Cây xạ đen hay còn gọi là cây ung thư, cây quả nâu, bạch vạn hoa,... thuộc dòng thực vật dây leo, thân thảo, có vị đắng chát, tính hàn. Loại cây này xuất hiện ở nhiều nước trên thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ. Trước đây, xạ đen là loài cây mọc dại nên việc tìm và khai thác khá khó khăn, phải vào các vùng núi sâu mới thấy. Nhờ có dược tính cao và hữu ích trong điều trị y khoa, nêncây xạ đen được trồng nhiều hơn ở Việt Nam và tập trung chủ yếu tại Hòa Bình, Thanh hóa, Ninh Bình.
Khi tươi lá xạ đen dày, có màu xanh đậm và có sắc tím, thân có màu sẫm. Khi phơi khô có mùi thơm, trên thân vân gỗ có nhựa chảy ra màu đen, còn khi sắc nước có vị ngọt, màu nâu đậm.
Theo công trình nghiên cứu khoa học của giáo sư Lê Thế Trung (Viện Quân Y), các hoạt chất quý trong cây xạ đen có tác dụng ức chế tế bào ung thư, đặc biệt là các khối u ác tính trong ung thư gan và ung thư phổi. Thực tế, bên cạnh các bộ phận như thân hay lá thì quả xạ đen cũng có nhiều ứng dụng trong y học và trong cuộc sống.
Quả xạ đen có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, men gan cao, hỗ trợ điều trị ung thư, giúp an thần, cải thiện giấc ngủ và hỗ trợ những bệnh nhân bị suy nhược thần kinh. Nó còn giúp thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ thanh lọc cơ thể. Hiện nay ở nhiều địa phương, người dân thường sử dụng quả xạ đen ngâm rượu.
Dưới đây là những công dụng tốt cho sức khẻo của cây xạ đen.
Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư giai đoạn đầu
Bên cạnh các phương pháp điều trị như phẫu thuật, hóa, xạ trị đối với từng loại ung thư. Việc sử dụng cây xạ đen nhằm hỗ trợ điều trị ung thư ở giai đoạn đầu, có thể mang lại những hiệu quả tích cực trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bởi trong cây xạ đen có hoạt chất flavonoid giúp chống oxy hóa, ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Hợp chất polyphenol, flavonoid, quinone trong xạ đen có khả năng chống lại sự hình thành khối u đồng thời ức chế ngăn cản tế bào ung thư phát triển và làm cho chúng hóa lỏng nên dễ bị tiêu hủy từ đó hạn chế khả năng di căn của khối u.
Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan
Các hoạt chất có trong cây xạ đen có khả năng kháng virus gây bệnh viêm gan như viêm gan B, A và C... Ngoài ra, với khả năng ức chế quá trình lipid, xạ đen được dùng để điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Xạ đen cũng giúp thuyên giảm bệnh viêm gan mãn tính tiến triển thành xơ gan.
Giúp huyết áp duy trì, ổn định
Dùng xạ đen mỗi ngày có thể ổn định huyết áp, nhất là với những người cao huyết áp. Riêng với người huyết áp thấp, muốn ổn định thì khi dùng xạ đen nên cho thêm vài lát gừng.
Điều trị chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh
Nhờ công dụng thanh nhiệt, giải độc, xạ đen được xem là liều thuốc chữa chứng mất ngủ và suy nhược thần kinh rất tốt. Khi dùng, xạ đen làm giảm các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt và tăng cường vận chuyển máu đến não, phòng ngừa tai biến mạch máu não.
Giúp mau lành vết thương
Cùng với đặc tính kháng khuẩn, kháng virus và tính hàn, xạ đen có tác dụng hỗ trợ chữa mụn nhọt, lở loét trên da rất hiệu quả, giảm ngứa và mau chóng làm lành vết thương.
Như vậy có thể thấy rằng công dụng mà cây xạ đen mang lại cho sức khỏe là rất lớn. Tuy nhiên, để đạt được mục đích sử dụng xạ đen một cách tối ưu, tốt nhất người dùng nên tham vấn ý kiến của người có chuyên môn để tránh trường hợp lạm dụng hoặc dùng sai cách dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn.
