Tỉnh Thanh Hóa có đường biên giới giáp với tỉnh Hủa Phăn của nước CHDCND Lào với đường biên giới dài 192km. Với 1 Cửa khẩu Quốc tế là Na Mèo tại huyện Quan Sơn và 2 cửa khẩu quốc gia là Tén Tằn ở huyện Mường Lát và Cửa khẩu Khẹo ở xã Bát Mọt, huyện Thường Xuân.
Trong những năm qua, tỉnh Thanh Hóa đã ký nhiều bản ghi nhớ hợp tác phát triển kinh tế với tỉnh Hủ Phăn của nước bạn Lào. Từ đó đã đẩy mạnh hoạt động thương mại xuất nhập khẩu hàng hóa qua biên giới, hoạt động giao thương ngày càng có nhiều khởi sắc.
Theo thống kê của Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa, trong 9 tháng đầu năm 2023, tổng số hàng hóa xuất khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo đạt trên 68.000 tấn, nhập khẩu 24.832 tấn, hàng tạm nhập tái xuất 4.065 tấn, hàng hóa quá cảnh 10.436 tấn, tổng giá trị ước đạt 20.351 USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính của tỉnh Thanh Hóa qua biên giới chủ yếu là vật liệu xây dựng như: sắt, xi măng, gạch ceramic, thiết bị vệ sinh và máy móc, thiết bị thi công công trình; các mặt hàng nhập khẩu là gỗ, lâm sản, nông sản.
Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo kết nối giao thương với huyện Nậm Xôi, tỉnh Hủa Phăn, được đánh giá là khu vực biên giới có hoạt động thương mại sầm uất. Hiện nay, các hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu giữa hai tỉnh Thanh Hóa - Hủa Phăn đã được tạo điều kiện thông thoáng, thuận lợi về thủ tục hải quan. Một số tuyến đường như, đường tuần tra biên giới, đường thị trấn Mường Lát - Đồn Biên phòng 483 - mốc quốc giới G3 đã được đầu tư, thuận lợi cho việc giao thương hàng hóa.
Để hoạt động giao thương tại khu vực biên giới tăng cao, góp phần phát triển kinh tế xã hội ở các xã miền núi, UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục thực hiện nghiêm công tác phòng, chống dịch COVID-19, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu, thông quan. Ngoài ra, Thanh Hóa còn ban hành những chính sách phù hợp để thu hút, kêu gọi đầu tư hoàn thiện đồng bộ kết cấu hạ tầng cho 16 xã biên giới, đặc biệt là hạ tầng khu vực cửa khẩu nhằm từng bước thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới; chỉ đạo, đôn đốc các chủ đầu tư, nhà thầu đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các chương trình, dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực biên giới. Tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân hai nước, cũng như nước thứ ba trong hoạt động thương mại biên giới.
Sở Công Thương Thanh Hóa cùng các sở, ban, ngành liên quan và các huyện biên giới đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung các hiệp định song phương Việt Nam - Lào đã ký kết, các quy định pháp luật giữa Việt Nam và Lào liên quan đến hoạt động thương mại, mua bán, trao đổi hàng hóa qua biên giới tới các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có liên quan; tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn; thực hiện niêm yết danh mục hàng hóa.
Từ đầu năm 2023 đến nay hoạt động thương mại xuất nhập khẩu qua biên giới giữa tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Hủa Phăn đã có khởi sắc. Hai bên tiếp tục thực hiện chủ trương về hoạt động thương mại biên giới nhằm đẩy mạnh giao thương hàng hóa, mua bán mậu dịch, không để xảy ra mất an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và ùn tắc hàng hóa tại khu vực cửa khẩu.
Hàng hóa xuất nhập khẩu hầu hết vẫn là các mặt hàng truyền thống như: Gỗ nguyên liệu các loại, nan thanh, ngô hạt, xi măng, sắt thép... Tổng giá trị xuất nhập khẩu đạt 19,672 triệu USD; trong đó, giá trị xuất khẩu đạt trên 14,989 triệu USD, giá trị nhập khẩu đạt 4,682 triệu USD.
