Cây atiso có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, thường cao khoảng 1-1,5 mét và có lá xanh dày. Những phần thường ăn của cây atiso là phần "hồi" và phần lá ngoài. Phần "hồi" là phần trung tâm của bông atiso, được coi là loại dược liệu quý báu. Tại Việt Nam, cây atiso được trồng ở các nơi có nhiệt độ ôn hòa, có khí hậu lạnh như Sa Pa, Tam Đảo và được trồng nhiều nhất ở Đà Lạt.
Trong thời cổ đại, người Hy Lạp cổ đại và người Ai Cập đã biết đến cây atiso và sử dụng nó trong ẩm thực và y học. Tại Ai Cập cổ đại, cây atiso được coi là một loại thực phẩm quý và là một dược liệu tốt cho sức khỏe. Trong tác phẩm "De Materia Medica" của Dioscorides, một nhà dược học La Mã cổ đại, cây atiso được đề cập làm thuốc chữa trị nhiều bệnh.
Cây atiso không chỉ dùng trong ẩm thực mà còn có nhiều lợi ích sức khỏe.
Bảo vệ gan
Hợp chất cynarin trong cây atiso có khả năng bảo vệ gan khỏi các tác nhân độc hại. Giúp tăng sức kháng của gan và kích thích sản xuất dịch mật.
Giảm Cholesterol
Cynarin cũng có khả năng giảm mức cholesterol trong máu, giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Một trong những tác dụng nổi bật được nghiên cứu nhiều nhất của atiso là khả năng giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt.
Trong một nghiên cứu về khả năng giảm cholesterol huyết tương của chiết xuất từ lá atiso ở những người trưởng thành bị tăng cholesterol máu. Kết quả tích cực cho thấy bệnh nhân sử dụng chiết xuất từ lá atiso giảm 18,5% tổng lượng cholesterol xấu. Công dụng này là từ việc ức chế men khử HMG CoA, tăng loại bỏ cholesterol trong dịch mật và ức chế quá trình oxy hóa LDL của atiso.
Hỗ trợ tiêu hóa
Cây atiso chứa chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Khả năng kích thích tiết dịch tiêu hóa giúp giảm viêm nhiễm.
Giảm nguy cơ bệnh sỏi thận
Cây atiso giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và tăng sự tiết nước tiểu.
Giảm cân
Cây atiso có thể giúp trong việc giảm cân thông qua khả năng giảm cholesterol và cải thiện tiêu hóa.
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Cây atiso có khả năng giảm huyết áp và giảm mức đường trong máu, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Trong đông y, cây atiso được sử dụng để hỗ trợ sức khỏe gan, tiêu hóa và giảm viêm nhiễm. Nó cũng có vai trò trong việc thải độc và cân bằng năng lượng trong cơ thể. Điều hòa huyết áp với hàm lượng kali dồi dào, atiso giúp giảm nồng độ natri cao trong máu, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng huyết áp. Do đó, dùng atiso hằng ngày không chỉ hỗ trợ kiểm soát huyết áp mà còn giúp tránh các biến chứng nghiêm trọng như các vấn đề về tim mạch, đột quỵ,...
Tăng cường hệ thống miễn dịch
Trong atiso có chứa hàm lượng vitamin C cực kỳ dồi dào. Vitamin C được biết đến là một chất hỗ trợ tăng cường hoạt động của hệ thống miễn dịch giúp bảo vệ cơ thể trước các tác nhân lạ từ môi trường xung quanh.
Cây atiso không chỉ là một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe mà còn là một kho tàng dược liệu tự nhiên. Với những lợi ích sức khỏe đa dạng và ứng dụng rộng rãi, nó là một ví dụ rõ ràng về sự kết hợp tuyệt vời giữa thiên nhiên và con người. Cây atiso đã từng bước chứng minh tầm quan trọng trong việc bảo vệ và cải thiện sức khỏe của con người, là một biểu tượng của sức khỏe tự nhiên.
Tuy nhiên, không nên lạm dụng cây atiso, nếu sử dụng quá nhiều có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như: gây hại chức năng gan, trướng bụng, cơ thể mệt mỏi,… Cây atiso có những lớp lông tơ nhỏ, nếu tiếp xúc quá nhiều có thể gây da kích ứng da, ngứa, nổi mẩn đỏ. Không được sử dụng cây atiso với các đối tượng dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần có trong cây. Người bị tắc ống mật, bị sỏi mật không được sử dụng cây atiso.
