Cần triển khai đồng bộ các chiến lược, kế hoạch về chuyển đổi Xanh
Theo ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, hiện nước ta đang trong quá trình thúc đẩy về tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Chính phủ cũng đã ban hành các chiến lược như Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh; Chiến lược Biến đổi khí hậu; Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh; Chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methane; Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững; triển khai hàng loạt các kế hoạch, đặc biệt trong đó là Quy hoạch điện 8 về năng lượng.
Ông Hiển cũng cho rằng, về mặt chủ trương, đường lối và các chiến lược chính sách đã rất đầy đủ, song vấn đề là cần đưa các chủ trương vào cuộc sống và triển khai đồng bộ các chiến lược, kế hoạch.
“Để đạt được yêu cầu chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế xanh còn nhiều thách thức. Để chuyển đổi xanh cần nhất quán quan điểm đây là sự nghiệp chung của toàn dân, cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan tổ chức. Trong đó và phải thúc đẩy, tập trung 3 trụ cột: Thể chế; khoa học công nghệ; nguồn lực và nhất là tài chính”, ông Hiển khuyến nghị.
Thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh, nhiều địa phương trong cả nước đã và đang quan tâm đến việc đảm bảo phát triển kinh tế gắn với đảm bảo môi trường bền vững. Ông Trần Xuân Dưỡng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam cho biết, đối với mục tiêu tăng trưởng xanh vấn đề đầu tiên tỉnh quan tâm đó là nội dung đảm bảo về công tác môi trường. Do đó, ngay từ đầu, trong công tác lựa chọn các nhà đầu tư, Hà Nam lựa chọn nhà đầu tư có công nghệ tiên tiến và thân thiện với môi trường, tập trung thu hút nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu.
“Để thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, Hà Nam đang tập trung chuyển từ phát triển “nâu” sang “xanh”. Hà Nam là địa phương còn gặp nhiều khó khăn, sản xuất tại địa bàn chủ yếu là ngành nghề sản xuất đá nên phải tập trung giảm thiểu ảnh hưởng môi trường. Quan trọng hơn là Hà Nam tạo ra chuỗi hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp, làm sao phải ứng dụng công nghệ về xử lý môi trường triệt để”, ông Dưỡng cho biết.
Theo các chuyên gia kinh tế, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu thế tất yếu, đòi hỏi các quốc gia, trong đó có Việt Nam cần chuyển đổi sớm. Đồng thời cho rằng, cuộc cách mạng xanh chỉ thành công khi có sự tham gian của các bên, điều kiện tiên quyết là tạo lập môi trường pháp lý cởi mở, minh bạch, thuận lợi, kiến tạo phát triển, có tính cạnh tranh; hệ thống hạ tầng đồng bộ bao gồm cả hạ tầng số và nguồn nhân lực.
Thúc đẩy việc thực thi các ưu đãi về tăng trưởng Xanh
Việc thực hiện Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng Xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 thời gian qua đã đạt được những thành tựu quan trọng, nhưng những kết quả này mới là bước khởi đầu và cơ hội, thách thức phía trước vẫn còn rất nhiều.
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc, tăng trưởng Xanh là xu hướng của toàn cầu và con đường phát triển tất yếu. Việt Nam có nhiều lợi thế về mặt thiên nhiên lẫn yếu tố về xã hội và con người, đem lại tiềm năng vô cùng to lớn cho Tăng trưởng Xanh. Nguồn dự trữ carbon dồi dào đến từ tài nguyên rừng tự nhiên, chiếm tới hơn 40% tổng diện tích trên cạn của quốc gia.
Thêm vào đó, thời tiết nóng và ẩm tại vùng cận xích đạo, dễ dàng phát triển rừng nhiệt đới với trữ lượng carbon lớn. Việt Nam có tài nguyên phát triển năng lượng tái tạo mạnh mẽ, nhờ vị trí địa lý đắc địa trong khu vực cận xích đạo nhiều nắng cùng với bờ biển dài nhiều gió.
Với dân số lớn hơn 100,3 triệu, người tiêu dùng trong nước ngày càng nhận thức rõ rệt về các yếu tố môi trường, sức khỏe và sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các Sản phẩm Xanh. Hiện Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh nhất về nền Kinh tế Số trong khu vực, với quy mô thị trường kinh tế số khoảng 23 tỷ USD năm 2022 và dự kiến có thể đạt đến 50 tỷ USD năm 2025.
Dù với đà tăng trưởng mạnh mẽ, nền Kinh tế Xanh của Việt Nam vẫn còn đang trong thời kỳ sơ khai và nhiều thách thức. Hệ thống chiến lược với nhiều mục tiêu, định hướng, hành động trong Chiến lược và Kế hoạch hành động Tăng trưởng Xanh hiện còn chưa được lồng ghép triệt để và chi tiết hóa, đặc biệt ở các nội dung chuyên ngành, liên ngành và cấp địa phương.
Hệ thống cơ sở pháp lý hỗ trợ cho Tăng trưởng Xanh thiếu đồng bộ và chặt chẽ từ Hệ thống Phân loại Xanh, thống nhất cấp độ quốc gia và tiêu chuẩn quốc tế. Bởi, Hệ thống Phân loại Xanh là tiền đề đặc biệt quan trọng cho sự phát triển nền Kinh tế Xanh, đặc biệt đối với khối tư nhân và tổ chức quốc tế để xác định các cơ hội đầu tư và phát triển các Dự án Xanh tại Việt Nam.
Dựa theo hệ thống này, các cơ chế chính sách hỗ trợ cụ thể theo từng ngành, lĩnh vực, như các ưu đãi Đầu tư Xanh, hay các chương trình-dự án Thí điểm Xanh cần được phát triển và triển khai, đảm bảo sự phù hợp với thị trường và giảm thiểu rủi ro với nhà đầu tư. Vì vậy, tiến trình xây dựng một Hệ thống Phân loại Xanh chính thức toàn diện ở cấp quốc gia cần phải được đẩy nhanh.
Trên thực tế, hệ thống Tài chính Xanh còn non trẻ cũng khiến các Dự án Xanh gặp nhiều khó khăn trong việc huy vốn hoặc tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi. Hệ thống đo đạc, báo cáo và thẩm tra chưa hoàn thiện và thiếu quy trình tiêu chuẩn cho các công cụ tài chính mới (như Trái phiếu Xanh) là một nút thắt lớn cho việc huy động nguồn Tài chính Xanh.
Hơn nữa, các doanh nghiệp cần có sự hướng dẫn triển khai đồng bộ, dự án thí điểm và hỗ trợ nâng cao năng lực huy động vốn, đặc biệt với những sản phẩm và cơ chế tài chính mới còn xa lạ đối với thị trường Việt Nam. Cơ sở hạ tầng cần thiết cũng là một yếu tố cần phát triển để đảm bảo giao dịch hiệu quả, đơn cử như cơ chế giao dịch cho sản phẩm tài chính xanh, đảm bảo tính minh bạch, nâng cao khả năng thanh toán và tăng cường hệ thống dữ liệu. Cuối cùng, các ưu đãi đặc biệt dành cho các sản phẩm hỗ trợ tài chính cần được áp dụng nhằm giúp các Dự án Xanh trở nên hấp dẫn hơn đối với các tổ chức tài chính quốc tế.
Nếu tận dụng được triệt để những tiềm năng, thế mạnh của quốc gia, cởi nút thắt đối với các khó khăn, thách thức ở thời điểm hiện tại thì cơ hội xây dựng thành công một nền Kinh tế Xanh của Việt Nam là rất lớn./.
