Chủ động ứng phó với mùa khô khốc liệt – Quyết tâm bảo vệ “lá phổi xanh”
Cháy rừng là một thảm họa gây thiệt hại rất lớn về tài nguyên rừng và huỷ diệt môi trường sinh thái; đặc biệt với vị trí tầm quan trọng của rừng phòng hộ Phú Ninh, công tác quản lý bảo vệ rừng (QLBVR), phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) là hết sức quan trọng.
Nhận thức sâu sắc về thảm hoạ cháy rừng và tầm quan trọng của rừng phòng hộ Phú Ninh, Ban quản lý rừng phòng hộ Phú Ninh và Ven biển Quảng Nam, các cơ quan, đơn vị chức năng và các địa phương phải chủ động thực hiện tốt công tác QLBVR, PCCCR trong lưu vực hồ Phú Ninh trong mùa hanh khô năm 2025.
Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Ninh và ven biển Quảng Nam là đơn vị sự nghiệp công lập, hoạt động và làm việc theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ về quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập.
Trong tổng số diện tích 11.255,45 ha đất lâm nghiệp thuộc Ban thì diện tích có rừng là 10.671,05 ha chiếm 89,63% tổng diện tích, trong đó diện tích rừng tự nhiên 5.634,35 ha, chiếm 56,63%; diện tích rừng trồng 5.398,96 ha, chiếm 43,37%.
Rừng tự nhiên thuộc lâm phận của Ban chủ yếu là rừng lá rộng thường xanh hoặc nửa rụng lá. Rừng trồng chủ yếu là các loài Keo trồng hỗn giao với các loài cây bản địa như Sao đen, Lim xanh, Lát hoa,... và diện tích Thông trồng thuần loài. Tuy nhiên, hiện nay diện tích trồng hỗn giao các loài cây bản địa có chất lượng kém, do sự chèn ép sinh trưởng của cây Keo.
Trong giai đoạn 2019-2021, khu vực này xảy ra 10 vụ cháy, thiêu rụi tổng diện tích 15,523 ha. Các nguyên nhân chính của cháy rừng bao gồm việc đốt nương rẫy, đốt ong, và một số vụ chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng.
Để phòng ngừa cháy rừng, khu vực đã triển khai nhiều giải pháp như kiện toàn lực lượng, tổ chức các khóa tập huấn về nghiệp vụ cho nhân viên, tuyên truyền cho cộng đồng sống ven rừng, lắp đặt các bảng cảnh báo, và phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng trong công tác bảo vệ rừng. Các biện pháp chữa cháy được thực hiện theo phương châm "4 tại chỗ" và "4 sẵn sàng", với việc sử dụng cả biện pháp chữa cháy trực tiếp và gián tiếp.
Tuy nhiên, cháy rừng vẫn diễn ra do những yếu tố tự nhiên như nhiệt độ cao, gió khô, và lượng mưa không đều, tạo ra điều kiện thuận lợi cho cháy bùng phát. Mặt khác, yếu tố kinh tế xã hội như tập quán canh tác của người dân và hoạt động khai thác rừng cũng làm tăng nguy cơ cháy. Công tác chữa cháy vẫn gặp nhiều khó khăn, do phương tiện và các công trình bảo vệ chưa đủ mạnh mẽ để đối phó với các tình huống khẩn cấp.
Bố trí lực lượng ứng trực và kiểm soát chặt chẽ
Ban chỉ huy PCCCR được thành lập với sự tham gia của Giám đốc, Phó Giám đốc và các cán bộ chủ chốt, kết hợp với các lực lượng kiểm lâm và đội ngũ bảo vệ rừng. Việc tuyên truyền, huấn luyện kỹ năng PCCCR được triển khai thường xuyên nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và năng lực ứng phó với nguy cơ cháy. Đặc biệt, các khu vực trọng điểm cháy như xã Tam Đại, Tam Lãnh và Tam Sơn đã được xác định, từ đó áp dụng các biện pháp quản lý chặt chẽ như tuần tra, giám sát và kiểm tra tình hình cháy rừng. Công tác theo dõi diễn biến cháy được chú trọng, đồng thời xây dựng các công trình phục vụ PCCCR như chòi canh, bể chứa nước và băng cản lửa, nhằm đảm bảo khả năng phản ứng kịp thời khi có sự cố cháy rừng.
Không chỉ là chữa cháy – mà là bảo vệ tương lai
Cháy rừng không chỉ làm mất đi những cánh rừng quý giá mà còn đe dọa nghiêm trọng đến đa dạng sinh học, làm ô nhiễm không khí, gây biến đổi vi khí hậu, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của hàng chục ngàn hộ dân. Chính vì vậy, phương án PCCCR năm 2025 không chỉ là kế hoạch ứng phó mùa khô mà là một bước đi chiến lược, gắn kết giữa phòng ngừa – bảo vệ – phát triển rừng bền vững. Với sự vào cuộc quyết liệt từ cấp quản lý đến cộng đồng dân cư, tin rằng Quảng Nam sẽ vượt qua mùa khô 2025 một cách an toàn, hiệu quả – và giữ vững màu xanh cho vùng đất giàu tiềm năng này./.
