, Dự án Luật Đất đai đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan chuẩn bị rất trách nhiệm, kỹ lưỡng, công phu qua nhiều vòng, nhiều bước, được trình Quốc hội cho ý kiến tại 4 kỳ họp, điều đó cho thấy tinh thần cẩn trọng của các cơ quan trong hoạt động lập pháp, luôn đề cao chất lượng và hiệu quả.
Ông nhấn mạnh, quá trình xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) thể hiện ý chí thống nhất cao từ Trung ương tới địa phương, nỗ lực của các cơ quan chuyên môn, ban, bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, doanh nghiệp. Việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là đợt sinh hoạt chính trị pháp lý sâu, rộng đã thu hút trên 12 triệu lượt ý kiến đóng góp của nhân dân.
Người đứng đầu Bộ TN-MT cho rằng, Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua với nhiều nội dung mới mang tính đột phá, quan trọng góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất như: quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; tài chính đất đai, giá đất; đăng ký đất đai, cấp GCN quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số; xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về đất đai; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp trong quản lý, sử dụng đất đai…
Bộ trưởng cho rằng đây là thành công mang tính tích lũy, bền bỉ, kiên trì, công phu, trách nhiệm, trí tuệ, góp phần quản lý hiệu quả và giải phóng nguồn lực đất đai, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Với tinh thần đó, ngày 5/3/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 222/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đất đai trong đó giao trách nhiệm cho Bộ TN-MT, các Bộ, ngành có liên quan và các địa phương trong việc tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai. Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, hiện nay, các địa phương rất mong chờ Luật Đất đai 2024 có hiệu lực sớm và tin tưởng rằng Luật khi có hiệu lực sẽ quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, gắn với giải quyết các vướng mắc, tồn tại trên thực tế.
Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, các hội đẩy mạnh tuyên truyền những điểm mới của Luật Đất đai 2024 để Luật đi vào cuộc sống. Đồng thời, cho biết, Bộ đang giao các đơn vị phối hợp với địa phương hướng dẫn, tập huấn, tuyên truyền. Bộ cũng đề nghị các cơ quan truyền thông, báo chí tiếp tục tham gia tuyên truyền sâu rộng những nội dung của Luật để Luật đi vào cuộc sống, để cơ quan quản lý, người dân, doanh nghiệp thực hiện khi Luật có hiệu lực.
Luật 2024 sẽ đáp ứng được yêu cầu thực tế, tháo gỡ cho địa phương
Tại hội nghị, đại diện UBND nhiều tỉnh, thành phố đánh giá Luật Đất đai 2024 đã bám sát tinh thần Nghị quyết 18, giải quyết được những vướng mắc, tồn tại khi thi hành Luật Đất đai 2013.
Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Nguyễn Văn Sơn nhận xét, Luật Đất đai 2024 đã thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng và tháo gỡ cơ bản các vướng mắc, tồn tại khi thi hành Luật Đất đai 2013. “Tôi tin tưởng rằng Luật 2024 sẽ đáp ứng được yêu cầu thực tế, tháo gỡ vướng mắc ở địa phương”, ông Sơn nói.
Ông Sơn đề nghị sớm ban hành các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật để địa phương thực hiện đảm bảo sự thống nhất. Tỉnh cũng kiến nghị Bộ điều chỉnh một số chỉ tiêu sử dụng đất đai để phục vụ phát triển KT- XH; bố trí kinh phí thực hiện đo đạc địa chính…
Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường cho rằng, Luật Đất đai đã bám sát thể chế Nghị quyết 18, báo cáo tổng kết thi hành Luật đất đai 2013 và đồng bộ với Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở làm cơ sở để địa phương thực hiện. Với hiệu ứng Luật Đất đai và luật liên quan, 2 tháng đầu năm 2024, số hồ sơ nhà đất cần giải quyết tăng hơn 18.000 hồ sơ so với năm 2023, nguồn thu thuế tăng 45% so với cùng kỳ, góp phần tổng thu của thành phố tăng khoảng 13%.
Ông Cường cũng cho biết, thành phố đã tham gia tích cực vào quá trình xây dựng Luật và các ý kiến góp ý đã được Bộ TN-MT tiếp thu tối đa. Trong thời gian tới, thành phố sẽ tập trung góp ý vào các Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành và mong muốn sớm ban hành các Nghị định và khẳng định địa phương sẽ ban hành các văn bản theo thẩm quyền được giao trong Luật Đất đai 2024. Ông Cường kiến nghị Bộ sớm tổ chức các đoàn công tác, tập huấn về những nội dung mới của Luật./.
Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, việc Quốc hội khóa XV thông qua Luật đất đai vừa qua có ý nghĩa chính trị to lớn, thể hiện quyết tâm, thống nhất về quan điểm, định hướng của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội và Chính phủ trong việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, mà trực tiếp là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.
Đây cũng là thành quả của quá trình phối hợp chặt chẽ, chuẩn bị thận trọng, kỹ lưỡng, khoa học, từ sớm, từ xa, với nỗ lực và quyết tâm rất cao của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan; huy động mọi nguồn lực với tinh thần thực sự cầu thị, lắng nghe, dân chủ; tranh thủ tối đa trí tuệ, đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp, cử tri và Nhân dân cả nước.
