Hơn 45.000 hộ khoán đã tham gia triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền
Sau hơn một tháng kể từ khi Nghị định 70/2025/NĐ-CP - văn bản sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ chính thức có hiệu lực (từ ngày 1/6/2025), công tác triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực trên cả nước.
Theo thống kê mới nhất từ Cục Thuế, trong nửa đầu năm 2025, có tổng cộng 145.929 cơ sở kinh doanh đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử theo hình thức mới này. Đáng chú ý, trong số đó, có tới 45.247 hộ kinh doanh theo phương pháp khoán, với doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, đã hoàn tất việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, đáp ứng đúng yêu cầu được đặt ra trong Nghị định 70.
TP.HCM và Hà Nội - hai địa phương có số lượng hộ kinh doanh nằm trong diện triển khai lớn nhất đã có những bước đi chủ động và hiệu quả. Tại TP.HCM, công tác triển khai được hoàn thành sớm 5 ngày so với thời hạn chính thức. Ông Đoàn Minh Dũng, Trưởng Cục Thuế TP.HCM cho biết đến ngày 30/6, thành phố đã hoàn tất việc đưa 18.370 hộ kinh doanh vào hệ thống hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, đạt 107% kế hoạch được giao.
Tại Hà Nội, dù tỷ lệ hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm chiếm chưa đến 2% trong tổng số hộ thuộc diện quản lý thuế, nhưng kết quả thực hiện cũng rất đáng ghi nhận. Theo ông Nguyễn Tiến Minh - Phó Cục trưởng Cục Thuế TP.Hà Nội, việc tuyên truyền và vận động hộ kinh doanh áp dụng hóa đơn điện tử đã được thực hiện từ năm 2023. Tuy nhiên, kể từ khi Nghị định 70 có hiệu lực, số lượng hộ đăng ký mới tăng vọt. Cụ thể, Hà Nội đã ghi nhận thêm 9.155 hộ tham gia triển khai hóa đơn điện tử, gấp ba lần so với hai năm trước.
Trong số này, 4.379 hộ thuộc diện bắt buộc đã nghiêm túc thực hiện theo đúng quy định. Đáng chú ý, 4.776 hộ kinh doanh chưa nằm trong diện bắt buộc cũng đã chủ động đăng ký tham gia sau khi được cơ quan thuế hướng dẫn và hỗ trợ.
Những con số tích cực nêu trên cho thấy hiệu quả ban đầu của việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, một bước đi quan trọng nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế, thúc đẩy minh bạch và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh.
Hơn 50% hộ kinh doanh chưa được hướng dẫn triển khai hóa đơn điện tử
Một cuộc khảo sát quy mô toàn quốc do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện gần đây với gần 1.400 hộ kinh doanh đã làm sáng tỏ những thách thức đang đặt ra trong quá trình triển khai Nghị định 70/2025/NĐ-CP về hóa đơn điện tử.
Theo ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết có tới 94% hộ kinh doanh cho biết họ đã từng nghe nói đến Nghị định 70. Tuy nhiên, mức độ hiểu biết sâu về các nghĩa vụ liên quan lại rất hạn chế, khi chỉ có 11% số hộ khẳng định rằng họ thực sự nắm rõ các quy định cần thực hiện. Đáng chú ý, hơn một nửa trong số được khảo sát chiếm 51% cho biết họ chưa từng được cơ quan thuế liên hệ hay hướng dẫn cụ thể.
Báo cáo của VCCI cũng chỉ ra nhiều rào cản khiến việc chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền trở nên khó khăn với hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Trở ngại lớn nhất chính là sự thiếu hụt kiến thức công nghệ và kỹ năng vận hành thiết bị, điều này được phản ánh bởi 73% số hộ tham gia khảo sát. Bên cạnh đó, 53% lo ngại thủ tục hành chính rườm rà, 49% cho rằng việc thay đổi thói quen kinh doanh là điều không dễ thực hiện. Ngoài ra, có tới 37% cho rằng họ không có đủ thời gian hoặc tài chính để đầu tư trang thiết bị cần thiết. Một bộ phận không nhỏ cũng bày tỏ lo lắng về vấn đề bảo mật dữ liệu khi chuyển sang hệ thống số hóa.
Từ thực tế khảo sát, nhóm nghiên cứu của VCCI đã đưa ra nhiều kiến nghị. Trong đó, quan trọng nhất là đề xuất xây dựng cơ chế hỗ trợ cụ thể trong giai đoạn chuyển tiếp, bao gồm việc không hồi tố truy thu thuế, xử phạt hay tịch thu đối với các hành vi xảy ra trước thời điểm áp dụng hóa đơn điện tử. Ngoài ra, các quy định về kế toán, hóa đơn, chứng từ cũng cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn hoạt động của hộ và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.
Chia sẻ tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng cơ quan quản lý cần nhìn nhận rõ những rào cản mà hộ kinh doanh đang gặp phải, đặc biệt với các nhóm đối tượng yếu thế như người lớn tuổi. Theo bà, nhóm này gặp rất nhiều lúng túng khi tiếp cận các nền tảng số và cần được hỗ trợ một cách riêng biệt.
Liên quan đến lo ngại của người dân về khả năng bị truy thu thuế do doanh thu tăng sau khi chuyển sang hóa đơn điện tử, ông Nguyễn Tiến Minh - đại diện Cục Thuế Hà Nội đã có những giải thích cụ thể. Ông cho biết, cơ quan thuế sẽ không thực hiện truy thu với hộ kinh doanh theo phương pháp khoán nếu doanh thu tăng vượt do thay đổi công cụ ghi nhận. Trong trường hợp doanh thu tăng vượt quá 50% mức khoán, hộ kinh doanh chỉ cần thông báo để điều chỉnh mức khoán cho phần thời gian còn lại trong năm. Với các hộ kê khai, nếu có sai sót, họ sẽ kê khai bổ sung theo quy định hiện hành.
Để kiểm soát và ngăn chặn rủi ro phát sinh, cơ quan thuế cũng sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị trung gian thanh toán và vận chuyển nhằm rà soát dữ liệu, từ đó xử lý theo nguyên tắc minh bạch và dữ liệu thực tế.
