Ngày 16/10, nhân kỷ niệm 44 năm Ngày Lương thực Thế giới (16/10), Mạng lưới phát triển thực phẩm Việt Nam; Hiệp hội Thực phẩm Minh bạch (AFT) và Mạng lưới Ngân hàng thực phẩm toàn cầu (GFN) phối hợp tổ chức diễn đàn thực phẩm bền vững 2024.
Tại diễn đàn, các diễn giả, chuyên gia, đại diện doanh nghiệp đã cùng trao đổi ý tưởng, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp bền vững trong lĩnh vực này.
Thực hành nông nghiệp hữu cơ và giảm thiểu chất thải thực phẩm
Hoạt động này được tổ chức thường niên nhằm thúc đẩy sự phát triển và bảo vệ môi trường trong ngành nông nghiệp và thực phẩm. Trong đó, tập trung vào các giải pháp quản lý nguồn tài nguyên, thực hành nông nghiệp hữu cơ và giảm thiểu chất thải thực phẩm. Các chuyên gia cũng chỉ ra những cơ hội, thách thức từ việc sản xuất, phân phối, tiêu thụ thực phẩm ở mỗi địa phương và khu vực.
Theo Ngân hàng Thế giới (World Bank), nông nghiệp là ngành có lượng phát thải khí nhà kính lớn thứ hai ở Việt Nam, chiếm khoảng 19% tổng lượng phát thải. Trong đó, sản xuất lúa gạo chiếm khoảng 48%, chăn nuôi (15,3%), sử dụng phân bón tổng hợp (12,9%) và xử lý phân chuồng (9,5%).
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 1693/QĐ-BNN-KHCN phê duyệt Kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính (bao gồm kế hoạch giảm phát thải khí metan) đến năm 2030, định hướng đến năm 2050.
Ngoài ra, Bộ cũng thực hiện “Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050”, với mục tiêu “Xây dựng nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia, góp phần quan trọng trong ổn định kinh tế-xã hội, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện có hiệu quả các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính…”.
Một thống kê khác đáng chú ý, tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Việt Nam hiện đang xếp vị trí thứ hai (sau Trung Quốc) khi có hơn 8 triệu tấn thực phẩm bị thất thoát hay vứt bỏ mỗi năm trong khi nó vẫn còn sử dụng, tận dụng được. Điều này gây tổn hại khoảng 3,9 tỷ USD mỗi năm, chiếm gần 2% GDP hiện nay.
Nỗ lực phát triển tính bền vững trong năng lượng xanh
Ở quy mô lớn hơn, các hệ thống sản xuất thực phẩm và đồ uống, bao gồm nông nghiệp, thay đổi sử dụng đất, chế biến, vận chuyển, đóng gói, bán lẻ và xử lý chất thải gây ra khoảng 25 đến 34% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu.
Nhằm giảm thiểu tình trạng này, một số quốc gia và khu vực đã bắt đầu đưa ra các chính sách và quy định nhằm khuyến khích các công ty, tổ chức, cá nhân áp dụng các biện pháp trung hòa carbon với một số giải pháp cụ thể như: nỗ lực phát triển tính bền vững trong năng lượng xanh, quản lý nước, đóng gói, tìm nguồn cung ứng và xử lý chất thải.
Tại Việt Nam, việc mất cân bằng thực phẩm gây ra lãng phí và ảnh hưởng đến phát triển bền vững của người dân. Nhằm chung tay thực hiện các giải pháp cụ thể, Việt Nam chủ trương đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp, chuyển đổi từ “tư duy sản xuất” sang “tư duy kinh tế”, hướng tới những “giá trị xanh” từ việc chuyển đổi xanh, tiêu dùng xanh và kinh tế xanh.
Việc chuyển đổi phải gắn với phát triển nông nghiệp sinh thái, hướng tới ổn định sinh kế, tăng thu nhập cho người dân góp phần bảo vệ môi trường. Đồng thời, bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng, bảo đảm khả năng tiếp cận và sử dụng nguồn thực phẩm an toàn, lành mạnh, chất lượng cho mọi đối tượng trong xã hội. Đặc biệt hơn trong việc hỗ trợ thực phẩm cấp thiết cho người dân khu vực khó khăn, người yếu thế, dễ bị tổn thương, người dân chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, hạn hán.
Theo ông Nguyễn Tuấn Khởi, Chủ tịch Food Share Việt Nam và Mạng lưới Ngân hàng Thực phẩm Việt Nam cho biết, chuỗi chương trình Diễn đàn thực phẩm bền vững 2024 là sự kiện diễn ra thường niên vào ngày Lương thực Thế giới 16/10, và đây là lần thứ hai Mạng lưới Ngân hàng thực phẩm Việt Nam tổ chức sự kiện ý nghĩa này.
“Năm nay, chương trình không chỉ nhằm nâng cao nhận thức về an ninh lương thực và dinh dưỡng mà còn tạo cơ hội kết nối các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng nhằm thúc đẩy các giải pháp bền vững trong việc giảm phát thải khí nhà kính", ông Khởi nhấn mạnh.
Thông qua các hoạt động hội thảo, trưng bày sản phẩm bền vững, diễn đàn giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của ngành nông nghiệp bền vững, góp phần quan trọng trong công cuộc chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường./.
Trước đó, trong chuỗi hoạt động nhân Ngày Lương thực Thế giới, tại tỉnh Đồng Nai, Mạng lưới Ngân hàng thực phẩm Việt Nam phối hợp cùng Mạng lưới Ngân hàng thực phẩm toàn cầu cùng các đối tác, tổ chức hội nghị và ra mắt Hội đồng phát triển lãnh đạo và đối tác mạng lưới ngân hàng thực phẩm Việt Nam (Vietnam Foodbanking Network) với 13 thành viên.
Hội đồng có vai trò, trách nhiệm kết nối các nguồn thực phẩm dư thừa để trao đến cho các đối tượng cần; các nhóm dễ bị tổn thương như hộ nghèo, trẻ em mồ côi và người cao tuổi, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người gặp khó khăn.
