Trong bối cảnh ngành điện tử, máy móc gặt hái được nhiều thành tựu, ngành công nghiệp hỗ trợ lại có mối liên hệ mật thiết, không chỉ đóng vai trò cung cấp nguyên liệu đầu vào mà còn tạo ra giá trị gia tăng, nâng cao sức cạnh tranh của các sản phẩm, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Hiện nay, hơn 130 nước đã cam kết mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, trong đó có Việt Nam. Do vậy, chuyển đổi xanh không chỉ là nhu cầu tất yếu mà còn là hướng đi mang tính cam kết, vì một nền kinh tế phát triển bền vững. Để hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi xanh, các doanh nghiệp trong nước cần tìm kiếm giải pháp để hướng đến sản xuất những sản phẩm thông minh, xuất khẩu có giá trị cao, điều này lại càng quan trọng đối với ngành điện tử, máy móc, công nghiệp.
So với các nước trong khu vực Đông Nam Á, số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam ở mức thấp, chỉ có khoảng 500 doanh nghiệp, chiếm 0,2% trong tổng số khoảng 1 triệu doanh nghiệp (Theo Vietnam Briefing). Do vậy, ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam còn rất nhiều dư địa để khai thác và lợi thế để bứt phá hơn nữa.
Bên cạnh đó, các khu công nghiệp truyền thống đang phải đối mặt với vấn đề tiêu tốn nhiều năng lượng, ô nhiễm môi trường, quản lý dữ liệu kém, quản lý chất thải và tài nguyên chưa hiệu quả, dẫn đến lãng phí và ô nhiễm… Việc ứng dụng công nghệ 4.0 có thể giải quyết các vấn đề này và tạo ra tương lai bền vững và thông minh hơn cho các khu công nghiệp.
Đặc biệt, trong kỷ nguyên vươn mình của cả bộ máy chính trị - kinh tế - xã hội, đòi hỏi các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phải dồn lực để đầu tư về mặt công nghệ, thường xuyên cập nhật xu hướng hiện đại nhất, mới nhất; nâng cao và chọn lọc nguồn nhân lực; tăng cường hợp tác để học hỏi các doanh nghiệp từ các quốc gia đi đầu xu hướng chuyển đổi xanh.
Theo Tổng cục Thống kê cho biết, trên 30% doanh nghiệp công nghệ hỗ trợ của cả nước nói chung vẫn đang sử dụng hoàn toàn thiết bị điều khiển thủ công, trên 50% sử dụng thiết bị bán tự động. Đáng chú ý, chỉ hơn 10% doanh nghiệp có sử dụng thiết bị tự động hoá và chưa đến 10% doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ có sử dụng robot trong dây chuyền sản xuất. Đây chính là thách thức lớn đối với ngành điện tử, máy móc, công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam trong quá trình chuyển đổi xanh.
Điểm sáng ở thời điểm này chính là Chính phủ dành nhiều chính sách ưu đãi để các doanh nghiệp trong ngành tiếp nhận chuyển giao công nghệ, chuyển đổi sản xuất theo hướng bền vững. Trong đó, tập trung khai thác, phát triển hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo, thúc đẩy sử dụng năng lượng bền vững thay thế cho nguồn năng lượng ảnh hưởng đến môi trường, điển hình là việc lắp đặt điện mặt trời áp mái tại các nhà xưởng, khu công nghiệp giúp ứng phó với tình trạng thiếu điện sản xuất vào mùa nắng nóng.
Hơn nữa, cộng đồng doanh nghiệp trong nước ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận với mô hình nhà máy, khu công nghiệp thông minh, trải nghiệm và học hỏi việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất như Big Data (dữ liệu lớn), AI (trí tuệ nhân tạo), IoT (Internet vạn vật), Edge Computing (điện toán biên)… từ các doanh nghiệp tiên phong nước ngoài.
Ngoài ra, để mở rộng tầm nhìn hơn nữa, cần tạo những sự kiện kết nối để các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm Điện tử, Máy móc và Công nghiệp hỗ trợ vừa giới thiệu, quảng bá năng lực, vừa tăng cường hợp tác, xúc tiến đầu tư lâu dài là rất cần thiết. /.
